W porównaniu z większością zazwyczaj małych i pokruszonych kawałków skamieniałości, liczące 12 milionów lat szczątki małpy Pierolapithecus catalaunicus są niezwykłe: obejmują dobrze zachowaną czaszkę i częściowy szkielet. Mimo że gatunek ten opisano po raz pierwszy prawie 20 lat temu, debata na temat miejsca tego gatunku w drzewie ewolucyjnym trwa do dzisiaj, po części dlatego, że w skamieniałości brakowało kilku kluczowych cech. Teraz naukowcy z Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej zrekonstruowali zniszczoną, ale dobrze zachowaną czaszkę gatunku naczelnego sprzed 12 milionów lat.
Dr Ashley Hammond, zastępca kuratora i przewodnicząca Oddziału Antropologii Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej, mówi:
Jednym z utrzymujących się problemów w badaniach nad ewolucją małp człekokształtnych i człowieka jest fragmentaryczność zapisu kopalnego, a wiele okazów jest niecałkowicie zachowanych i zniekształconych. Utrudnia to osiągnięcie konsensusu w sprawie powiązań ewolucyjnych kluczowych kopalnych małp człekokształtnych, które są niezbędne do zrozumienia ewolucji małp i człowieka.
Czaszka wymarłej małpy człekokształtnej odtworzona
Pierolapithecus catalaunicus należał do zróżnicowanej grupy obecnie wymarłych małp człekokształtnych, które zamieszkiwały Europę od 15 do 7 milionów lat temu. W tym przedziale czasowym nastąpił znaczący rozdział w historii ewolucji naczelnych, który doprowadził do pojawienia się różnych unikalnych gatunków.
Czytaj też: Igraszki z biesem. Tych stworów bali się nasi przodkowie
Tym, co odróżnia Pierolapithecus catalaunicus od innych przodków współczesnych naczelnych, jest fakt, że badacze mają dostęp do jego czaszki, a także częściowego szkieletu. Tak wszechstronne dowody kopalne są rzadkością w badaniach paleontologicznych.
Biorąc pod uwagę, że hominidy stanowią rodzinę taksonomiczną obejmującą zarówno wielkie małpy człekokształtne, jak i ludzi, szczegółowa analiza Pierolapithecus catalaunicus może dostarczyć niezrównanego wglądu w trajektorię ewolucyjną, która doprowadziła do rozwoju współczesnych małp człekokształtnych i ludzi. Odkryto, że Pierolapithecus catalaunicus ma podobny ogólny kształt i rozmiar twarzy zarówno do skamieniałych, jak i żywych małp człekokształtnych. Ma także wyraźne cechy, których nie można znaleźć u innych małp człekokształtnych z tego samego okresu.
Dr Kelsey Pugh z Antropologii Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej mówi:
Cechy czaszki i zębów są niezwykle ważne przy ustalaniu powiązań ewolucyjnych gatunków kopalnych, a kiedy znajdziemy ten materiał w połączeniu z kośćmi reszty szkieletu, daje nam to możliwość nie tylko dokładnego umiejscowienia gatunku na drzewie genealogicznym hominidów, ale także aby dowiedzieć się więcej o biologii zwierzęcia, na przykład pod względem poruszania się w środowisku.
Poprzednie prace sugerują, że Pierolapithecus catalaunicus miał wyprostowaną budowę ciała, co poprzedzało adaptacje umożliwiające hominidom poruszanie się po gałęziach drzew. Jednak pozycja zwierzęcia w historii ewolucji jest nadal przedmiotem dyskusji. Wyniki opublikowane w czasopiśmie Proceedings of the National Academy of Sciences sugerują, że Pierolapithecus catalaunicus reprezentuje jednego z najwcześniejszych przedstawicieli wielkich małp człekokształtnych i rodziny ludzkiej.