Przez dekadę naukowcy byli w błędzie. Odkryto nowego gada sprzed 225 milionów lat

Naukowcy postanowili ponownie przyjrzeć się Faxinalipterus minimus, rzekomemu triasowemu pterozaurowi z południowej Brazylii. I bardzo dobrze, bo zaowocowało to opisem nowego taksonu! Maehary bonapartei to mały gad sprzed 225 mln lat, pochodzący z linii ewolucyjnej, która dała początek pterozaurom. Uczeni dowiedzieli się przy okazji czegoś nowego o Faxinalipterus minimus.

W PeerJ opisano badania przeprowadzone przez międzynarodową grupę naukowców, która ponownie przebadała Faxinalipterus minimus, pochodzącego ze skał triasowych w Rio Grande do Sul. Gatunek ten opisano dekadę temu i zaliczono do rzędu Pterosauria, pierwszych kręgowców, które rozwinęły zdolność aktywnego lotu. Niestety, nie było pewności, że zebrane szczątki należą do jednego okazu, bo nie wszystkie znaleziono jednocześnie. Teraz okazuje się, że naukowcy przez lata byli w błędzie.

Okazuje się, że istniały dwa odrębne gatunki, a szczęka należała do innego zwierzęcia. Stało się to możliwe dzięki porównaniu z nową skamieniałością znalezioną niedawno w tym samym miejscu (Linha São Luiz). Składa się ona z niekompletnej czaszki, której szczęka wykazuje te same cechy, co szczęka przypisywana Faxinalipterus. Może ona zostać włączona do opisu nowej skamieniałości, którą nazwano Maehary bonapartei.

Alexander Kellner, specjalista od pterozaurów, który obecnie kieruje Museu Nacional/UFRJ, skomentował:

Zawsze istniały duże wątpliwości, czy dwa okazy przypisywane Faxinalipterus reprezentowały ten sam gatunek i czy był to gad latający.

Badania okazu tuż po publikacji w 2010 r. wykazały, że kilka kości mogło zostać błędnie zidentyfikowanych oraz brak cech charakterystycznych dla pterozaurów, m.in. specyficznych cech na kości ramiennej – dużego i wystającego grzebienia deltopectoralnego.

Borja Holgado, również specjalista w dziedzinie pterozaurów z Katalońskiego Instytutu Paleontologii, a obecnie pracownik naukowy Regionalnego Uniwersytetu w Cariri (Ceará), przeanalizował materiał i zgodził się z początkowymi wnioskami:

Było dla mnie jasne, że jest to prymitywny gad, który nie należał do pterozaurów, ponieważ nie wykazywał żadnych jednoznacznych cech tej linii. Jednak obecna wiedza na temat fauny końca triasu wskazuje, że rozbieżność między zwierzętami w tym czasie była tak duża, że zwierzęta, które na pierwszy rzut oka mogą przypominać pterozaury, w rzeczywistości nie są latającymi gadami. Tak właśnie stało się z Faxinalipterus i Maehary.

Nazwa rodzajowa nowego gatunku pochodzi od Ma’ehary, wyrażenia pierwotnego ludu Guarani-Kaiowa, co oznacza “ten, kto patrzy w niebo” w odniesieniu do jego pozycji w linii ewolucyjnej gadów, będąc najbardziej prymitywnym z Pterosauromorpha. Ta specyficzna nazwa jest hołdem dla zmarłego niedawno głównego badacza kopalnych kręgowców w Argentynie, José Fernando Bonaparte (1928-2020), który wraz z brazylijskimi paleontologami aktywnie pracował w odkrywkach Rio Grande do Sul, zbierając i opisując wiele wymarłych kręgowców żyjących w okresie triasu, w tym Faxinalipterus.