“Zaufanie w związku to podstawa”. “Nie da się stworzyć szczęśliwego związku bez zaufania”. “Zaufaj mi”. Na pewno nie raz spotkałeś się z różnymi zdaniami odnoszącymi się do zaufania. Nic dziwnego. Zaufanie to bardzo ważna rzecz. Tym ważniejsza, że jeśli się raz straci czyjeś zaufanie, to niezwykle trudno jest je odzyskać. Ale co to właściwie jest? Czym jest ów tajemniczy składnik, bez którego trudno nam jest stworzyć udany związek, czy to partnerski, czy przyjacielski?
Co to jest zaufanie?
Zaufaniem nazwiemy przekonanie, że działania jakiejś osoby, grupy osób bądź instytucji będą zgodnie z naszym wyobrażeniem, czy naszą wolą opierającą się na deklaracji drugiej strony. Można powiedzieć, że zaufanie jest formą umowy, obarczonej ryzykiem niepowodzenia. Ufając komuś, wierzymy w jego dobrą wolę, choć zdajemy sobie sprawę, że możemy się mylić. Zaufanie wiąże się z pozytywnym nastawieniem wobec tego, komu ufamy. Zaufanie bądź brak zaufania może wynikać z naszych poprzednich doświadczeń w ogóle bądź z osobą , której mamy zaufać.
Zaufanie odnosi się nie tylko do związków partnerskich. Właściwie cały ład społeczny opiera się na wzajemnym zaufaniu. Jeżeli idziemy do lekarza, ufamy, że będzie nas leczył ktoś kompetentny. Ufamy, że oczyszczalnie ścieków działają prawidłowo i woda, która trafia do naszych kranów jest czysta. Ufamy, że pilot, który kieruje samolotem do którego wsiadamy, umie to robić, a dom w którym mieszkamy nie zawali się, bo zbudowali go fachowcy. Musimy sobie wzajemnie ufać. Nie jesteśmy w stanie sami zapanować nad każdym aspektem życia i wszystkiego samodzielnie sprawdzać. W związku z tym, dla własnego dobra musimy umieć obdarzać zaufaniem innych ludzi. Inaczej byłoby nam w życiu bardzo trudno. Nie ufając nikomu musielibyśmy całkowicie wycofać się z życia i zamknąć w domu na cztery spusty. Zatem można zaryzykować stwierdzenie, że brak zaufania to prosta droga do popadnięcia w obłęd.
Czy masz zaufanie do ludzi?
To, czy łatwo potrafisz zaufać drugiej osobie, jest w dużej mierze związane z Twoimi wcześniejszymi doświadczeniami i tym, co wyniosłeś z dzieciństwa. Z tym, czy mogłeś ufać swoim rodzicom, czy też bywałeś przez nich notorycznie oszukiwany. Czy wywiązywali się ze swoich obietnic i czy nie stosowali kłamstwa jako metody wychowawczej. Również rodzice odpowiadają za budowanie naszego stosunku do świata. Jeżeli przedstawiają świat jako miejsce pełne niebezpieczeństw, a ludzi jako potencjalnych wrogów, którzy mogą nas skrzywdzić, to trudno oczekiwać, że będziemy umieli mieć zaufanie do drugiej osoby. “Politycy zawsze kłamią”, “uważaj na tego chłopaka- nie ma dobrych intencji”, “mężczyźni zawsze zdradzają”- nawet jeżeli któreś z tych zdań bywa bliskie prawdzie, to jeśli dziecko jest podobnymi tezami karmione od małego, to trudno się spodziewać, że będzie potrafiło komuś zaufać. Podobne zachowania rodziców powodują raczej zamknięcie się dziecka na świat i ludzi z zewnątrz. Córka, która słyszy od matki, że mężczyznom nie można wierzyć, może mieć problem z zaangażowaniem w relacje z płcią przeciwną.
Zaufanie w związku
Bez zaufania w związku trudno mówić o dobrych perspektywach dla relacji. Wiążąc się z kimś, z góry zakładamy jego dobre intencje. Ufamy, że ten ktoś nie chce nas skrzywdzić. Tak samo druga osoba daje nam na początku kredyt zaufania. Na początku związku właśnie, poznajemy się wzajemnie, badamy, sprawdzamy. To jest również czas, kiedy przedstawiamy swoje oczekiwania wobec partnera i deklarujemy, że będziemy spełniać również oczekiwania drugiej strony. Jeżeli dzięki wzajemnym staraniom uda nam się oprzeć związek na wzajemnym zaufaniu, to odnajdziemy w nim miłość, poczucie bezpieczeństwa i pewność, że cokolwiek by się nie stało, nasz partner będzie stał za nami murem. Wraz z zaufaniem zyskujemy radość. W zmaganiu się z codziennymi problemami, pewność, że mamy kogoś komu możemy bezgranicznie ufać, jest bezcenna. Zaufanie w związku to niezwykła waluta, którą nie wolno szastać, bo raz utraconej możemy już nie odzyskać.
