Koncentryczne kręgi kamiennego labiryntu
Struktura, znajdująca się w Boramani w dystrykcie Solapur, składa się z aż piętnastu koncentrycznych pierścieni ułożonych z kamieni. Jej stan zachowania jest imponujący, co zawdzięcza specyficznej technice budowy. Małe bloki kamienne przełożone warstwami gleby stworzyły stabilną całość, która oparła się upływowi czasu.
Co ciekawe, odkrywcami nie byli archeolodzy, a członkowie organizacji zajmującej się ochroną przyrody. To oni, monitorując tamtejszą populację dzikich zwierząt, dostrzegli regularny, kamienny wzór i powiadomili naukowców z Deccan College w Pune. Zdaniem badaczy, takich jak archeolog Sachin Patil, konstrukcja pełniła prawdopodobnie funkcję nawigacyjną. Region Maharashtra był kluczowym elementem sieci handlowej, przez którą przepływały luksusowe dobra.
Ten region był częścią rozległego i aktywnego korytarza handlowego. Takie labirynty prawdopodobnie służyły jako punkty orientacyjne wzdłuż długodystansowych szlaków handlowych – wyjaśnia Patil
W pierwszych wiekach naszej ery Rzymianie ochoczo wymieniali swoje złoto i wino na indyjskie przyprawy, jedwab czy barwnik indygo. Wcześniejsze znaleziska, jak posąg grecko-rzymskiego boga Posejdona i lustro z brązu odkryte w Brahmapuri, potwierdzają obecność kupców z Zachodu w tym rejonie. Podobne, choć mniejsze, struktury znajdowane w innych miejscach stanu sugerują istnienie ciągłej drogi, którą niektórzy nazywają zachodnioindyjskim odgałęzieniem Jedwabnego Szlaku.
Indyjska spirala Chakravyuha w sercu labiryntu
To właśnie ta cecha odróżnia indyjskie znalezisko od jego europejskich odpowiedników. Choć forma koncentrycznych kręgów jest typowa dla tradycji grecko-rzymskiej, centralna spirala ma wyraźnie lokalny rodowód.
Choć jest to labirynt w stylu klasycznym, spirala w jego centrum jest wyraźnie indyjska. Ta cecha, często nazywana Chakravyuha, odzwierciedla lokalną adaptację kulturową. To niewątpliwie największy kamienny labirynt tego typu w Indiach – dodaje Jeff Saward, ekspert od labiryntów
Chakravyuha, znana z eposów jak Mahabharata, to spiralna formacja bojowa, która w kontekście kulturowym mogła symbolizować płodność lub porządek kosmiczny. Połączenie obcej formy z rodzimą symboliką doskonale ilustruje, jak dawne kultury nie tyle bezkrytycznie przejmowały wzorce, lecz twórczo je adaptowały. Pod względem liczby pierścieni labirynt z Boramani bije wszystkie dotychczasowe rekordy w Indiach. Odkrycie to stanowi mocny argument za intensywnością starożytnej globalizacji. Kamienna struktura z czasów dynastii Satavahana to coś więcej niż tylko drogowskaz dla kupców. To materialny ślad spotkania, w którym praktyczna potrzeba odnalezienia drogi splotła się z lokalnymi wierzeniami, tworząc unikalny pomnik dawnych kontaktów.