Od XIX wieku obserwujemy dynamiczny wzrost średniej temperatury na świecie. Wcześniej sytuacja klimatyczna mogła wyglądać zupełnie inaczej. Badacze z Francji zaprezentowali na łamach Nature Communications wyniki rekonstrukcji światowej temperatury z ostatnich 12 000 lat, uwzględniając szerokość i położenie geograficzne.
Czytaj też: Oto najstarszy na świecie skamieniały mózg. Liczy 500 mln i należy do robaka o przedziwnym kształcie
Należy na początku rozróżnić dwa sposoby prezentowania danych paleoklimatycznych. Jeden z nich to model, który jest metodą opartą przede wszystkim na obliczeniach i przewidywaniach, a drugim – rekonstrukcja, która powstaje jako wynikowa danych z konkretnego zapisu kopalnego (na podstawie badań izotopowych materii organicznej lub minerałów, czy badań palinologicznych).
Autorzy badania zauważają, że modele klimatyczne holocenu wskazują ciągłe ocieplanie klimatu od początku holocenu, a rekonstrukcje na podstawie materiału skalnego dowodzą, że najcieplej było w okresie atlantyckim 6000 lat temu, a następnie klimat zaczął się ochładzać aż do nadejścia epoki przemysłowej w XIX wieku. Jak to więc jest z tym klimatem?
Czytaj też: Większy nawet od strusia! Wiadomo, kim był największy w historii ptak na świecie
Globalne ocieplenie w holocenie? Nic podobnego!
Olivier Cartapanis ze współautorami mówi wprost: nie było żadnego globalnego optimum klimatycznego w holocenie. Badając ponad 1000 próbek skalnych z całego świata z opisaną rekonstrukcją klimatyczną stwierdzili, że zmiany klimatu w ciągu ostatnich 12 000 lat zachodziły regionalnie.
Co więc z okresem atlantyckim powszechnie uważanym za najcieplejszy czas w holocenie? Owszem, temperatura wówczas między 4000 a 8000 lat temu była wysoka, ale Europie Zachodniej i Ameryce Północnej. Temperatura oceanów natomiast po wycofaniu się lądolodów zaczęła się ochładzać, a w obszarze międzyzwrotnikowym pozostała na tym samym poziomie.
Wydaje się, że kluczową rolę w kształtowaniu klimatu w holocenie miało nasłonecznienie i zasięg lodu.
Czytaj też: Zbadali jaskinie lodowe w najwyższych górach Europy. Takich zmian od 2000 lat jeszcze nie widzieli!
Badania uczonych nie tylko zmieniają powszechne myślenie o klimacie najmłodszej epoki kenozoiku, ale także rzucają nowe światło na temat klimatu w przyszłości. Naukowcy zwracają uwagę na bardziej regionalny charakter ocieplenia klimatu.
Dane do analizy pochodziły z ponad 1000 lokalizacji na całym świecie. Niewiele ponad 100 z półkuli południowej, reszta z półkuli północnej. Były to m.in. próbki osadów morskich i jeziornych. Do datowania osadów wykorzystano metody palinologiczne oparte na pyłkach roślin.