Spojrzeli na zęby i nie mieli wątpliwości! Skamieniałość ujawniła, jak stare są ssaki

Kiedy dokładnie na Ziemi pojawiły się ssaki? Nowe analizy skamieniałości wskazują, że było to 20 milionów lat wcześniej, niż do tej pory sądziliśmy.
Brasilodon quadrangularis

Brasilodon quadrangularis

Międzynarodowy zespół naukowców, z uczonymi z King’s college London i Muzeum Historii Naturalnej w Londynie na czele, przebadał dolne szczęki ze skamieniałości Brasilodon quadrangularis, zwierzęcia wielkości myszy, sprzed 225 milionów lat. Naukowcy nie mają wątpliwości, że należały one do ssaka.

Dotychczasowe najwcześniejsze zapisy geologiczne dotyczące ssaków sięgają 205 milionów lat wstecz. Nowe badania wskazują na znacznie wcześniejsze pochodzenie ssaków – co najmniej o 20 milionów lat. Szczegóły opisano w czasopiśmie Journal of Anatomy.

Czytaj też: Rozwiązano jedną z największych zagadek paleontologii. Już wiadomo, jak powstają takie skamieniałości

Prof. Moya Meredith Smith z King’s College w Londynie mówi:

Dowody z tego, jak uzębienie było budowane w czasie rozwoju, są kluczowe i ostateczne dla wykazania, że Brasilodony były ssakami. Nasza praca podnosi poziom debaty na temat tego, co definiuje ssaka i pokazuje, że był to znacznie wcześniejszy czas pochodzenia w zapisie kopalnym niż wcześniej znany.

Kiedy powstały ssaki?

Gruczoły mlekowe, czyli zazwyczaj parzyste gruczoły charakterystyczne dla gromady ssaków, wydzielające mleko, które jest pokarmem dla młodych, nie zachowały się w żadnej z dotychczas odnalezionych skamieniałości. Dlatego cała wiedza, którą dysponujemy, opiera się na tzw. tkankach twardych – zmineralizowanych kościach i zębach, które skamieniały.

Naukowcy przebadali skamieniałości Brasilodon quadrangularis znalezione w południowej Brazylii i pochodzące sprzed ok. 225 mln lat temu (późny trias). Znaleziono tylko jeden zestaw zębów zastępczych, co wskazuje na jedną z najważniejszych cech ssaków polegającą na występowaniu dwóch generacji zębów – mlecznych i stałych (tzw. difiodontyzm). Gady mają z kolei zdolność do wielokrotnej wymiany zębów w trakcie życia (tzw. polifiodontyzm).

Warto zaznaczyć, że difiodontyzm pociągał za sobą również głębokie, kontrolowane w czasie zmiany w anatomii czaszki, np. zamknięcie podniebienia wtórnego, które pozwala młodym na jednoczesne ssanie pokarmu i oddychanie.

Czytaj też: Ssaki trenują wzrok (i mózg) jeszcze przed narodzinami. Robią to w czasie snu

Dr Martha Richter z Muzeum Historii Naturalnej w Londynie dodaje:

Badania te są wynikiem współpracy brazylijskich i brytyjskich naukowców, którzy połączyli swoją wiedzę na temat rozwoju czaszki, anatomii zębów, fizjologii i histologii, aby zinterpretować młode i dorosłe skamieniałości wymarłego gatunku Brasilodon quadragularis.

Brasilodon quadragularis żył w tym samym czasie, co najstarsze znane dinozaury i prawdopodobnie zamieszkiwał nory (jak ryjówki).