Ludzie i szympansy mogą zrozumieć się bez słów

Ludzie i szympansy mają więcej wspólnego, niż nam się wydawało. Okazuje się, że możemy zrozumieć gesty wykonywane przez małpy człekokształtne, mimo iż sami już ich nie używamy.
Szympansy też używają gestów – możemy je zrozumieć /Fot. Pixabay

Szympansy też używają gestów – możemy je zrozumieć /Fot. Pixabay

Zespół naukowców z Uniwersytetu St. Andrews potwierdził, że ludzie wykazują zrozumienie gestów wykonywanych przez szympansy. W eksperymencie przeprowadzonym przez dr Kirsty Graham i dr Catherine Hobaiter z School of Psychology and Neuroscience wzięło udział 5500 osób, które obejrzały krótkie filmiki z dziesięcioma najczęstszymi gestami wykonywanymi przez szympansy i szympansy karłowate. Ochotnicy mieli intuicyjnie wybrać ich znaczenie z czterech możliwych odpowiedzi, a w ponad 50 proc. udało się to prawidłowo. Kiedy natomiast przekazano im dodatkowe informacje na temat kontekstu komunikacji, odsetek prawidłowych wskazań był jeszcze wyższy.

Czytaj też: Pod tym względem szympansy są całkowicie inne od ludzi. Tak zadecydowała ewolucja

Wyniki opisane w czasopiśmie PLOS Biology sugerują, że chociaż ludzie nie używają już tych gestów, mogliśmy zachować zrozumienie tego systemu komunikacji przodków.

Szympansy też gestykulują

Eksperymenty z odtwarzaniem materiałów wideo są często wykorzystywane do badania rozumienia języka u naczelnych, ale odwrócenie tego procesu na ludzi nastąpiło po raz pierwszy. Nigdy wcześniej w ten sposób nie oceniano zdolności ludzi do rozumienia gestów ich najbliższych żyjących krewnych.

Dr Kirsty Graham mówi:

Wszystkie małpy człekokształtne używają gestów, ale ludzie mistrzami gestykulacji. Trudno jest wybrać wspólne gesty małp człekokształtnych po prostu obserwując ludzi. Pokazując uczestnikom filmy wideo z powszechnymi gestami małp człekokształtnych, odkryliśmy, że ludzie są w stanie zrozumieć te gesty, co sugeruje, że mogą one stanowić część ewolucyjnie starożytnego, wspólnego języka gestów wszystkich gatunków małp człekokształtnych, w tym nas.

Przeprowadzone badanie jest wynikiem dekad żmudnych obserwacji prawie 100 różnych gestów wykonywanych przez małpy człekokształtne w codziennym życiu społecznym. Dopiero po ustaleniu tego, co one oznaczają, naukowcy mogli pójść krok dalej i zadań pytanie, czy ludzie będą w stanie je rozszyfrować.

Czytaj też: Szympansy robią coś niesamowitego. Nie sądziliśmy, że to możliwe

Dr Catherine Hobaiter dodaje:

Z jednej strony to naprawdę niesamowite, że jesteśmy w stanie to zrobić. Kirsty i ja spędziliśmy lata mieszkając w lesie z szympansami i bonobo, ciężko pracując nad badaniem ich komunikacji. Ale okazuje się, że być może wcale nie musiałyśmy! Potrafimy rozszyfrować te gesty niemal instynktownie. To przydatne przypomnienie, że my też jesteśmy małpami człekokształtnymi. I że, mimo iż dziś współcześni ludzie mają język, zachowaliśmy pewne zrozumienie dla naszego wspólnego systemu komunikacji przodków małp.

Pozostaje jednak niejasne, czy zdolność ludzi do rozumienia konkretnych gestów małp człekokształtnych jest dziedziczona, czy też ludzie i inne małpy człekokształtne dzielą zdolność do interpretowania znaczących sygnałów ze względu na ich ogólną inteligencję, fizyczne podobieństwo i podobne cele społeczne.