Żaby strumieniowe to grupa płazów zamieszkujących Wenezuelę, Kolumbię, Ekwador, Peru i Boliwię. Ich życie jest ściśle związane z czystymi rzekami i strumieniami w Andach, stąd właśnie określenie “żab strumieniowych”. Choć dorosłe osobniki często żyją w zaroślach, to kijanki są ściśle związane z dziewiczymi rzekami i strumieniami nietkniętymi przez człowieka.
Czytaj też: Burczy ci w brzuchu? Nie, to tylko żaby z Madagaskaru
Hyloscirtus tolkieni to nowo odkryty gatunek, nazwany na cześć jednego z najsłynniejszych pisarzy wszech czasów – J. R. R. Tolkiena. Juan C. Sánchez-Nivicela, José M. Falcón-Reibán i Diego F. Cisneros-Heredia, którzy znaleźli żabę, od razu pomyśleli o fantazyjnych stworzeniach ze światów Tolkiena. Opisano go w Pensoft Publishers.
Dr Juan Carlos Sánchez Nivicela z Universidad San Francisco de Quito mówi:
Przez tygodnie badaliśmy różne obszary Parku Narodowego Río Negro-Sopladora, chodząc od łąk na wysokości 3100 m do lasów na wysokości 1000 m. Znaleźliśmy pojedynczego osobnika nowego gatunku żaby, który uznaliśmy za imponujący ze względu na jego ubarwienie i duże rozmiary.
Żaba rodem z powieści Tolkiena
Hyloscirtus tolkieni, potocznie zwaną żabą strumieniową Rio Negro, można łatwo odróżnić od wszystkich krewnych po wyglądzie i unikatowym ubarwieniu. Jest dość duża (65 mm długości), ma szarozielony grzbiet z żółtymi plamkami i bladoróżową tęczówkę. Gardło, brzuch, boki i spody nóg są złotożółte z dużymi czarnymi plamami, a palce u rąk i nóg mają czarne pręgi.
Dr Diego F. Cisneros-Heredia z Universidad San Francisco de Quito USFQ mówi:
Nowy gatunek żaby ma niesamowite kolory i mogłoby się wydawać, że żyje w świecie fantazji, jak to stworzone przez Tolkiena. Prawda jest taka, że tropikalne Andy to magiczne ekosystemy, w których występują jedne z najwspanialszych gatunków flory, fauny i grzybów na świecie. Niestety, niewiele obszarów jest dobrze chronionych przed negatywnymi wpływami spowodowanymi przez człowieka. Wylesianie, niezrównoważona ekspansja rolnicza, górnictwo, gatunki inwazyjne i zmiany klimatyczne poważnie wpływają na andyjską bioróżnorodność.
Gatunek ten jest znany tylko z jednego stanowiska i jednego osobnika, a to niewystarczające informacje do oceny jego stanu ochrony i ryzyka wyginięcia. Konieczne jest jednak kontynuowanie badań i działań ochronnych w celu poznania jego historii życia i ekologii, a także wielkości oraz dynamiki populacji. Naukowcy nie wiedzą, które z zagrożeń mają największy wpływ na żabę.
Czytaj też: W Czarnobylu pojawiły się dziwne żaby. To pokaz siły ewolucji
Warto wspomnieć, że płazy są ważnymi kontrolerami szkodników i odgrywają istotne role ekologiczne w stabilności przyrody. Niestety, 57 proc. gatunków płazów w Ekwadorze jest zagrożonych wyginięciem. O Hyloscirtus tolkieni można przeczytać w ZooKeys.