Dotyk odbieramy w inny sposób, niż do tej pory myśleliśmy

Przez lata wydawało się, że dotyk odbieramy tylko przez zakończenia nerwowe znajdujące się w skórze i otaczające ją mieszki włosowych. Nowe badania wykazały, że jest jeszcze jedno, nieznane wcześniej źródło recepcji tego zmysłu.
Włosy odgrywają ważniejszą rolę w recepcji dotyku, niż myśleliśmy /Fot. Freepik

Włosy odgrywają ważniejszą rolę w recepcji dotyku, niż myśleliśmy /Fot. Freepik

Zespół naukowców w Imperial College London w Wielkiej Brytanii wykorzystał proces sekwencjonowania RNA, aby odkryć, że komórki w części mieszków włosowych zwanej zewnętrzną pochewką korzenia (ORS) mają wyższy odsetek receptorów wrażliwych na dotyk niż równoważne komórki w skórze. To oznacza, że zmysł ten jesteśmy w stanie odbierać także bezpośrednio przez włosy. Szczegóły opisano w czasopiśmie Science Advances.

Czytaj też: Dlaczego włosy siwieją? Już wiemy, jak temu przeciwdziałać

Dr Claire Higgins z Imperial College London mówi:

To zaskakujące odkrycie, ponieważ nie wiemy jeszcze, dlaczego komórki mieszków włosowych odgrywają taką rolę w przetwarzaniu lekkiego dotyku. Ponieważ mieszek włosowy zawiera wiele zakończeń nerwów czuciowych, chcemy teraz ustalić, czy mieszek włosowy aktywuje określone typy nerwów czuciowych w ramach nieznanego, ale unikalnego mechanizmu.

Dotyk to bardziej złożony zmysł, niż nam się wydawało

Komórki nerwowe wyczuwające dotyk nazywane są mechanoreceptorami. Dzięki nim możemy poczuć wszystko – od lekkiego powiewu po mocny ucisk. W tym przypadku komórki mieszków włosowych wchodziły w interakcję z mechanoreceptorami niskoprogowymi (LTMR), zdolnymi do odczuwania delikatnego dotyku.

Czytaj też: Tajemnicza choroba ręki dotyka tylko nielicznych. Jej źródło nie pochodzi od Homo sapiens

Chociaż było już wiadomo, że włosy na ciele odgrywa ważną rolę w recepcji dotyku, naukowcy ujawnili bardziej szczegółową interakcję biologiczną między komórkami ORS i LTMR, wykraczającą poza prostą reakcję mechaniczną. Pozostaje jedno ważne pytanie: dlaczego?

Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące sekwencjonowania RNA pojedynczych komórek ludzkiej skóry i mieszków włosowych. Odkryli, że komórki mieszków włosowych zawierają wyższy procent receptorów wrażliwych na dotyk niż równoważne komórki w skórze. Założyli wspólne hodowle ludzkich komórek mieszków włosowych i nerwów czuciowych, a następnie mechanicznie stymulowali komórki mieszków włosowych i odkryli, że prowadziło to do aktywacji sąsiadujących nerwów czuciowych.

Mieszek włosowy (fioletowy) otoczony nerwami czuciowymi (zielony) /Fot. Imperial College London

Następnie zbadali, w jaki sposób komórki mieszków włosowych przekazują sygnały do nerwów czuciowych. Użyli techniki zwanej woltamperometrią cykliczną do analizy komórek w hodowli i odkryli, że komórki mieszków włosowych uwalniają neuroprzekaźniki serotoninę i histaminę w odpowiedzi na dotyk. Sugeruje to coś wyjątkowego w działaniu komórek ORS.

Biorąc pod uwagę, że histamina odgrywa ważną rolę w kilku zapalnych chorobach skóry, w tym egzemie, możliwe jest, że dalsze badania nad sposobem, w jaki mieszki włosowe wykrywają dotyk, mogą również doprowadzić do ulepszonych metod leczenia i środków zapobiegawczych.

Warto pamiętać, że badania przeprowadzono na hodowlach komórkowych, więc konieczne będzie ich powtórzenie na organizmach żywych. Ważne będzie także ustalenie, czy mieszek włosowy aktywuje określone typy nerwów czuciowych. Ponieważ LTMR są obecne tylko w skórze owłosionej, naukowcy chcą sprawdzić, czy mieszek włosowy ma unikalny mechanizm sygnalizacyjny nerwów, którego jeszcze nie odkryliśmy.