Układy w kształcie litery V po raz pierwszy zaobserwowali piloci RAF w latach 20. ubiegłego wieku, kiedy podróżowali nad Bliskim Wschodem. Niezwykłe wzory wyrzeźbione w skalistym terenie nazwali “pustynnymi latawcami”, bo też z tym się im kojarzyły. Przez blisko 100 lat debatowano, jakie było przeznaczenie struktur, które pojawiają się na różnych obszarach geograficznych i w różnych epokach sięgających neolitu w Jordanii, wczesnej epoki brązu na pustyni Negew i środkowej epoki brązu w Armenii. Hipotez było wiele, a najbardziej rozpowszechniona mówiła, że wzory pełniły rolę zagród dla zwierząt domowych.
Czytaj też: Na indyjskiej pustyni odkryto tajemnicze geoglify. Nawet większe niż słynne wzory z pustyni Nazca
Ostatnie zdjęcia satelitarne i badania dronem na pustyni ʿUwayriḍ w Arabii Saudyjskiej potwierdzają podejrzenia uczonych. – “pustynne latawce” faktycznie miały związek ze zwierzętami.
Wyrafinowana forma polowania
“Pustynne latawce” pełniły rolę pułapek do masowych polowań, pozwalając tubylcom zabijać całe stada zwierzyny na raz. Wyrzeźbione wzory kierowały gazele w dół sztucznych wąwozów, które kończyły się ogromnymi dołami lub nagłymi urwiskami. Uwięzione zwierzęta były zabijane. Rozmieszczenie “pustynnych latawców”, a także ich długość i kształt, świadczą o zaawansowanej znajomości topografii terenu oraz zachowań zwierząt przez ich twórców.
Rewelacje zostały potwierdzone przez trzy niezależne grupy badawcze, które opublikowały swoje wyniki w tym roku. Wszystkie projekty sugerują, że pustynne latawce były kiedyś używane do kierowania stad dzikich zwierząt na śmierć lub do niewoli.
W jednej z prac czytamy:
Cel formy latawca jest znany: zwierzęta były napędzane (“aktywny” system latawca) lub kierowane (“pasywny” system latawca) do ograniczonego obszaru przez ściany konstrukcji. Polowanie na zwierzęta, najczęściej gazele i inne roślinożerne kopytne, dzikie koniowate i strusie, jest obecnie akceptowane jako najczęstsze zastosowanie tych struktur.
Niektóre “pustynne latawce” znaleziono osadzone w jeszcze większych kamiennych strukturach zwanych “mustatilami”, które mogą ciągnąć się kilometrami. Mustatil to arabskie słowo oznaczające prostokąt – z góry wyglądający jak brama.
Archeolodzy zamierzają kontynuować datowanie każdego latawca, aby śledzić, w jaki sposób myśliwi rozwijali swoją technikę i reagowali na zmieniające się wzorce migracji zwierząt i populacji, na które wpływ miało samo masowe polowanie. Planują również wykopaliska struktur rolniczych i domowych z porównywalnych ram czasowych, aby zidentyfikować, na jakie zwierzęta polowano i dlaczego.
Artykuł opublikowany w 2014 r. w Jerusalem Post sugerował, że na świecie istnieje ok. 4000 znanych “pustynnych latawców” – większość z nich zauważono dzięki obserwacjom satelitarnym i programowi Google Earth. Dzisiaj wiemy, że takich struktur na całym świecie było znacznie więcej – już teraz eksperci znamy ponad 6500, a cały czas są odkrywane nowe.