Szczątki morskiego gada zmieniają bieg historii. Takiego osobnika nikt się nie spodziewał

Ewolucja plezjozaurów, morskich gadów żyjących w epoce mezozoicznej, mogła wyglądać nieco inaczej. Dowodzi o tym najnowsze badanie skamieniałości znalezionej we Francji. Okazuje się, że gigantyczne drapieżniki urosły do tak dużych rozmiarów o wiele wcześniej, niż dotychczas sądzono.
Rekonstrukcja krótkoszyjego plezjozaura / źródło: Wikimedia Commons, CC-BY-2.5

Rekonstrukcja krótkoszyjego plezjozaura / źródło: Wikimedia Commons, CC-BY-2.5

Plezjozaury były grupą morskich, drapieżnych gadów, które dominowały w oceanach w epoce mezozoicznej. Ich rolę w środowisku morskich możemy porównać do tej, jaką pełniły dinozaury na lądach. Ewolucja plezjozaurów nie jest w całości zbadana, zwłaszcza na jej wczesnym etapie. Nie wiadomo chociażby, kiedy dokładnie te gady urosły do wielometrowych rozmiarów. Najnowsze odkrycie z Francji przynosi nieco nowości w tej kwestii.

Czytaj też: Szukali szczątków gada, a natrafili na ślady obcej istoty. Odkrycie zapowiada rewolucję

Międzynarodowy zespół naukowców z Niemiec, Luksemburga, Szwecji i Polski opublikował w Scientific Reports wyniki analizy skamieniałości plezjozaura. Polską stronę reprezentował Daniel Madzia z Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie.

Szczątki plezjozaura / źródło: https://doi.org/10.1038/s41598-023-43015-y, CC-BY-4.0

Szczątki gada zdradzają nieco faktów na temat wczesnej ewolucji plezjozaurów

Badacze wzięli na tapet skamieniałe szczątki gada, które odkryto w pobliżu Metz, w północno-wschodniej Francji. Obejmują one fragmenty szkieletu i uzębienia, które należało do gatunku Lorrainosaurus keileni. Skamieniałości wydobyto z wczesnojurajskich osadów (bajosu – jedno z pięter jury 170-168 mln lat temu).

Czytaj też: Co robiły szczątki gada w polskim grobie? Cmentarna tajemnica sprzed wieków wyszła na jaw

Okazuje się, że ten krótkoszyi plezjozaur był zaskakująco duży, jak na ten okres w historii Ziemi. Liczył 6 metrów długości, z czego jedną piątą stanowiła głowa z ogromnymi zębami. Jest to najstarszy okaz należący do dużych plezjozaurów. Do niedawna uważano, że przed późną jurą środkową (165,3 mln lat temu) nie istniały jeszcze takie gigantyczne morskie drapieżniki. Prawda jest jednak inna, czemu dowodzą paleontolodzy.

Warto dodać, że taki rozrost masy plezjozaura nie zachodził globalnie wśród wszystkich morskich gadów, a regionalnie – występował tylko z basenach mórz epikontynentalnych na terenie Europy. Być może przyczyną tego było wymarcie innej grupy drapieżników na wyższym poziomie troficznym i tym samym umożliwiło to szybką dominację plezjozaurów.

Czytaj też: Dziadek dinozaurów znalazł się na turystycznej wyspie. Tak rzadkiego gada jeszcze tutaj nie widzieli

Ciekawostką dotyczącą samej skamieniałości jest fakt, że nie jest ona nowym znaleziskiem. Wydobyto ją już w 1983 roku. Obecnie znajduje się na wystawie w Narodowym Muzeum Historii Naturalnej w Luksemburgu, gdzie można podziwiać nie tylko szczątki prehistorycznego zwierzęcia, ale również imponujące rekonstrukcje przekonujące o tym, jak niebezpieczny i drapieżny był ten plezjozaur.