Tych jest zaskakująco dużo, ponieważ jak do tej pory udało się namierzyć setki otworów o przeciętnej średnicy wynoszącej około 2,4 metra. Wstępne analizy wykazały, że za ich wykopanie odpowiadali ludzie sprzed tysięcy lat. Nie jest natomiast jasne, w jakim celu w ogóle powstały. Najbardziej prawdopodobne wyjaśnienie zakłada, iż były one w jakiś sposób związane z ceremoniami odprawianymi w obrębie Stonehenge.
Najszerszy z otworów ma ponad 3 metry szerokości
Nie wszystkie otwory mają oczywiście takie samy wymiary: największy z nich ma ponad 3 metry szerokości i 1,85 metra głębokości. Został on też uznany za jeden z najstarszych, które udało się odkryć. Z kolei wcześniej zidentyfikowane otwory, które znaleziono w pobliżu parkingu starego centrum dla zwiedzających Stonehenge, pochodzą z około 8000 roku p.n.e. W ich przypadku naukowcy wysunęli hipotezę, jakoby ich obecność wiązała się z polowaniami na tury, obserwacjami Księżyca lub były one wykorzystywane do stawiania totemów.
Jak wyjaśnia archeolog Nick Snashall, odkrycie największego znanego wczesnomezolitycznego dołu w północno-zachodniej Europie potwierdza, że było to szczególne miejsce dla społeczności prowadzących zbieracko-łowiecki tryb życia na tysiące lat przed ustawieniem pierwszych kamieni. Co ciekawe, tego typu otwory są zaskakująco powszechnymi znaleziskami archeologicznymi w Wielkiej Brytanii i północno-zachodniej Europie. W tym przypadku wyróżniają się one jednak rozmiarami.
Zazwyczaj tego typu struktury są bowiem nie szersze i głębsze niż metr. Owalne doły o średnicy wynoszącej 2,4 metra to naprawdę rzadkie okazy. Ich zagęszczenie jest natomiast zadziwiająco wysokie w okolicach Stonehenge i pobliskiego Durrington Walls Henge. Ten drugi obszar obejmuje pozostałości po dużej neolitycznej osadzie. Z 415 dużych otworów znalezionych w pobliżu Stonehenge dokładniej przeanalizowano dziewięć. Sześć z nich okazało się pochodzić sprzed tysięcy lat i powstać przy udziale człowieka, dwa kolejne utworzyły się na skutek naturalnych procesów a jeden był stosunkowo nowy i wiązał się z uprawą roli.
Niejasna rola Stonehenge
Intrygująca jest też lokalizacja i datowanie dołów. Naukowcy określili ich pochodzenie na okres od mezolitu (ok. 8000 lat p.n.e.) do środkowej epoki brązu (ok. 1300 lat p.n.e.). Z kolei ich największe zagęszczenie występuje na wyżej położonych terenach na wschód i zachód od Stonehenge. Ta słynna budowla mogła być używana do prowadzenia pomiarów astronomicznych. Jedna z najbardziej popularnych w ostatnim czasie hipotez sugeruje, iż Stonehenge było zegarem słonecznym. Szczegóły na temat najnowszych odkryć są natomiast dostępne na łamach Journal of Archaeological Science.