Arenę działań naukowców stanowił Sudan, a dokładniej rzecz ujmując – północna część tego kraju. Dawniej funkcjonowała tam Nubia, znana również jako Kusz. Okazuje się, że mieszkańcy tej krainy mogli mieć imponujące rozeznanie w kontrolowaniu rzek. Świetnym tego przykładem jest wspomniany system, składający się z czegoś, co obecnie nazywamy ostrogami regulacyjnymi.
Czytaj też: Najstarsze artefakty w historii tego kraju. Tamtejsi archeolodzy odnaleźli istne skarby
Często określa się je mianem główek, które zapewne kojarzycie z polskich rzek. Takowe współcześnie pełnią funkcję zabezpieczającą brzeg przed podmywaniem bądź zwężaniem całego koryta. Wygląda na to, iż podobne rozwiązania były znane także starożytnym mieszkańcom, dla których Nil stanowił podstawę przetrwania. Najstarsze znane do tej pory nauce ostrogi regulacyjne znajdowały się w Chinach, na tamtejszej Żółtej Rzece, czyli Huang He. Dzięki dokonaniom archeologów pracujących na terenie Sudanu mamy natomiast nowe rekordzistki. Nubijczycy wykonali swoją robotę na tyle solidnie, że stworzone przez nich główki przetrwały próbę czasu i zachowały się do dziś.
Wygląda na to, iż ich przeznaczenie było przynajmniej częściowo podobne do obecnych funkcji tego typu struktur. Naukowcy wymieniają gromadzenie mułu, nawadnianie gruntów, walkę z erozją brzegów, zabezpieczanie przed sezonowymi powodziami, chronienie upraw przed nanoszeniem piasku czy tworzenie warunków sprzyjających połowowi ryb.
Wydaje się, iż struktury rozmieszczone w pobliżu brzegów rzeki Nil stanowiły odpowiedniki współcześnie wykorzystywanych ostróg regulacyjnych
Szczegółowe ustalenia w tej sprawie zostały zaprezentowane na łamach Geoarchaeology. Jak wyjaśniają autorzy publikacji, datowanie znalezionych struktur nie było łatwe, ponieważ budowane je na przestrzeni dziesiątek, setek, a być może nawet tysięcy lat. Z tego względu sporo pracy wymagało odróżnienie ostróg, które tworzono jeszcze w latach 70. ubiegłego wieku, od tych wywodzących się ze starożytności.
Ostatecznie badacze dopięli swego. Zidentyfikowali struktury liczące od 3000 do 3300 lat, a nawet dokonali ich podziału. Wyróżnili co najmniej dwa typy tych rzecznych główek. Pierwszy, oparty na grubym podłożu skalnym, mógł być wykorzystywany do gromadzenia wody bądź żyznego mułu. Drugi rodzaj, ustawiony pionowo w linii, mógł być natomiast używany do zatrzymywania niesionego wiatrem piasku bądź wpuszczania ryb w pułapkę, z której były później poławiane.
Czytaj też: W śmieciach znaleźli coś naprawdę cennego. To zmumifikowana postać sprzed tysięcy lat
I choć taka infrastruktura prawdopodobnie odegrała kluczową rolę w utrzymaniu na tych terenach warunków pozwalających na przeżycie, to w pewnym momencie klimat najwyraźniej stał się zbyt nieprzyjazny. Około 1000 roku p.n.e. mieszkańcy okolicznych osad zaczęli je opuszczać. Same ostrogi zostały natomiast pozostawione na pastwę losu. Część znajduje się obecnie z dala od Nilu, podczas gdy inne zanurzyły się w jego wodach. Niektóre mają nawet 700 metrów długości, a tworzące je kamienie ważą po około 100 kilogramów każdy. Naukowcy będą teraz próbowali wyjaśnić, czy i te struktury są równie stare jak zidentyfikowane do tej pory.