Brak zaufania do drugiej osoby – co robić?
Jeżeli w jakiejś relacji nie ufasz drugiej osobie, albo widzisz, że i w innych sytuacjach masz kłopot z zaufaniem, warto się zastanowić, gdzie leży przyczyna takiego stanu. Czy istnieją jakieś obiektywne przesłanki- zostałeś zdradzony, okłamany, oszukany, czy ktoś nadwyrężył Twoje zaufanie? Czy może przyczyna tkwi raczej w Tobie i to Ty masz problem z zaufaniem. Dziać się tak może, wówczas gdy masz niskie poczucie własnej wartości i nie wierzysz w siebie. Kompleksy, które w sobie nosisz mogą powodować, że w głębi duszy trudno Ci uwierzyć, że ktoś może Cię lubić, kochać, akceptować. Kiedy masz problem z samooceną, z zasady nie ufasz, kiedy jesteś kochany, doceniany. Nie ufasz, bo sam siebie nie doceniasz i nie wierzysz temu, kto to robi. Wówczas dobrze jest podjąć pracę nad swoimi emocjami i podejściem do samego siebie. Może warto odwiedzić terapeutę, który pomoże Ci poznać swoje dobre strony i zaakceptować siebie. Dobra relacja z samym sobą jest warunkiem niemal niezbędnym do stworzenia dobrej relacji z partnerem.
Bywa i tak, że w nowy związek wchodzimy obciążeni brakiem zaufania z poprzednich relacji. Ktoś nas zdradził i boimy się, że spotka nas to ponownie. W takim wypadku również warto poszukać pomocy, a przede wszystkim uświadomić sobie, że nowy partner nie jest poprzednim,a związek, w który wchodzimy jest nowy i oboje mamy w nim czyste karty.
Natomiast, jeżeli okazuje się, że Twój brak zaufania do partnera wynika z jego zachowania, np. kłamstwa czy zdrady, musisz się zastanowić, czy jesteś w stanie znowu zaufać partnerowi.
Jeżeli pomimo prób, nie jesteś w stanie zaufać, to trzeba się zastanowić nad przyszłością Waszego związku. Dobry związek bez zaufania, w dłuższej perspektywie nie jest możliwy. Bywa oczywiście i tak, że ludzie trwają ze sobą przez wiele lat, nie ufając sobie, ale taka relacja szybko staje się toksyczną. Trudno jest zapomnieć o wzajemnych żalach, potknięciach. W związku bez zaufania nie ma miejsca na szczerość, beztroskę. Ktoś zawsze czuje się poszkodowany. Pojawia się kontrola, pretensje, awantury. Brak zaufania do drugiej osoby potrafi zatruć codzienność. Nie pozostaje też bez wpływu na dzieci, które obserwując relacje między rodzicami również uczą się różnych zachowań. Na podstawie związku rodziców dowiadują się, jak powinny wyglądać stosunki damsko-męskie. Jeżeli obserwując nas, widzą problem z zaufaniem w związku, mogą wytworzyć w sobie fałszywy obraz relacji. Jeżeli wzajemna kontrola jest u nas na porządku dziennym, to z dużym prawdopodobieństwem, dzieci wyniosą z domu przekonanie, że tak wygląda małżeństwo. Że brak zaufania w małżeństwie to coś normalnego.
Jak odbudować zaufanie w związku?
Jak zatem można odbudować zaufanie w związku? Jak zbudować zaufanie, jeśli zostało ono nadwyrężone przez najbliższą nam osobę? Czy to w ogóle możliwe?
Do zbudowania zaufania w związku potrzebna jest dobra wola z obu stron. Partner, który nadwyrężył zaufanie powinien przede wszystkim zadeklarować, że chce je odbudować. Pierwszy krok należy do niego. jeżeli druga strona zgodzi się na próbę odbudowania związku, wówczas zaczyna się praca obojga. Nie wystarczy bowiem, dobra wola jednego partnera. Jeżeli nie możemy się powstrzymać od kontrolowania drugiej osoby, od sprawdzania i przysłowiowego “trzymania go na smyczy”, to nawet jeśli partner będzie miał najuczciwsze intencje, nawet jeżeli będzie wobec nas szczery i lojalny, to nasz brak zaufania może zniweczyć wszelkie starania drugiej strony. “Jeżeli coś kochasz, puść to wolno. Jeśli wróci- jest Twoje. Jeśli nie- nigdy Twoje nie było”. To zdanie z “Małego Księcia” można z powodzeniem odnieść właśnie do braku zaufania w związku. Jeżeli kogoś kochamy- ufamy, że nas nie zawiedzie i nie musimy stosować całego arsenału środków kontroli.
Jeśli, mimo prób, nadal cierpimy na brak zaufania do męża czy partnera, może powinniśmy zdecydować się na terapię dla par. Z pomocą terapeuty będziemy mogli przyjrzeć się naszej relacji i spróbować rozwiązać problemy z brakiem zaufania w związku.