Nowe ustalenia są pokłosiem misja Gaia zarządzanej przez Europejską Agencję Kosmiczną. Jednym z jej celów jest stworzenie najdokładniejszej i najbardziej kompletnej wielowymiarowej mapy Drogi Mlecznej. Kiedy się to uda, astronomowie będą mogli odtworzyć strukturę naszej galaktyki i zrozumieć jej ewolucję na przestrzeni miliardów lat. Poza tym będą w stanie zrozumieć cykl życia gwiazd i nasze miejsce we wszechświecie.
Dwa miliardy gwiazd objęte nowymi badaniami
Dane zebrane przez satelitę dotyczą dwóch miliardów gwiazd. Wśród zawartych informacji znajdują się te dotyczące składu chemicznego, temperatur gwiazd, kolorów, mas, wieku oraz prędkości, z jakimi poruszają się w naszym bądź przeciwnym kierunku. Nowe dane obejmują również zróżnicowane podzbiory gwiazd, na przykład cechujących się zmienną jasnością wraz z upływem czasu.
Poza charakterystyką gwiazd podwójnych, tysięcy asteroid, księżyców oraz milionów galaktyk i kwazarów Gaia zebrała też zaskakujące informacje na temat trzęsień gwiazd. Są to niewielkie ruchy na powierzchni tych obiektów. Satelita wykrywała radialne oscylacje wywołujące okresowe zmniejszanie i zwiększanie objętości gwiazd, przy jednoczesnym zachowaniu ich kulistego kształtu. Tym razem jednak w grę wchodzą drgania przypominające wielkoskalowe tsunami. Wpływają one na ogólny kształt gwiazdy, przez co trudniej je wykryć.
Co ciekawe, trzęsienia gwiazd okazują się dotyczyć również obiektów, które nie były wcześniej popularnymi obiektami badań. Gwiazdy te, zgodnie z przyjętymi teoriami, w ogóle nie powinny się trząść. Informacje na temat składu i struktury tych obiektów mogą natomiast wyjaśnić, gdzie powstały i jak ewoluowały, dostarczając też wieści na temat całej naszej galaktyki. Gaia umożliwiła stworzenie mapy chemicznej galaktyk połączonej z ruchami 3D, która obejmuje zarówno Drogę Mleczną jak i inne obszary wszechświata.
Trzęsienia gwiazd dotyczą nawet obiektów, których wcześniej o to nie podejrzewano
Astronomowie wiedzą, iż niektóre gwiazdy w naszej galaktyce są zbudowane z pierwotnej materii, podczas gdy inne, na przykład Słońce, składają się z materii wzbogaconej przez poprzednie pokolenia gwiazd. Obiekty znajdujące się bliżej centrum i płaszczyzny Drogi Mlecznej są bogatsze w metale niż gwiazdy znajdujące się dalej. Gaia zidentyfikowała również gwiazdy, które pierwotnie pochodziły z innych galaktyk niż nasza, wykorzystując w tym celu ich skład chemiczny.
“Ta różnorodność jest niezwykle ważna, ponieważ opowiada nam historię powstawania naszej galaktyki. Ujawnia procesy migracji wewnątrz naszej galaktyki i akrecji z galaktyk zewnętrznych. Pokazuje również wyraźnie, że Słońce, a także my wszyscy, należymy do ciągle zmieniającego się systemu, powstałego dzięki złożeniu się gwiazd i gazu o różnym pochodzeniu.” – wyjaśniają przedstawiciele ESA