Raport pokazuje, że chociaż kobiety w Polsce są siłą napędową gospodarki – w 78% prowadząc firmy samodzielnie i działając w kluczowych branżach (Edukacja, Beauty, Medycyna) – ich droga do rozwoju nie jest usłana różami. Szczególnie szokujący jest wniosek dotyczący dostępu do kapitału: blisko co ósma bizneswoman (13%) doświadczyła trudności, które potencjalnie były związane z płcią. To pokazuje, że mimo postępów, bariery strukturalne wciąż hamują kobiecy biznes.
Kobieta orkiestra — zderzenie biznesu, etatu i domu
Polskie przedsiębiorczynie są mistrzyniami łączenia ról, co Olga Kozierowska, pomysłodawczyni konkursu Sukces Pisany Szminką, określa jako „niezwykłą determinację” przy jednoczesnym „wysokim koszcie osobistym i zdrowotnym”. Ponad jedna trzecia (35%) ankietowanych prowadzi własną firmę, jednocześnie pracując w organizacji zewnętrznej. Dla 22% jest to praca na pełen etat, co jest dowodem na to, że własny biznes często jest budowany w tzw. „czasie wolnym”. Natomiast aż 38% przedsiębiorczyń łączy zarządzanie firmą z opieką nad dziećmi i prowadzeniem domu, co tak naprawdę sprawia, że są w pracy praktycznie przez całą dobę. Polskie przedsiębiorczynie (78%) pracują też najczęściej w jednoosobowych firmach, bo jedynie mniej niż jedna czwarta ankietowanych ma wspólników. Innymi słowy, najczęściej są w tym same.
Ten brak wsparcia w codziennych obowiązkach domowych sprawia, że dyskusja powinna skupiać się nie tylko na formalnym wsparciu biznesowym. Jak trafnie komentuje Olga Kozierowska, potrzebne jest „wsparcie w domu” i „współodpowiedzialność” partnerów za codzienne obowiązki.
A jednak, mimo obciążeń, kobiety są aktywne na rynku pracy. Aż 12% przedsiębiorczyń planuje zatrudnienie nowych pracowników w najbliższym roku, co świadczy o ich ambicjach rozwojowych. Ponadto, blisko 28% zatrudnia pracowników, z czego 71% to firmy zatrudniające więcej niż 4 osoby. To dowód na to, że kobiece firmy to realne miejsca pracy i siła napędowa innowacji.
Polskie bizneswoman najczęściej działają w sektorach wymagających dużej wiedzy i umiejętności interpersonalnych:
- Edukacja i Szkolenia (15%)
- Beauty i Wellness (14%)
- Medycyna i Zdrowie (13%)
Nie brakuje ich również w sektorach marketingu, doradztwa i finansów (po 10% w każdej z tych branż).
Finansowanie a płeć — dyskryminacja w banku
Najbardziej alarmującym wnioskiem badania jest utrzymująca się dyskryminacja przy próbie pozyskania kapitału. Co ósma kobieta (13%) zadeklarowała, że napotkała trudności związane z płcią. Te problemy przybierały konkretne formy:
- Mniej korzystne warunki – 28% kobiet otrzymało mniej korzystne warunki finansowania niż inne, porównywalne podmioty.
- Dodatkowe zabezpieczenia – 27% musiało przedstawić dodatkowe zabezpieczenia.
- Odrzucenie bez uzasadnienia – 24% miało wniosek odrzucony bez jasnego uzasadnienia.
Te dane sugerują, że w procesach decyzyjnych instytucji finansowych wciąż mogą działać nieuświadomione uprzedzenia, które utrudniają kobietom dostęp do kapitału, niezbędnego do skalowania ich działalności. Fakt, że niemal 1/5 przedsiębiorczyń (19%) nie potrafi określić, czy doświadczyła dyskryminacji, pokazuje, jak subtelny i trudny do nazwania jest ten problem.
Polskie przedsiębiorczynie to potężna i prężnie rozwijająca się grupa, która sama tworzy miejsca pracy i działa w kluczowych sektorach gospodarki. Ich determinacja jest niezaprzeczalna, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że wiele z nich łączy firmę z pełnym etatem i opieką nad rodziną. Niestety, te same, dynamicznie rozwijające się firmy, wciąż napotykają na mur dyskryminacji przy próbie pozyskania kapitału. Konieczne jest nie tylko wspieranie kobiet inicjatywami (jak Sukces Pisany Szminką), ale przede wszystkim systemowe zmiany w sektorze finansowym i promowanie równości w podziale obowiązków domowych, aby polskie przedsiębiorczynie mogły w pełni uwolnić swój potencjał.