Alarmujący wzrost długów wśród seniorów — Polacy po 65. roku życia toną w zobowiązaniach
Wyniki są alarmujące. Wynika z nich, że na koniec kwietnia tego roku, całkowite zadłużenie osób powyżej 65. roku życia przekroczyło astronomiczną kwotę 12,3 miliarda złotych. To wzrost o ponad 640 milionów złotych w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku i aż o 2,9 miliarda złotych więcej niż w kwietniu 2020 roku.
Co ciekawe, mimo rosnącej kwoty zadłużenia, liczba seniorów spóźniających się ze spłatą swoich zobowiązań maleje. Obecnie około 370 tysięcy osób po 65. roku życia ma zaległe długi, co oznacza spadek o około 14,4 tysiąca dłużników w ciągu roku. Jest to najniższa liczba spóźnialskich seniorów od pięciu lat. Paradoksalnie, choć mniej osób opóźnia płatności, kwota zaległości każdego zadłużonego seniora rośnie – średnie zadłużenie wzrosło o blisko 2,9 tys. zł w ciągu roku i o 8,6 tys. zł od 2020 roku. To świadczy o tym, że problem koncentruje się na tych, którzy już mają trudności, a ich zaległości stają się coraz poważniejsze.
Czytaj też: Nowości w aplikacji mObywatel – zarządzanie dowodem osobistym i nowe funkcje „Załatw sprawę”
Paweł Szarkowski, prezes BIG InfoMonitor, podkreśla, że trudno wskazać jedno dominujące źródło przeterminowanego zadłużenia w grupie seniorów. Ich sytuacja finansowa jest wynikiem wielu nakładających się czynników. Obok typowych zobowiązań, takich jak kredyty czy pożyczki, pojawiają się zaległości wynikające z nieprzewidzianych wydatków, np. na badania medyczne czy leki.
Co więcej, kluczową rolę odgrywają czynniki specyficzne dla tej grupy demograficznej, takie jak:
- Niewystarczająca świadomość finansowa.
- Nadmierna ufność i zaufanie do nieznanych źródeł informacji.
- Mniejsza biegłość w identyfikowaniu zagrożeń cyfrowych.
Warto też wspomnieć, że coraz częściej przyczyną zadłużenia są różne rodzaju oszustwa, wymierzone w osoby starsze. Z samych tylko danych BIK o zablokowanych dowodach tożsamości wynika, że w 2024 roku co dwudziesta osoba w wieku powyżej 65 lat była celem oszustów. Łącznie próbowano wyłudzić od seniorów 14,7 miliona złotych, co przekłada się na około 40 tysięcy złotych dziennie! W pierwszym półroczu 2025 roku Komenda Główna Policji odnotowała niemal 10 tysięcy przypadków oszustw wymierzonych w osoby starsze. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, w której senior, próbując zrekompensować straty poniesione w wyniku wyłudzenia, decyduje się na zaciągnięcie kolejnych kredytów czy pożyczek. Taki mechanizm może szybko napędzić spiralę zadłużenia, z której ciężko jest się wyrwać.
Czytaj też: Staż pracy inaczej od 2026 roku. Umowa zlecenie i działalność gospodarcza też będą się liczyć
Jak jednak podkreśla prezes Szarkowski, odpowiedzialność za bezpieczeństwo finansowe osób starszych nie może spoczywać wyłącznie na nich samych. To kwestia wymagająca podejścia z różnych stron — instytucji finansowych, regulatorów, mediów, a przede wszystkim najbliższego otoczenia seniora. Ogromne znaczenie ma też edukacja finansowa, promowanie właściwych postaw oraz pomocnych narzędzi. Regularne kontrolowanie swoich zobowiązań, np. poprzez Raport BIK (dostępny również w ramach Oferty Rodzinnej BIK), może pomóc w monitorowaniu historii kredytowej i ewentualnych zaległości.
Wzrost zadłużenia seniorów to złożony problem, który wymaga uwagi i działań na wielu poziomach, aby zapewnić finansowe bezpieczeństwo tej rosnącej części społeczeństwa.