Pod lodami Antarktydy natknęli się na tajemniczą dolinę. Kiedyś płynęła tam gigantyczna rzeka

Jak wygląda powierzchnia lądu znajdująca się pod lodami Antarktydy? Tak naprawdę o tym ukrytym skrawku Ziemi wiemy nawet mniej niż o powierzchni Marsa. Brytyjscy naukowcy odkryli istnienie pradawnych, reliktowych dolin rzecznych pod lądolodem Antarktydy Wschodniej. Co mówi nam to o historii geologicznej najzimniejszego lądu na świecie?
źrodło: EAIS landscape graphics, EurekAlert, materiały prasowe

źrodło: EAIS landscape graphics, EurekAlert, materiały prasowe

Brytyjscy naukowcy z Durham University przy pomocy sondowania radiowego oraz danych satelitarnych odkryli, że pod lądolodem Antarktydy Wschodniej istnieją struktury przypominające dawne doliny rzeczne. Badacze wykonali ogrom pracy, sondując obszar o powierzchni 32 tys. km2. Otrzymali przy tym wsparcie od Rady ds. Badań nad Środowiskiem Naturalnym (NERC) brytyjskiej Agencji ds. Badań i Innowacji (UKRI), amerykańskiej Narodowej Fundacji Nauki (NSF) i NASA. O odkryciu natomiast dowiadujemy się z Nature Communications.

Czytaj też: Setki metrów pod lodem Antarktydy znaleziono siedem mikroskopijnych szkiełek. Pozwoliły odtworzyć historyczny kataklizm

Antarktyda jest pokryta lodem od kilkudziesięciu milionów lat. Pierwsze lodowce zaczęły się tworzyć około 34 miliony lat temu. Wówczas większość kontynent jeszcze była gęsto zalesiona i pełna życia. W takich warunkach powstawały liczne formy terenu, w tym również doliny rzeczne. Wiek tych odkrytych w Antarktydzie Wschodniej określono na 14 milionów lat. Zdaniem uczonych, przypominają one swoim kształtem krajobraz polodowcowy północnej Walii. Niesamowitym jest, że tak długi czas te struktury były doskonale „zakonserwowane”.

Badany obszar z reliktowymi dolinami – Highland 1 / źródło: Eurekalert, materiały prasowe od naukowców

Reliktowe doliny rzeczne pod lądolodem Antarktydy Wschodniej. Pozostają nienaruszone od 14 mln lat

Odkrycie to jest dla świata nauki bardzo ważne – zwłaszcza, kiedy dyskutujemy o ewolucji antarktycznego lodu. Jego gigantyczne masy są w nieustannym ruchu. Lądolód, migrując z wnętrza lądu w stronę oceanu, eroduje podłoże skalne. Skoro dowiedziono, że istnieją formy geomorfologiczne nietknięte przez kilkanaście milionów lat, to oznacza to, że w tej części kontynentu lądolód musi być wyjątkowo stabilny.

Czytaj też: Gigantyczna góra lodowa odłączyła się od Antarktydy, ale przyczyna nie leży tam, gdzie byśmy się jej spodziewali

Autorzy badań sugerują, że prawdopodobnie lody Antarktydy Wschodniej podczas cieplejszych okresów w neogenie i czwartorzędzie pozostawały względnie odporne na presję rosnącej temperatury. Pokazuje to nam, że w przyszłości najzimniejszy ląd świata może reagować podobnie.

Omawiane doliny reliktowe na radarze / źródło: Eurekalert, materiały prasowe od naukowców

Czytaj też: Umieścili kamerę pod lodem Antarktydy. Oto, co nagrali

Nie jest wykluczone, że pod lądolodem istnieje jeszcze więcej podobnych bardzo starych form rzeźby terenu, które nie uległy erozji. Prof. Stewart Jamieson przekazał, że jego zespół nadal będzie badać podlodowcowy krajobraz, aby zrozumieć, jak zmieniała się Antarktyda na przestrzeni milionów lat – czytamy w komunikacie EurekAlert.