Nobel 2017: Znamy zwycięzców
W 2017 roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali Jeffrey C. Hall, Michael Rosbash i Michael W. Young – naukowcy, dzięki którym wyjaśniono mechanizm molekularny kontroli rytmu dobowego.
Relację z ogłoszenia wyników można śledzić na żywo:
Announcement of the 2017 #NobelPrize in Physiology or Medicine pic.twitter.com/xsl533gphr
— The Nobel Prize (@NobelPrize) 2 października 2017
KOMENTARZ EKSPERTA FOCUS.PL:
Choć naukowcy wiedzieli, że niemal wszystkie organizmy podlegają zmianom zwanym rytmem dobowym, długo nie mogli odkryć, gdzie jest ten zegar biologiczny ani co nim steruje. Dopiero na początku lat 70. XX w. trzech badaczy – laureatów tegorocznego Nobla w dziedzinie medycyny – zmodyfikowało geny muszki owocówki i stworzyło owady, które przestały regularnie sypiać. Muszki były aktywne niemal przez całą dobę, a spały tylko po kilka-kilkanaście minut. Gen, który był odpowiedzialny za taką zmianę naukowcy nazwali ‘period’ (z ang. okres). Od tej pory badania nad zegarem biologicznym nabrały rozpędu. Odkrywano kolejne geny i mechanizmy działające w poszczególnych narządach. Dziś wiemy już, jak zakłócenia rytmu dobowego wpływają na zdrowie ludzi (pisaliśmy o tym w artykule “Skowronek czy sowa?”). Potrafimy też przestawić zegar naszego ciała w razie potrzeby. Jak to zrobić, by sobie przy tym nie zaszkodzić? O tym obszernie piszemy w październikowym wydaniu magazynu “Focus”.
– wyjaśnia Jan Stradowski, lekarz, szef działu nauki magazynu “Focus”.
W ubiegłym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny przyznano za poznanie mechanizmu recyklingu białek. Odebrał ją z rąk króla Szwecji Yoshinori Ohsumi – uczony z Tokijskiego Instytutu Technologicznego.
“Rygorystyczny i wieloetapowy”
Zwycięzców w dziedzinie medycyny typuje Zgromadzenie Noblowskie Instytutu Karolinska, w skład którego wchodzi 50 profesorów uniwersytetu medycznego w Solnie pod Sztokholmem.
Proces wyboru laureatów jest rygorystyczny i wieloetapowy. Komitet zbiera i selekcjonuje około 200 kandydatów (nominacje do Nagrody Nobla nie są upubliczniane przez 50 lat). Lista nominowanych trafia następnie do ekspertów w danej dziedzinie, którzy opiniują kandydatury i przedstawiają swoje rekomendacje. Zgromadzenie Noblowskie głosuje nad wyborem zwycięzców (z zastrzeżeniem, że wyróżnionych może być maksymalnie trzech naukowców).
Wartość pieniężna Nagrody Nobla wzrosła w tym roku o 1 milion koron. Nagrodzeni naukowcy na kontynuacje swoich badań otrzymają w sumie 9 mln koron (ponad 4 mln zł).
Tydzień noblowski 2017
Od 1901 roku zwycięzcy Nagród Nobla wybierani są każdego roku w sześciu dziedzinach: medycyna lub fizjologia, fizyka, chemia, literatura, od samego początku przyznawana jest również Pokojowa Nagroda Nobla, a od 1968 roku Nobel w dziedzinie ekonomii.
Przed nami tydzień noblowski 2017. We wtorek 3.10. poznamy laureatów w dziedzinie fizyki, w środę 4.10. – w dziedzinie chemii, w piątek 6.10. ogłoszony zostanie laureat Pokojowej Nagrody Nobla, a 10.10. poznamy zwycięzcę w dziedzinie ekonomii. Jeszcze nie znamy dokładnej daty ogłoszenia wyników Literackiej Nagrody Nobla.
Uroczystość wręczenia Nagród Nobla przez króla Szwecji odbędzie się, jak co roku, 10 grudnia w Sztokholmie.