Tytan zaskakująco podobny do Ziemi. To jeden z księżyców Saturna

Z jednej strony Tytan to obiekt pokryty rzekami i jeziorami, co może budzić skojarzenia z Ziemią. Z drugiej jednak, gdy weźmiemy pod uwagę fakt, że są one wypełnione ciekłym metanem, to perspektywa nieco się zmienia. Niedawno wyszły na jaw jednak nowe fakty.

Są za nie odpowiedzialni twórcy modelu opisanego na łamach Geophysical Research Letters. Przeprowadzone z jego użyciem symulacje wykazały, w jaki sposób sezonowy cykl transportu cieczy na Tytanie napędza ruch ziaren na jego powierzchni. Dokładniej rzecz biorąc, dzięki identyfikacji procesu odpowiedzialnego za tworzenie ziaren piasku z substancji na bazie węglowodorów w zależności od częstotliwości wiatrów i przepływu strumieni, naukowcy byli w stanie wskazać jak powstają wydmy, równiny i inne struktury na Tytanie.

Nasz model tworzy jednolite ramy, które pozwalają nam zrozumieć, jak wszystkie te środowiska sedymentacyjne współpracują ze sobą. Jeśli zrozumiemy, jak poszczególne elementy układanki są do siebie dopasowane i jaka jest ich mechanika, będziemy mogli zacząć wykorzystywać formy terenu pozostawione przez te procesy sedymentacyjne, aby dowiedzieć się czegoś o klimacie lub historii geologicznej Tytana – i jak mogą one wpłynąć na perspektywy życia na Tytanie.” – wyjaśnia Mathieu Lapôtre z Uniwersytetu Stanforda 

Tytan jest jedynym księżycem w Układzie Słonecznym posiadającym gęstą atmosferę. To właśnie ona jest jednym z elementów odpowiedzialnych za występowanie tam zjawisk pogodowych podobnych do ziemskich. Oczywiście pod wieloma względami występują też różnice: o ile na Ziemi wydmy składają się z nieorganicznych krzemianów, tak na księżycu Saturna tworzą je głównie słabe mechanicznie ziarna organiczne, podatne na szybkie ścieranie do postaci pyłu. 

Jednym z podstawowych problemów, które stały na drodze do sukcesu badań, stanowiły okoliczności, w jakich podstawowe związki organiczne mogą przekształcić się w ziarna tworzące wyraźne struktury, a nie tylko ścierają się i rozwiewają w postaci pyłu. W przypadku naszej planety skały krzemianowe i minerały na powierzchni Ziemi z czasem przekształcają się w ziarna osadów przenoszone przez wiatry i strumienie, które po pewnym czasie przekształcą się w skały. Następnie dochodzi do ich ponownej erozji, a cały proces wielokrotnie się powtarza.

Wyniki symulacji oraz dane zebrane w ramach misji Cassini sugerują, że wiatry na Tytanie występują często w pobliżu równika. To właśnie tam mogą powstawać drobne ziarna piasku stanowiące kluczowy składnik wydm. Zdaniem autorów ma też miejsce spowolnienie transportu osadów na średnich szerokościach geograficznych po obu stronach równika, gdzie tworzą się grubsze ziarna, które ostatecznie utworzą skałę macierzystą składającą się na równiny Tytana. Kluczowy wniosek płynący z badań jest taki, że na Tytanie – podobnie jak na Ziemi i na Marsie – występuje aktywny cykl sedymentacyjny, który może wyjaśnić równoleżnikowe rozmieszczenie formacji, których powstawanie jest związane z porami roku na powierzchni tego księżyca. Ten jest więc pod pewnymi względami skrajnie różny od Ziemi, a pod innymi – zaskakująco podobny.