Pokaż nos, a powiem ci, kim jesteś

Decydującym elementem twarzy, za pomocą którego rozpoznajemy daną osobę, jest nos – twierdzą naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w San Diego.

     Do tej pory uważano, że w takiej sytuacji ludzie najczęściej kierują swój wzrok na oczy partnera. Jednakże wykorzystanie techniki śledzenia za ruchami oczu człowieka wykazało, że to nieprawda. Naukowcy prezentowali szesnastu biorącym udział w doświadczeniu ochotnikom fotografie twarzy osób, z którymi zapoznali się oni przed kilkoma minutami, a także fotografii sób nieznanych. W każdym przypadku w ciągu kilku sekund ochotnik powinien stwierdzić, czy zna przedstawionego na zdjęciu człowieka, a w tym czasie komputer śledził za ruchami źrenic osób oglądających zdjęcia, oraz mierzył, jak długo oczy ochotnika zatrzymywały się w określonym miejscu. 

     Badacze zauważyli na podstawie wskazań komputera, że na początku ludzie patrzyli na lewe skrzydełko nosa, a następnie na jego środek. Psychologowie stwierdzili, że ma to związek z odbieraniem twarzy jako całości. W przeciwieństwie do innych obiektów twarz nie jest bowiem postrzegana jako suma pewnych elementów, lecz jako jedna całość, sensownym jest więc skupienie swojej uwagi przede wszystkim na środku twarzy, aby w ten sposób zebrać jak najwięcej informacji, leżących w zasięgu „punktu zaczepienia”. 

     Wskazane przez urządzenie dwa główne miejsca na twarzy – lewa strona i środek nosa – są podstawowym źródłem informacji dla mózgu, na podstawie których może on określić, czy widział daną twarz już wcześniej. Obserwacja innych elementów twarzy nie wnosi już nic nowego w proces rozpoznawania człowieka. Również wtedy, gdy w doświadczeniu ochotnicy mogli obserwować tylko te dwa punkty na twarzy człowieka – naukowcy zakryli bowiem pozostałe, udawało im się bezbłędnie stwierdzić, czy twarz jest dla nich znajoma.

     Dlaczego jednak człowiek kieruje swój wzrok najpierw na lewą stronę nosa? Naukowcy nie znaleźli jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Na początku wysunęli oni hipotezę, zgodnie z którą osoby anglojęzyczne są przyzwyczajone do patrzenia od lewej do prawej strony, taki jest bowiem kierunek pisania w jęz. angielskim. Ważną rolę może odgrywać w tym przypadku również asymetryczna budowa mózgu – zgodnie z wcześniejszymi badaniami za rozpoznawanie twarzy odpowiada głównie prawa półkula, a ta kontroluje lewą stronę ciała. Możliwe również, że skłonność do patrzenia na lewo ma uwarunkowania bioogiczne – lewa strona twarzy zawiera więcej informacji, niż prawa. Dlatego więc ilustracja twarzy, która jest kombinacją dwóch lewych części, jest bardziej podobna do „oryginału”, niż kombinacja dwóch prawych stron twarzy. JSL

źródło: ucsdnews.ucsd.edu