Globalne ocieplenie faktycznie globalne? Ostatnie 12 000 lat przynosi zaskakującą odpowiedź na to pytanie

Dla głębszego zrozumienia globalnego ocieplenia naukowcy próbują dowiedzieć się, jak zachowywał się klimat w przeszłości geologicznej. Epoka holocenu, w której żyjemy, trwa niespełna 12 000 lat i okazuje się, że klimat zmieniał się w jej trakcie niejednokrotnie, ale również nie globalnie.
Globalne ocieplenie faktycznie globalne? Ostatnie 12 000 lat przynosi zaskakującą odpowiedź na to pytanie

Od XIX wieku obserwujemy dynamiczny wzrost średniej temperatury na świecie. Wcześniej sytuacja klimatyczna mogła wyglądać zupełnie inaczej. Badacze z Francji zaprezentowali na łamach Nature Communications wyniki rekonstrukcji światowej temperatury z ostatnich 12 000 lat, uwzględniając szerokość i położenie geograficzne.

Czytaj też: Oto najstarszy na świecie skamieniały mózg. Liczy 500 mln i należy do robaka o przedziwnym kształcie

Należy na początku rozróżnić dwa sposoby prezentowania danych paleoklimatycznych. Jeden z nich to model, który jest metodą opartą przede wszystkim na obliczeniach i przewidywaniach, a drugim – rekonstrukcja, która powstaje jako wynikowa danych z konkretnego zapisu kopalnego (na podstawie badań izotopowych materii organicznej lub minerałów, czy badań palinologicznych).

Autorzy badania zauważają, że modele klimatyczne holocenu wskazują ciągłe ocieplanie klimatu od początku holocenu, a rekonstrukcje na podstawie materiału skalnego dowodzą, że najcieplej było w okresie atlantyckim 6000 lat temu, a następnie klimat zaczął się ochładzać aż do nadejścia epoki przemysłowej w XIX wieku. Jak to więc jest z tym klimatem?

Czytaj też: Większy nawet od strusia! Wiadomo, kim był największy w historii ptak na świecie

Globalne ocieplenie w holocenie? Nic podobnego!

Olivier Cartapanis ze współautorami mówi wprost: nie było żadnego globalnego optimum klimatycznego w holocenie. Badając ponad 1000 próbek skalnych z całego świata z opisaną rekonstrukcją klimatyczną stwierdzili, że zmiany klimatu w ciągu ostatnich 12 000 lat zachodziły regionalnie.

Zróżnicowanie temperaturowe podczas okresu atlantyckiego: SST – średnia temperatura morza, HTM amplitude – odchylenie temperatury od Holoceńskiego Maksimum Termicznego / źródło: Cartapanis O. et al., 2022, DOI: 10.1038/s41467-022-33362-1

Co więc z okresem atlantyckim powszechnie uważanym za najcieplejszy czas w holocenie? Owszem, temperatura wówczas między 4000 a 8000 lat temu była wysoka, ale Europie Zachodniej i Ameryce Północnej. Temperatura oceanów natomiast po wycofaniu się lądolodów zaczęła się ochładzać, a w obszarze międzyzwrotnikowym pozostała na tym samym poziomie.

Wydaje się, że kluczową rolę w kształtowaniu klimatu w holocenie miało nasłonecznienie i zasięg lodu.

Czytaj też: Zbadali jaskinie lodowe w najwyższych górach Europy. Takich zmian od 2000 lat jeszcze nie widzieli!

Badania uczonych nie tylko zmieniają powszechne myślenie o klimacie najmłodszej epoki kenozoiku, ale także rzucają nowe światło na temat klimatu w przyszłości. Naukowcy zwracają uwagę na bardziej regionalny charakter ocieplenia klimatu.

Dane do analizy pochodziły z ponad 1000 lokalizacji na całym świecie. Niewiele ponad 100 z półkuli południowej, reszta z półkuli północnej. Były to m.in. próbki osadów morskich i jeziornych. Do datowania osadów wykorzystano metody palinologiczne oparte na pyłkach roślin.