Jak pokazują najnowsze badania przeprowadzone przez neurobiologów z Uniwersytetu w Cardiff we współpracy z marką Barbie®, dzieci, które bawią się lalkami i poprzez to wcielają w różnego rodzaju role, mogą mieć znacznie bardziej rozwiniętą empatię oraz umiejętności społeczne. Do tak znaczących wniosków związanych z rozwojem człowieka doszedł zespół naukowców z dr Sarah Gerson na czele. Do przeprowadzenia badania wykorzystano nową metodę neuroobrazowania, która umożliwia skanowanie aktywności mózgu nawet wtedy, gdy dzieci są w ruchu.
W jaki sposób przeprowadzono badanie?
Badanie zatytułowane „Odkrywanie korzyści płynących z zabawy lalkami w kontekście neurobiologii” zostało przeprowadzone w grupie 33 dzieci i trwało 18 miesięcy. W tym czasie zespół naukowców monitorował aktywność mózgu dzieci w wieku od 4 do 8 lat podczas zabawy różnorodnymi lalkami Barbie. Okazało się, że tylna część bruzdy skroniowej górnej (pSTS) – obszaru mózgu związanego z przetwarzaniem informacji społecznych, do których zaliczamy empatię – była aktywowana nawet wtedy, kiedy dziecko bawiło się samodzielnie.
„To całkowicie nowe odkrycie. Ten obszar mózgu jest wykorzystywany, gdy myślimy o innych ludziach, a zwłaszcza o ich emocjach lub uczuciach. W przeciwieństwie do gier, które polegają na rozwiązywaniu problemów lub realizowaniu celu, lalki zachęcają dzieci do tworzenia w swojej wyobraźni własnych, małych światów. Bawiąc się lalkami, dzieci są bardziej skłonne do myślenia o innych ludziach i o tym, jak mogą ze sobą współpracować.” – wyjaśnia prowadząca badanie dr Sarah Gerson.
Dla porównania wyników, w badaniu wykorzystano również samodzielną zabawę tabletem i gry, które pozwalały dzieciom angażować się w otwarte i kreatywne działania. Pomimo tego, że gry zawierały wiele elementów oddziałujących na wyobraźnię dzieci, obszar pSTS aktywowany był znacznie słabiej. W przypadku zabawy lalkami Barbie, nawet tej samodzielnej, poziom aktywacji obszarów pSTS był taki sam, jak podczas zabawy z innymi osobami.
Empatia, czyli kluczowa umiejętność społeczna
Chcąc jeszcze lepiej zrozumieć wagę wyników badania, marka Barbie zrealizowała niezależny
sondaż w 22 krajach (również w Polsce), w którym udział wzięło 15000 rodziców dzieci w wieku od 3 do 10 lat.
Wyniki ankiety pokazały, że 91% rodziców uważa empatię za kluczową umiejętność społeczną, którą chcieliby rozwijać u swoich dzieci, przy czym tylko 26% ma świadomość, że zabawa
lalkami może pomóc ich dzieciom kształtować tę umiejętność. Rodzice zwracali także uwagę
na obecną sytuację spowodowaną pandemią, która doprowadziła do radykalnego ograniczenia kontaktów społecznych i częstego, czasem stałego przebywania w domu. Aż 74% z nich
stwierdziło, że częściej zachęcałoby swoje dziecko do zabawy lalką, jeśli wiedziałoby, że może
ona w znaczący sposób pomóc dziecku w rozwijaniu umiejętności społecznych, w tym niezwykle ważnej również w dorosłym życiu empatii. To właśnie empatia – jak twierdzi dr Michele Borba, psycholożka, ekspertka w dziedzinie empatii i autorka książek – odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu dobrostanu psychicznego dzieci, sukcesów w nauce, autentycznego szczęścia, satysfakcji z relacji, a także odporności psychicznej przydatnej w radzeniu sobie z przeciwnościami losu. Krzewi również życzliwość, zachowania prospołeczne i odwagę moralną oraz jest skutecznym antidotum na zastraszanie, agresję i rasizm.
„Jako liderzy w kategorii lalek zawsze wiedzieliśmy, że zabawa lalkami ma pozytywny wpływ na dzieci, ale do tej pory nie mieliśmy neurobiologicznych dowodów, które jednoznacznie potwierdzałyby te korzyści” – mówi Lisa McKnight, SVP and Global Head of Barbie and Dolls, Mattel. „Wyniki tych badań pokazują, że zabawa lalkami, takimi jak Barbie, przynosi korzyści w zakresie kształtowania umiejętności społecznych, w tym empatii, przygotowując dzieci do dorosłego życia. Chcemy nieustannie pobudzać w dzieciach ich nieograniczony potencjał i jesteśmy dumni, że możemy zaoferować im lalki, które wspierają rozwój cenionych przez rodziców umiejętności, od których może zależeć przyszły sukces emocjonalny, edukacyjny i społeczny dzieci”.
Zabawa ma moc – dołącz do rodziców wspierających rozwój społeczny u dzieci
Jak twierdzi dr Michele Borba „Najnowsze odkrycia naukowe Uniwersytetu Cardiff i Barbie są niezwykle znaczące dla czasów, w których żyjemy, szczególnie z uwagi na ograniczone możliwości interakcji społecznych naszych dzieci. Wykazano, że dzieci, które rozwinęły w sobie umiejętności społeczne we wczesnym okresie życia, mają lepsze stopnie, kontynuują naukę i dokonują trafniejszych wyborów w życiu. Empatyczne dzieci mogą być również bardziej skłonne do obrony nękanego dziecka, próbując zaangażować się w rozwiązanie konfliktu. Wiedza, że dzieci mogą rozwijać te umiejętności poprzez zabawę lalkami, takimi jak Barbie, jest niezwykłym odkryciem i będzie pomocnym narzędziem dla rodziców”.
Informacje na temat badania oraz materiały dla rodziców, opiekunów i dzieci, które mają za zadanie wspierać dzieci w rozwoju, autorstwa dr Michele Borby znajdziecie w serwisie internetowym Zabawa Ma Moc (link: barbie.com/pl-pl/zabawamamoc).
Jeśli chcecie zgłębić swoją wiedzę na temat badania Exploring the Benefits of Doll Play through Neuroscience (Odkrywanie korzyści z zabawy lalkami w ujęciu neuronauki), obszerną publikację na jego temat znajdziecie w magazynie naukowym „Frontiers in Human Neuroscience”.