Tajemniczy las odkryty w Panamie. Rósł tu 23 miliony lat temu i zniknął błyskawicznie

Skamieniałości odkryte na wyspie Barro Colorado sugerują, że w środkowej Panamie rósł kiedyś rozległy las namorzynowy. Erupcja wulkanu sprzed 23 milionów lat zmiotła go z powierzchni ziemi.
Las namorzynowy – zdjęcie poglądowe /Fot. Unsplash

Las namorzynowy – zdjęcie poglądowe /Fot. Unsplash

Na wyspie Barro Colorado na terenie Panamy naukowcy z Smithsonian Tropical Research Institute odkryli skamieniałe pozostałości drzew, które osiągały nawet 50 m. Odkryto zachowane fragmenty drewna o charakterystycznych cechach, które jednoznacznie wskazują, że kiedyś rósł tu las namorzynowy.

Czytaj też: Mamy w Polsce nowego grzyba. Zaskakujące znalezisko w podwarszawskich lasach

Dowody kopalne sugerują, że lahar – potężna powódź lawin błotnych, wywołana przez aktywność wulkaniczną – szybko pokryła cały teren w Panamie 23 miliony lat temu. Dzięki bogatej w krzemionkę wodzie laharu, która wsiąka w żywe stworzenia i petryfikuje ich tkanki, możliwe jest uzyskanie skamieniałości dosłownie “zamrożonych w czasie”. Szczegóły opisano w czasopiśmie Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology.

Las namorzynowy w Panamie z drzewami wyższymi od współczesnych

Ślady skamieniałości odkryto w 2018 r. podczas wyprawy geologicznej na wyspę Barro Colorado, która jest położona na sztucznym jeziorze Gatun w Panamie, przez które co roku przepływają tysiące statków podróżujących przez Kanał Panamski. Wyspa ta kiedyś stanowiła część pagórkowatego krajobrazu, który częściowo został zatopiony w 1913 r., kiedy budowano zaporę na rzece Chagres.

Czytaj też: Jakie jest najstarsze drzewo na świecie? Kandydatów do zwycięstwa jest kilku

Według badań osadów las rozwinął się w strefie słonawej, gdzie zbiegają się wody słodkie i słone, co jest idealne dla wzrostu namorzynów. Inne gatunki drzew nie byłyby w stanie przetrwać w tym siedlisku. Naukowcy zbadali 121 próbek skamieniałego drewna, które leżały odsłonięte w małym strumyku na wyspie i odkryli, że 50 z nich należy do nieznanego wcześniej gatunku, który nazwano Sonneratioxylon barrocoloradoensis. Nowo odkryte gatunki kopalne przypominają drzewa namorzynowe rosnące w Australazji.

Skamieniałości lasu namorzynowego z Barro Colorado są dobrze zachowane, ale zadziwiające, że nikt ich wcześniej nie znalazł /Fot. Christian Ziegler

Dr Carlos Jaramillo ze Smithsonian Tropical Research Institute w Panamie mówi:

Nigdy nie wyobrażaliśmy sobie, że znajdziemy drewno kopalne będzie na wyspie Barro Colorado, biorąc pod uwagę liczbę naukowców, którzy badali ten teren w ciągu ostatniego stulecia. Nikt nam niczego do tej pory nie zgłosił. Skamieniałości trudno odróżnić od innych rozkładających się drzew w lesie, ponieważ wyglądają jak gnijące pniaki.

Nowo odkryte kopalne gatunki namorzynów były wyższe niż namorzyny rosnące obecnie w Azji Południowo-Wschodniej. Podczas gdy korony większości obecnych drzew namorzynowych osiągają wysokość około 13 m, S. barrocoloradoensis regularnie przekraczał 25 m wysokości, a spotykano nawet osobniki 40-metrowe. Wszystkie skamieniałości namorzynów z Barro Colorado są w podobnym stanie, co potwierdza, że las został zniszczony w wyniku pojedynczej erupcji wulkanu.