Jakie informacje mogą nam przekazywać skamieniałości zwierząt sprzed milionów lat? Poznajemy dzięki nim anatomię danego organizmu. Niekiedy badacze natrafiają również na skamieniałą treść żołądkową czy na różne patologie układu kostnego (złamania, wykrzywienia). Okazuje się, że to nie wszystko. Irlandzkim paleontologom udało się wyróżnić także pigment odpowiedzialny za rude umaszczenie skóry. Przełomowego odkrycia dokonano podczas badań skamieniałej żaby sprzed 10 milionów lat.
Czytaj też: Wyglądało jak skamieniałość, a nagle zaczęło się ruszać. Nietypowa inwazja wystraszyła ludzi
O wszystkim dowiadujemy się z artykułu na łamach Nature Communications, w którym uczeni z University College Cork we współpracy z paleontologami z Japonii, Chin i Szwecji informują o pierwszych molekularnych dowodach na obecność feomelaniny – barwnika o kolorze od czerwonego do żółtego.
Skamieniałość rudej żaby sprzed 10 milionów lat. Pierwszy raz stwierdzono taki pigment u pradawnych zwierząt
Zadanie było niezwykle trudne, a nawet karkołomne. Podczas procesów fosylizacji martwy organizm ulega stopniowym przeobrażeniom, tracąc swoją pierwotną formę. To, co znajdujemy w skałach często bywa tylko skamieniałym kształtem dawnego zwierzęcia mającym niewiele wspólnego z żywym osobnikiem.
Naukowcy, aby dotrzeć do śladów feomelaniny w skamieniałości, musieli najpierw przeprowadzić liczne eksperymenty laboratoryjne na piórach czarnych, rudych i białych, aby wykazać sposób, w jaki feomelanina ulega degradacji podczas procesów fosylizacji. Znając taki swoisty „wzór” dla tego pigmentu, mogli szukać go w konkretnej skamieniałości.
Czytaj też: Nie żyje od milionów lat, a wciąż straszy. Przerażająca skamieniałość zdradza tajemnice ewolucji
W swojej pracy badacze donoszą również o odkryciu najstarszych zachowanych fragmentów eomelaniny – ciemnego barwnika. Odkryli go w piórach ptaka z rodzaju Confuciusornis liczących 125 milionów lat i pochodzących z epoki kredy. Fakt ten ukazuje nam również szczątkowy zarys historii ewolucji pigmentów u zwierząt, zwracając uwagę, że ciemniejsze barwniki prawdopodobnie występowały wcześniej, a rude pojawiły się później.
Odkrycie fragmentów feomelaniny w szczątkach płazów i eomelaniny w piórach otwiera zupełnie nowe rozdanie w badaniach paleontologicznych. Dotychczas bardzo trudno było dociekać, jaki kolor skóry czy upierzenia posiadały zwierzęta żyją w minionych epokach geologicznych. Często wnioskowano o tym na podstawie danych środowiskowych, np. przyjmując, że niektóre organizmy stosowały kamuflaż terenowy lub wykorzystywały konkretne ubarwienie do zalotów z płcią przeciwną. Teraz mamy już w ręce niezbite dowody molekularne na poszczególne barwy.