Reaktory SLOWPOKE (Safe Low-Power Kritical Experiment) to rodzina niskomocowych, basenowych reaktorów badawczych, zaprojektowanych przez AECL (Atomic Energy of Canada Limited) pod koniec lat 60. XX wieku. Charakteryzują się one prostą konstrukcją, niskimi kosztami eksploatacji oraz wrodzonym bezpieczeństwem wynikającym z fizycznych właściwości projektu. Dzięki temu są one łatwe w obsłudze i licencjonowaniu, co pozwala na ich bezobsługową pracę przez okres do 24 godzin.
Czytaj też: Rewolucja w energetyce. Szwecja buduje reaktor przyszłości
Od lat 80. SLOWPOKE wykorzystywano do neutronowej analizy aktywacyjnej, radiografii neutronowej czy edukacji. Sukces tych małych reaktorów badawczych skłonił naukowców do rozwijania ich większych wersji, które mogłyby zasilać miejskie systemy grzewcze lub generować energię elektryczną na skalę przemysłową.
Nowe kanadyjskie reaktory wyznaczają kierunek dla globalnej energetyki jądrowej
Z kolei koncepcja Nuclear Battery to mikroreaktor typu solid state, zdolny do produkcji do 600 kWe energii elektrycznej oraz 2400 kWth ciepła o temperaturze około 400oC przez okres do 15 lat bez potrzeby uzupełniania paliwa. Co więcej, reaktor ten został zaprojektowany tak, aby przetrwać wszystkie przewidywane scenariusze awarii bez interwencji człowieka, co czyni go idealnym rozwiązaniem dla odległych lokalizacji i zastosowań przemysłowych.
Czytaj też: 1000 sekund. Chiński reaktor fuzyjny właśnie pobił rekord
AECL i Kanadyjskie Laboratoria Nuklearne (CNL) rozpoczęły proces badania zainteresowania rynkowego tymi innowacyjnymi technologiami. Poprzez zaproszenie do wyrażenia zainteresowania (RFEOI), poszukują partnerów do dalszego rozwoju, inżynierii i sprzedaży tych reaktorów. Program wyraźnie celuje w rozwój reaktorów przyszłości, które nie tylko pomogą w walce ze zmianami klimatycznymi, ale także znajdą zastosowanie w badaniach naukowych, produkcji izotopów czy ogrzewaniu miejskim.
Jak podkreślił Lou Riccoboni, wiceprezes ds. korporacyjnych i rozwoju biznesowego CNL:
Technologie te mogą zrewolucjonizować podejście do energii jądrowej, oferując rozwiązania ekologiczne i efektywne kosztowo. AECL i CNL szukają teraz partnerów, którzy pomogą w rozwoju, sprzedaży i wdrożeniu tych rozwiązań na skalę globalną.
Zarówno SLOWPOKE, jak i Nuclear Battery, są przykładami na to, jak Kanada wytycza ścieżki dla nowej generacji energii jądrowej. Dzięki ich potencjałowi do bezpiecznej i długotrwałej pracy, mogą one znaleźć zastosowanie w miejscach niedostępnych dla konwencjonalnych systemów energetycznych.
Choć technologia ta wymaga jeszcze zaangażowania międzynarodowego, AECL już teraz rozważa możliwości eksportu, a zainteresowanie wyraziły m.in. kraje takie jak Polska, które planują dekarbonizację swojego sektora energetycznego. Jeśli kanadyjskie reaktory zdobędą uznanie na rynku, mogą stać się początkiem nowej ery w globalnej energetyce.