Można przypuszczać, że odnaleziony element dawniej zdobił ścianę jednej z majańskich świątyń. Wstępne datowanie, oparte na analizie radiowęglowej, sugeruje, że fragment kalendarza powstał około 200-300 roku p.n.e. Jeśli się to potwierdzi, nowy artefakt będzie o ponad tysiąc lat starszy niż wcześniejsze kalendarze znajdowane w Gwatemali. Jakby tego było mało, pismo widoczne na znalezionym fragmencie sugeruje, iż pozostawał on w użyciu na długo przed widoczną na nim datą.
Tajemnice Majów sprzed tysięcy lat
Jak wyjaśniają autorzy publikacji dostępnej na łamach Science Advances, nie da się już wyróżniać jednego regionu Mezoameryki jako miejsca pochodzenia pisma lub zapisu kalendarza. Dzięki nowo zebranym dowodom można natomiast debatować o jeszcze wcześniejszej genezie kalendarza. W grę wchodzi nawet datowanie na okres środkowego preklasycyzmu (od 2000 r. p.n.e. do 200 r. n.e.) a być może nawet wcześniejszych epok.
Na przeanalizowanych fragmentach widnieje podobizna zwierzęcia, prawdopodobnie jelenia. Zwierzę symbolizuje jeden z dni w kalendarzu Majów, liczącym ich łącznie 260. Miał on charakter rytualny, a wspomniana cywilizacja wykorzystywała również kalendarz słoneczny, bliższy czasom współczesnym i składający się z 365 dni. Nowo odkryty element znajdował się wśród setek innych fragmentów tworzących fundamenty piramidy Las Pinturas. Budowla ta składa się z wyraźnych warstw, ułożonych jedna na drugiej. Jej początki sięgają około 800 roku p.n.e.
Rytualny charakter 260-dniowego kalendarza
Pod piramidą znajduje się kilka innych budowli, których pozostałości odkryto w 2005 roku, między innymi w postaci gipsowych ścian, na których namalowano hieroglify. Stanowią one jedne z najstarszych dowodów na istnienie pisma hieroglificznego w regionie zamieszkiwanym przez Majów. Kilkanaście lat później, dzięki kolejnym wykopaliskom, udało się natomiast odkryć prawdopodobnie najwcześniejsze dowody świadczące o istnieniu majańskiego kalendarza.
Majowie posługiwali się 260-dniowym kalendarzem, który do dziś jest używany przez niektóre społeczności. Dni w tym kalendarzu są nazwane od 1 do 20 i powtarzają się 13 razy w roku. Niedawno zlokalizowany fragment jest znany jako 7 Jeleń, a po nim następowały takie dni jak 8 Królik, 9 Woda i 10 Pies. Górna część fragmentu kalendarza zawiera głowę jelenia, nad którą znajduje się cyfra 7 zapisana w postaci kreski i kropki. Pod nią widać natomiast kolejny hieroglif o nieznanym jeszcze znaczeniu. Jego orientacja sugeruje jednak, że data znajdująca się u góry jest powiązana z tym, co leży pod nią. Istnieje również możliwość, że jeleń odnosi się do imienia, jakie funkcjonowało wśród Majów. Na podobnych zasadach działa to obecnie na przykład w języku angielskim.