Mózg wykonuje polecenia z dwóch źródeł: instynktów lub myśli. Te pierwsze dotyczą odżywiania, prokreacji, eliminowania zagrożeń. Te drugie prowadzą do powstania emocji i zachowań. Każde ludzkie zachowa-nie więc, niebędące instynktowną reakcją na środowiskowy bodziec, pochodzi z myśli. Ten, kto kontroluje i rozumie swoje myśli, ten kontroluje i rozumie swoje zachowania.
1. ROZPOZNAĆ I NAZWAĆ MYŚLI
Nasz mózg automatyzuje powtarzalne zachowania, co sprowadza się do reagowania na określone bodźce. To dlatego sygnał karetki może wystraszyć, w chwili stresu podjadamy czekoladę albo rano wstajemy z myślą, by iść biegać. To nawyki. Są nieświadome i znajdują się poza naszą kontrolą, dopóki nie zdamy sobie z nich sprawy. Kluczem do zmiany jakiegokolwiek zachowania jest zdanie sobie sprawy z tego, jaka myśl je napędza. By się tego dowiedzieć, zadaj pytanie: co myślisz, gdy to robisz?
2. MYŚL KONTRA PRZEKONANIE
Myśli, które generują jednorazowe zachowania, rzadko są kłopotliwe. Problemem są nawyki, które powodują niechciane skutki. Wśród nich znajdziemy palenie papierosów, wybuchy złości, objadanie się czy krzyczenie na pracowników. Tak jak za każdym zachowaniem stoi myśl, tak za każdym nawykiem znajdziesz przekonania, czyli myśli stałe, w które wierzymy i traktujemy jako prawdziwe.
3. CO NIE JEST PRZEKONANIEM?
Ktoś zapytany o to, co myśli, gdy objada się słodyczami, odpowiada: bo lubię. To nie jest przekonanie, ale opis preferencji. Tak samo nie jest przekonaniem określenie lodów jako śmietankowe (to opis faktów). By myśl była przekonaniem, musi mieć określoną strukturę: A oznacza B lub A prowadzi do B. Przykładowo, jeśli ktoś odpowie: jedzenie słodyczy (A) jest przyjemnością (B) albo jedzenie słodyczy (A) mnie uspokaja (B), to już mamy do czynienia z przekonaniem.
4. DOBRE I ZŁE PRZEKONANIA
Nie ma dobrych albo złych przekonań, wiele zależy od kontekstu. Gdyby cukiernik był przekonany, że jedzenie słodyczy nie jest przyjemnością, sabotowałby własny interes. Pozornie pozytywne przekonania „wszystko jest możliwe” też mogą być niekorzystne. Np. niedoświadczony kierowca jedzie motocyklem ponad 200 km/godz. (bo „wszystko jest możliwe”) i doprowadza do wypadku.
5. POTENCJAŁ I CIEŃ
Każde przekonanie ma pozytywną i negatywną stronę. Stroną pozytywną przekonania: „Słodycze sprawiają przyjemność” jest dbanie o potrze-by emocjonalne i bycie prawdziwym w stosunku do własnych odczuć (emocje są faktami). Ale istnieje też cień tego przekonania – strona negatywna. Wierząc w powyższe, można szybciej utyć lub uciekać od problemów emocjonalnych. Dzięki przekonaniu „wszystko jest możliwe” możemy uwierzyć w siebie i traktować świat jako źródło oka-zji, lecz także przeforsować się i zrobić sobie krzywdę. Co więc wybrać?
6. SYNERGIA
Wybierz oba przekonania jednocześnie. Cienie każdego z nich się wzajemnie hamują, a potencjały łączą. Powiedz sobie: czy jest także prawdą, że słodycze nie dają przyjemności? Czy znasz sytuacje, w których nie wszystko jest możliwe? To wyrówna ekstrema jednostronnego myślenia. Również gdy myślisz: „nic nie jest możliwe”, zapytaj sam siebie o dowody na to, że przeciwieństwo tego przekonania także jest prawdziwe. Jesteśmy przyzwyczajeni do myślenia w kategoriach jednej racji, tymczasem jest ich tyle, ile interpretujących je głów.
7. ZNAJDŹ TRZY DOWODY
By uwierzyć w nowe przekonanie, znajdź trzy dowody z własnego życia na jego prawdziwość. Wszystko jest możliwe? Oczywiście! Kiedyś myślałem, że nigdy nie znajdę właściwego partnera, a dziś mam wspaniały związek. Sądziłem, że nie podniosę się po utracie pracy, a teraz mam lepszą. To muszą być konkretne, namacalne sytuacje, bo one doprowadzą mózg do wprowadzenia dodatkowego sposobu myślenia.