Wiosna na Saturnie

Na Ziemi ze zniecierpliwieniem czekamy na wiosnę, natomiast na półkuli północnej Saturna pojawiły się już pierwsze jej zwiastuny. Sonda Cassini zauważyła już cienie, jakie rzucają księżyce Saturna na jego układ pierścieni, co świadczy o tym, że zbliża się równonoc wiosenna. Ma ona miejsce, gdy widziane z Saturna Słońce przecina równik tej planety.

Podobnie jak w przypadku Ziemi, oś Saturna nachylona jest do płaszczyzny orbity. Jego równik nie leży więc w płaszczyźnie, w której planeta okrąża Słońce, wskutek czego na Saturnie w ciągu jego 30-letniej podróży wokół gwiazdy macierzystej mają miejsce różne pory roku. Przez połowę podróży w stronę Słońca zwrócona jest półkula południowa, przez kolejną połowę — półkula północna, a z punktu widzenia Saturna Słońce dwa razy przecina równik. Gdy Słońce znajduje się dokładnie nad równikiem, następuje równonoc, będąca początkiem północnej lub południowej wiosny na tej planecie. W tym czasie Słońce oświetla układ pierścieni Saturna w ten sposób, że rzuca na planetę cienką smużkę cienia, co udało się zarejestrować kamerom sondy Cassini. W styczniu po raz pierwszy na układzie pierścieni pojawił się cień jednego z księżyców Saturna, Epimeteusza, w kolejnych miesiącach dołączą do niego cienie innych satelitów. Następny taki moment będzie miał miejsce 11 sierpnia.

Naukowcy zajmujący się badaniem planety w ramach projektu Cassini mają nadzieję na to, że kształt i wielkość cieni księżyców dostarczą nowych danych na temat budowy i grubości wewnętrznych pierścieni A i B, trudnych do zaobserwowania, gdyż podczas równonocy znikają one pod znacznie grubszym zewnętrznym pierścieniem F. Jeśli jednak w strukturze wewnętrznych pierścieni będą jakieś dziury czy wgięcia, zdradzą je cienie księżyców. Badacze wiedzą bowiem, jak duże są księżyce Saturna i gdzie dokładnie znajdują się one na swojej orbicie wokół planety, kiedy rzucają cień. 

Cassini będzie obserwował pierścienie do 30 września 2010. I choć na Saturnie już wiosna, nie warto mu jej zazdrościć — w końcu czeka na nią już od 30 lat. JSL

źródło: ciclops.org