O znalezisku poinformowało egipskie Ministerstwo Turystyki i Starożytności, które zaprezentowało także pierwsze zdjęcia z wnętrza grobowca. Można na nich podziwiać doskonale zachowane malowidła ścienne oraz rzeźbione kamienne słupy. Grobowiec odkryto w Sakkarze – położonej nieopodal dzisiejszej Gizy starożytnej nekropolii, która należała do Memfis, czyli stolicy Egiptu w okresie Starego Państwa (okres w dziejach Egiptu przypadający na lata ok. 2657–2166 p.n.e.).
Sakkara – wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO – w ostatnich latach dostarczyła wielu znaczących znalezisk archeologicznych. W 2020 roku archeolodzy odkryli ogromny podziemny kompleks, z którego wydobyto kilkadziesiąt sarkofagów liczących ponad 2,5 tys. lat. Na początku tego roku znaleziono tam mumię ze złotym językiem.
Ptah-M-Wiah – skarbnik faraona Ramzesa II
Nowo odkryty grobowiec należał do Ptah-M-Wiaha – sugerują znalezione na miejscu ryciny i hieroglify. Inskrypcje ujawniają, że spoczywający w nim mężczyzna zajmował wiele stanowisk, w tym zarządcy skarbca i „głównego nadzorcy inwentarza żywego” za panowania faraona Ramzesa II. Przyjmuje się, że Ramzes II rządził w XIII wieku p.n.e., ale dokładne daty jego panowania pozostają kwestią sporną.
W oświadczeniu egipskiego Ministerstwa Turystyki i Starożytności podkreślono, że Ptah-M-Wiah żył setki lat przed wynalezieniem bitych monet. Oznacza to, że w czasach, gdy sprawował funkcję skarbnika, środkami płatniczymi były głównie metale szlachetne, ale też wszelkiego rodzaju towary, a nawet zwierzęta. Stąd – sugerują archeolodzy – zapis dotyczący żywego inwentarza.
Naukowcy zauważają jednak, że ta konkretna wzmianka może być powiązana nie tylko z handlem zwierzętami. Badacze pracujący przy odkryciu analizują obecnie hieroglify, które ujawniają, że Ptah-M-Wiah – oprócz obowiązków skarbnika – był odpowiedzialny także za składanie ofiar w jednej ze świątyń w Tebach. Ponieważ w czasach panowania Ramzesa II powstało wiele nowych świątyń, a starsze rozbudowano, nie jest jasne, którą z nich mógł opiekować się Ptah-M-Wiah.
Dalsze wykopaliska mogą odsłonić sarkofag?
Najlepiej zachowaną częścią grobowca Ptah-M-Wiaha są kamienne ściany niemal w całości pokryte malowidłami. Większość obrazów przedstawia sceny z życia zmarłego, a jedno z większych malowideł jest poświęcone „procesji ofiarnej”. Widać na nim ludzi prowadzących zwierzęta na ubój oraz rzeź jagnięcia – opisuje Ola El Aguizy, egiptolożka z Uniwersytetu w Kairze, która kieruje wykopaliskami.
W ruinach odnaleziono również kilka kamiennych bloków z wyrzeźbionym wizerunkiem Ozyrysa – boga śmierci i odrodzonego życia. Pierwotnie bloki najprawdopodobniej podtrzymywały sufit grobowca, ale po jego zawaleniu zostały zniszczone i przysypane piaskiem. Po dokładnym oczyszczeniu i zbadaniu wszystkich elementów naukowcy postarają się umieścić je na właściwych miejscach, aby jak najlepiej zrekonstruować cały grobowiec.
Jeden z kamiennych słupów z wizerunkiem Ozyrysa / (fot. Ministry of Tourism and Antiquities)
Jak dotąd archeologom nie udało się odnaleźć sarkofagu, który mógłby skrywać szczątki Ptah-M-Wiaha i ujawnić kolejne szczegóły dotyczącego jego życia i śmierci. El Aguizy podkreśla jednak, że wykopaliska cały czas trwają, a odsłonięcie kolejnych warstw grobowca może przynieść nowe znaleziska.
Źródło: Smithsonian Magazine.