Naukowcy z Uniwersytetu Cornella przedstawili najszerszą i najbardziej dogłębną filogenezę pająków z rodziny spachaczowatych. Zaledwie pięć z blisko 1300 znanych gatunków wykazuje zachowania społeczne. Dlaczego tak mało?
Czytaj też: Pająki też wręczają sobie prezenty. Samce wabią samice wymyślnym podarunkiem
Linda Rayor, główna autorka badania, mówi:
Gatunki społeczne robią coś innego niż wszystkie inne samotne gatunki. To, co wyróżnia to przełomowe badanie, to fakt, że włączyliśmy cechy behawioralne i życiowe pająków, które zbierałam przez ostatnie 20 lat – zarówno od gatunków społecznych, jak i samotnych.
Dlaczego większość pająków to samotniki?
Spachaczowate (Sparassidae) to rodzina dużych pająków występująca głównie w strefie tropikalnej i subtropikalnej na całym świecie. W Europie, a nawet w Polsce, występuje jeden przedstawiciel tej rodziny – spachacz zielonawy. Pająki te są bardzo różnorodne – rodzina ta sięga 100 mln lat wstecz.
Większość to samotniki. Znane gatunki społeczne należą do dwóch rodzajów i obejmują cztery z Australii (Delena cancerides, D. lapidicola, D. melanochelis i D. spenceri) oraz niezidentyfikowany gatunek (Damastes) występujący na Madagaskarze. Pająki te żyją w dużych grupach rodzinnych z jedną matką i wieloma grupami jej potomstwa, ukrywającymi się pod luźną korą martwych drzew lub skałami. Rosnące potomstwo pozostaje w ich rodzimym odosobnieniu przez 5-12 miesięcy, w zależności od gatunku.
Naukowcy przewidują, że do opisania jest co najmniej 1000 gatunków pająków spachaczowatych. Niepotwierdzone dowody sugerują, że inne gatunki w różnych częściach świata mogą również wykazywać zachowania społeczne.
Czytaj też: Pająki w kosmosie nie potrzebują grawitacji, żeby zbudować sieć
Linda Rayor dodaje:
Prawdopodobnie istnieje jeszcze wiele takich stosunkowo społecznych pająków spachaczowatych, a to badanie dostarcza wskazówek, jak szukać podobnych cech życiowych, aby sprawdzić, czy dane gatunki również są społeczne.
Naukowcy z Uniwersytetu Cornella przeanalizowali 271 pająków (262 to pająki z rodziny spachaczowatych, a dziewięć to inne rodzaje pająków użyte do porównania), obejmujących 37 rodzajów i osiem z 11 podrodzin, a także uwzględnili dane dotyczące historii życia 40 gatunków, oparte na obserwacjach laboratoryjnych i terenowych zebranych przez Lindę Raynor w latach 2002-2021.
Jacob Gorneau, współautor pracy, wyjaśnia:
Niektóre geny ewoluują szybciej i są dobre do badania różnic między bliżej spokrewnionymi gatunkami, podczas gdy niektóre geny ewoluują wolniej – są lepiej utrwalone – i są lepsze do zrozumienia relacji ewolucyjnych między grupami gatunków, które mogą być bardziej odległe. Wybraliśmy więc cztery geny, które zachowywały właściwą równowagę.
W przyszłych badaniach Rayor i Gorneau planują analizę porównawczą dzielenia się zdobyczą u 29 społecznych i samotnych gatunków spachaczowatych, która wykorzysta tę nową filogenezę.