Nowatorskie rozwiązania często przychodzą nam do głowy, kiedy wykorzystujemy wiedzę, którą mieliśmy od dawna, ale wcześniej nie uważaliśmy jej za wartościową.
Fiona Fairhurst i jej zespół z australijskiej firmy Speedo musieli zmierzyć się z wyzwaniem wymagającym ogromnej kreatywności: mieli zaprojektować kostiumy, które poprawiłyby wyniki profesjonalnych pływaków dzięki zmniejszeniu oporu, jaki woda stawia ludzkiemu ciału.
Fairhurst i jej zespół postanowili poszukać inspiracji w królestwie zwierząt. Zauważyli, że rekiny poruszają się niezwykle szybko, mimo że teoretycznie budowa ich ciał powinna powodować duży opór. W Muzeum Historii Naturalnej w Londynie poddali analizie próbki skóry rekina i odkryli, że ich powierzchnię pokrywają niewielkie struktury, specjalnie wyżłobione łuski, które zapobiegają przyleganiu cząsteczek wody. Zespół stworzył materiał imitujący łuski rekina, a następnie zaprojektował wykonany z tego materiału kostium pływacki. Niedługo po wprowadzeniu nowego kostiumu Fastskin pobite zostały światowe rekordy. Wkrótce wszyscy chcieli go mieć.
Nawet jeśli nie jesteś projektantem ani wynalazcą, stajesz czasem – podobnie jak Fiona Fairhurst – przed koniecznością wykazania się kreatywnością w pracy. Szef może wymagać od ciebie twórczego i przedsiębiorczego zarządzania funduszami firmy albo oczekiwać, że wymyślisz nowe usługi. Istnieje pewna prosta recepta pozwalająca rozwinąć własną kreatywność: nowatorskie rozwiązania przychodzą nam często do głowy, kiedy odnajdujemy w sobie i wykorzystujemy wiedzę, którą mieliśmy, ale wcześniej nie uważaliśmy jej za wartościową.
Ten rodzaj kreatywności wymaga trzech elementów: rozszerzenia wiedzy o świecie; wypracowania strategii, które pozwolą sięgnąć po niezbędną wiedzę w momencie, kiedy będziemy jej potrzebowali; i wreszcie rozwinięcia nawyków myślowych, które będą stanowiły oparcie dla tych umiejętności.
Fairhurst musiała pogłębić swoją wiedzę o świecie, żeby zaprojektować innowacyjny kostium. W pewnym momencie jej zespół przestał się koncentrować na ruchu ludzkiego ciała. Gdyby żaden z pracowników firmy Speedo nie miał pojęcia, że mimo specyficznej budowy ciała rekiny pływają niezwykle szybko, nigdy nie powstałby pomysł stworzenia kostiumu przypominającego skórę rekina. Zespół musiał też prowadzić intensywne badania – dopiero one pozwoliły wyjaśnić, dlaczego opór wody jest w wypadku rekina mniejszy, niż można by się spodziewać po kształcie jego ciała. Fakt, że nie przychodzi ci do głowy kreatywne rozwiązanie, może mieć dwie przyczyny: albo nie wiesz nic, co mogłoby ci pomóc w znalezieniu odpowiedzi, albo – choć posiadasz niezbędną wiedzę – nie zdołałeś jeszcze do niej dotrzeć. Jeśli nie potrafisz przywołać informacji, które masz, najprawdopodobniej źle podchodzisz do zadania i w efekcie twój umysł nie jest w stanie odszukać odpowiednich danych. Dlatego kiedy utkniesz w martwym punkcie, staraj się opisać problem na wiele różnych sposobów – do czasu aż przypomnisz sobie to, czego szukałeś.
Zasysanie pomysłów
Na pewnym etapie Fairhurst i jej zespół przestali koncentrować się na tradycyjnych wzorach kostiumów pływackich – zamiast tego spróbowali odpowiedzieć sobie na pytanie o to, jaki typ problemu napotkali. Co konkretnie może spowalniać pływaka? Formułując całe zagadnienie w nowy, odmienny niż dotychczas sposób, zespół zdołał przenieść swoją uwagę na innych pływaków – przedstawicieli królestwa zwierząt.
Na podobnej zasadzie James Dyson zauważył, że zwykły odkurzacz przestaje zasysać kurz, kiedy znajdująca się w nim torba zostaje wypełniona. Zamiast szukać sposobu na ulepszenie tradycyjnego zbiornika, zaczął rozważać szerszy problem. Uświadomił sobie, że urządzenie to zasysa zarówno powietrze, jak i kurz, a następnie musi je rozdzielać. To z kolei skojarzyło mu się z metodami stosowanymi w tartakach, gdzie wykorzystuje się tzw. separację cykloniczną, która pozwala oddzielić trociny od powietrza. W końcu skonstruował miniaturową wersję używanych w tartakach odpylaczy, przeznaczoną do zastosowania w domowych odkurzaczach – ten wynalazek dał początek jego odnoszącemu ogromne sukcesy przedsiębiorstwu.
Kiedy następnym razem będziesz musiał znaleźć rozwiązanie jakiegoś problemu, przypomnij sobie Fionę Fairhurst i spróbuj zredukować opór, z jakim musi się mierzyć twoja kreatywność.
Samo sedno
Oto dwie metody na wyćwiczenie nawyków, dzięki którym rozwiniesz swoją kreatywność – niezależnie od tego, czym się na co dzień zajmujesz.
1. Kiedy utkniesz w martwym punkcie, spróbuj dotrzeć do sedna problemu, który próbujesz rozwiązać. By się tego nauczyć, spróbuj zastanowić się nad przysłowiami. Poszukaj listy przysłów w internecie i poćwicz: spróbuj opisać każde z nich. ta metoda w przyszłości pomoże ci dostrzec sedno, istotę problemu, który starasz się rozwiązać.
2. Kiedy masz przed sobą nieznane urządzenie albo niespodziewaną, zupełnie nową sytuację, upewnij się, że naprawdę rozumiesz, w jaki sposób funkcjonuje to, z czym masz do czynienia. zastanów się, jaka jest tego istota. Poświęć na to trochę czasu – nie zakładaj z góry, że wszystko jest dla ciebie jasne. Rozkładając nieznany element na czynniki pierwsze i zastanawiając się nad jego działaniem, zdołasz dostrzec luki we własnym rozumowaniu.