Nowe miasta na mapie Polski
Projekt zmiany rozporządzenia zawiera zmiany dotyczące ustalenia granic między gminami, zmiany ustalenia granic kilku miast, jedną zmianę nazwy gminy oraz sześć nadań statusu miasta miejscowościom. W przyszłym roku w Polsce pojawią się nowe miasta. Prawa miejskie uzyskają:
- Janów Podlaski (pow. bialskim, woj. lubelskie),
- Stanisławów (pow. miński, woj. mazowieckie),
- Małkinia Górna (pow. ostrowski, woj. mazowieckie),
- Staroźreby (pow. płocki, woj. mazowieckie),
- Branice (pow. głubczycki, woj. opolskie),
- Janów (pow. częstochowski, woj. śląskie).
Czytaj też: Włącz BLIK zbliżeniowy i rób zakupy. Możesz dostać 100 złotych
Szczególnie dużo mówi się o Janowie w powiecie częstochowskim – popularnym punkcie wypadowym na Jurę Krakowsko-Częstochowską i miejscem starcia Polaków z Rosjanami w czasie powstania styczniowego (lato 1863). Obecnie miejscowość ta jest wsią gminną. Prawa miejskie utraciła ponad 150 lat temu, by odzyskać je w 2026 roku. Wójt gminy Janów Edward Moskalik opowiadał się za symboliczną zmianą statusu Janowa:
Odzyskanie praw miejskich po ponad stu pięćdziesięciu latach ma stać się nie tylko symbolicznym gestem wobec przeszłości, ale także realną szansą na rozwój Janowa i całej gminy. Status miasta może zwiększyć atrakcyjność inwestycyjną, pobudzić turystykę i gospodarkę, a także otworzyć nowe możliwości pozyskiwania funduszy na rozwój infrastruktury i rewitalizację przestrzeni publicznych, tych dedykowanych na rozwój małych miast.
W ostatnich latach w powiecie częstochowskim prawa miejskie uzyskały także dwie inne miejscowości: Olsztyn w 2022 roku, Przyrów w 2024.
Na temat uzyskania praw miejskich w 2026 roku wypowiedział się także Kamil Groszewski, wójt gminy Staroźreby. Jego zdaniem wpisanie miejscowości na listę miast Polski to świadectwo rozwoju gminy, nobilitacja i oczywiście nowe możliwości rozwojowe:
To wynik strategicznego podejścia do rozwoju, inwestycji w infrastrukturę, edukację, kulturę i nowoczesne zarządzanie, a przede wszystkim – aktywności i zaangażowania lokalnej społeczności. Dziękuję wszystkim, którzy wspierali ten proces – zarówno mieszkańcom, jak i partnerom instytucjonalnym – za zaufanie, konstruktywną współpracę oraz otwartość na zmiany.
Wszystkie wymienione wyżej nowe miasta spełniają kryteria miast pod względem struktury zatrudnienia, infrastruktury i układu urbanistycznego. Wójtowie, którzy prowadzą obecnie gminy wiejskie, uzyskają tytuły burmistrzów. Mieszkańcy zaś nie muszą obawiać się podwyżek podatków ani innych kosztów. Przeciwnie – mogą liczyć na dostęp do funduszy unijnych.
Zmiany granic miast i gmin
Nowe miasta na mapie administracyjnej Polski będą związane ustaleniem nowych granic administracyjnych dla mist. Poza podanymi wyżej podobne zmiany czekają trzy inne miasta:
- Strzelce Krajeńskie (woj. lubuskie),
- Zbąszynek (woj. lubuskie)
- i Przytyk (woj. mazowieckie).
Ponadto zmodyfikowane zostaną granice między gminami:
- między gminą Piwniczna-Zdrój i gminą Rytro oraz między gminą Rytro i gminą Piwniczna-Zdrój (woj. małopolskie),
- między gminą Zembrzyce i gminą Stryszów (woj. małopolskie),
- między gminą Niepołomice i gminą Kłaj (woj. małopolskie),
- między gminą Zakrzew i miastem Radom (woj. mazowieckie),
- między miastem Radzionków i miastem Piekary Śląskie (woj. śląskie).
Listę modyfikacji podziału administracyjnego Polski zamyka zmiana nazwy gminy Nowe Miasto Lubawskie (woj. warmińsko-mazurskie) na gminę Bratian. Wiąże się to z przeniesieniem siedziby gminy do wsi Bratian w powiecie nowomiejskim.
Czytaj też: Poczta Polska będzie wspierać ZUS. W obu miejscach złożysz ważny wniosek
Uzasadnienie projektu informuje, że propozycje zmian w podziale terytorialnym Polski to odzwierciedlenie wniosków samorządów:
Rozporządzenie ma na celu wprowadzenie zmian w podziale terytorialnym państwa uwzględniających propozycje zawarte we wnioskach organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, które wpłynęły w roku bieżącym do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w zakresie zmian granic gmin i miast, nadania statusu miasta miejscowościom, zmiany nazwy gminy.
Projekt rozporządzenia został już opublikowany na stronie MSWiA. Ma zostać przyjęty w trzecim kwartale 2025 roku. Nowy podział terytorialny Polski oraz związane z nim zmiany administracyjne zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 roku.