Podczas eksperymentu z udziałem 62 osób podzielonych na 31 par badacze zastosowali nowoczesną technikę hiperskanowania, która umożliwiła jednoczesne monitorowanie aktywności mózgowej wszystkich uczestników. Elektrody EEG rejestrowały sygnały neuronalne w czasie rzeczywistym, gdy gracze rozgrywali między sobą 15 tys. rund zmodyfikowanej, skomputeryzowanej wersji tej popularnej rozrywki. Wyniki opublikowane w Social Cognitive and Affective Neuroscience pokazują, że nasze mózgi przechowują informacje o nadchodzących wyborach na długo przed tym, zanim zdajemy sobie z tego sprawę.
Kamień, papier, nożyce – jak grać, by wygrać?
Zastosowana metoda pozwoliła naukowcom nie tylko przewidzieć decyzję gracza przed jej świadomym podjęciem, ale także zaobserwować, jak mózg przetwarza dane z poprzednich rund. Analiza zachowań uczestników ujawniła wyraźne odstępstwa od czystej losowości. Ponad połowa badanych najczęściej wybierała kamień, następnie papier, zaś nożyce stanowiły ich ostatnią preferencję. Dodatkowo zaobserwowano silną tendencję do unikania powtarzania tych samych ruchów w kolejnych rundach.
Czytaj też: Japońscy naukowcy czytają w myślach. Technologia zamienia aktywność mózgu w pełne zdania
Równie istotne okazały się różnice w funkcjonowaniu mózgów osób wygrywających i przegrywających. Tylko u tych drugich zaobserwowano wyraźne ślady aktywności neuronalnej związanej z analizą poprzednich rozgrywek. Mózgi zwycięzców były wolne od tego rodzaju obciążeń, co sugeruje, że nadmierne skupianie się na przeszłych wynikach może faktycznie pogarszać nasze szanse w sytuacjach wymagających strategicznego myślenia.
Badanie to rzuca nowe światło na nasze codzienne decyzje. W konkurencyjnych sytuacjach nieprzewidywalność często stanowi przewagę, podczas gdy w warunkach współpracy bardziej pożądana jest przewidywalność budująca zaufanie. Nasze umysły ewolucyjnie nastawione są na wyszukiwanie wzorców i analizę przeszłych doświadczeń, co w wielu sytuacjach życia codziennego sprawdza się doskonale, ale w grach strategicznych może okazać się zgubne.
Warto przyjrzeć się bliżej praktycznym implikacjom tych odkryć. Analiza 15 tys. rozgrywek pokazuje, że gracze którzy nadmiernie koncentrowali się na poprzednich ruchach – zarówno własnych, jak i przeciwnika – rzeczywiście osiągali gorsze wyniki. To fascynujące, jak nasze naturalne skłonności poznawcze, które zwykle pomagają nam nawigować przez życie, w konkurencyjnych sytuacjach mogą stać się przeszkodą.
Chociaż badanie koncentruje się na prostej grze, jego wnioski mają znacznie szersze zastosowanie. W negocjacjach biznesowych, rozgrywkach sportowych czy strategicznych planowaniu zdolność do prawdziwie losowego działania często decyduje o sukcesie. Paradoksalnie, aby poprawić swoje wyniki w konkurencyjnych sytuacjach, czasami warto po prostu… przestać zbyt intensywnie myśleć.