Wulkan Hunga Tonga znów zaskoczył wszystkich. Czym była dziwna reakcja fitoplanktonu na erupcję?

Erupcja wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha’apai wciąż zadziwia świat nauki. Niedawno odkryto, że niedługo po wybuchu wulkanu w styczniu 2022 roku doszło do rekordowego zakwitu fitoplanktonu w promieniu najbliższych kilometrów. Dlaczego tak się stało?
Obraz fali po erupcji wulkanu / źródło: Wikimedia Commons, NOAA, domena publiczna

Obraz fali po erupcji wulkanu / źródło: Wikimedia Commons, NOAA, domena publiczna

Wybuch wulkanu Hunga Tonga-Hunga Ha’apai z 15 stycznia 2022 roku uznawany jest za największą erupcję wulkaniczną obecnego stulecia. Kataklizm nie tylko spowodował ogromne straty materialne w Królestwie Tonga i kilku innych oceanicznych państwach, nie tylko wywołał dużą falę tsunami oraz falę ciśnienia atmosferycznego, która obiegła całą kulę ziemską, ale również sprawił, że doszło do drastycznego zakwitu fitoplanktonu w promieniu wielu kilometrów.

Czytaj też: Gigantyczny słup wody wywołał rekordowy kataklizm! Wybuch Hunga Tonga poruszył ogromną masę

Obserwacje były prowadzone na podstawie zdjęć satelitarnych ukazujących poziom chlorofilu w oceanie. Badania prowadził zespół naukowców z UH Mānoa School of Ocean and Earth Science and Technology na Hawajach oraz Stanowego Uniwersytetu Oregonu, a wyniki opublikowano na łamach czasopisma Geophysical Research Letters.

Na podstawie obrazów satelitarnych okazało się, że w mniej niż 48 godzin od erupcji Hunga Tonga doszło do niemal 10-krotnego wzrostu zawartości chlorofilu w wodzie oceanicznej. Świadczy to o ogromnym zakwicie fitoplanktonu. Skąd taki skok? Naukowcy sugerują, że popiół wulkaniczny okazał się najlepszym nutrientem dla morskich mikroorganizmów, które zaczęły dynamicznie wzrastać.

Obraz stężenia chlorofilu w różnych dniach: przed erupcją, dzień po erupcji, 6 dni po erupcji / źródło: Barone B., 2022. https://doi.org/10.1029/2022GL099293 CCA 4.0 International

Hunga Tonga a rozkwit fitoplanktonu – reakcja ekosystemu była dynamiczna!

W jaki sposób badacze odkryli taki duży rozkwit na podstawie zdjęć satelitarnych? Analizowali oni różne typy obrazów – w prawdziwych barwach, z emisją promieniowania w czerwieni i podczerwieni oraz z odbiciem światła od powierzchni oceanu.

Czytaj też: Wybuch Hunga Tonga był silniejszy od największej detonacji bomby jądrowej w historii świata! O jakiej bombie mowa?

Jak powiedział Benedetto Barone, który jest pierwszy autorem artykułu na ten temat:

Mimo że erupcja Hunga Tonga-Hunga Haʻapai zaszła na niewielkiej głębokości pod wodą, to ogromna chmura popiołów osiągnęła wysokość kilkudziesięciu kilometrów. Popiół, który opadł, dostarczył składników odżywczych, a te natomiast stymulowały wzrost fitoplanktonu, który osiągnął stężenie znacznie przekraczające typowe wartości obserwowane zazwyczaj w tej części świata.

Zaskakujące w tym badaniu jest to, jak szybko doszło do zakwitu. Jest to niezbity dowód na duże tempo reagowania ekosystemu na takie wydarzenia, jak wybuchy wulkanów.

Obraz chmury nad wulkanem 2 dni przed erupcją (lewo) i pióropusz popiołów w dniu erupcji (prawo) / źródło: Barone B., 2022. https://doi.org/10.1029/2022GL099293 CCA 4.0 International

Warto dodać, że fitoplankton pobiera dwutlenek węgla z atmosfery. Zatem jego dynamiczny rozkwit niedługo po erupcji mógł przyczynić się niewielkiej redukcji stężenia tego gazu cieplarnianego w ziemskiej atmosferze.