Po raz ostatni człowiek stał na powierzchni Księżyca w 1972 roku. Od tego czasu minęły już pięćdziesiąt dwa lata, a wszystko wskazuje na to, że minie jeszcze kilka dobrych lat, zanim kolejny but skafandra ponownie stanie na Srebrnym Globie. Nie zmienia to faktu, że plany są ambitne i obejmują znacznie większy zakres działalności, niż jedynie […]

Pierwsza chińska misja marsjańska była prawdziwym sukcesem w dziedzinie podboju kosmicznego. Jakby nie patrzeć, Państwo Środka postawiło wszystko na jedną kartę i za pierwszym razem wysłała do Marsa nie tylko orbiter, ale także lądownik i łazik zdolny do realizowania długoterminowej misji na powierzchni Czerwonej Planety. Nikt wcześniej za pierwszym razem nie dostarczył do nowego celu […]

Już w piątek, trzynastego kwietnia 2029 roku w pobliżu naszej planety przeleci planetoida Apophis. Będzie to jedno z najbardziej spektakularnych wydarzeń w naszym bezpośrednim otoczeniu kosmicznym w trakcie naszego życia. Tak dużej planetoidy, tak blisko Ziemi nie było od tysięcy lat i zapewne nie będzie przez kolejne kilka tysięcy lat. Kiedy w 2004 roku po […]

Widok komety wraz na tle nocnego nieba jest widokiem niezapomnianym. Pokolenie, które miało możliwość zobaczenia gołym okiem komety Hale’a-Boppa na nocnym niebie od połowy 1996 do końca 1997 roku z pewnością to potwierdzi. Problem w tym, że większość komet mimo obiecujących prognoz nie osiąga jasności pozwalającej nam dostrzec jej gołym okiem na nocnym niebie. Na […]

Kiedy w 2013 roku w przestrzeń kosmiczną startowała misja Gaia, naukowcy spodziewali się po niej jednego: miała skatalogować odległości, prędkości i ruch miliarda gwiazd w naszym bezpośrednim otoczeniu. Na przestrzeni dekady okazało się, że sonda nadaje się także do innych zadań. Wśród gwiazd bowiem bystre oko teleskopu dostrzegło niezliczoną liczbę planetoid w naszym układzie planetarnym. […]

Zaskakujące informacje spływają do nas od astronautów przebywających na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ostatnie komplikacje związane z jej funkcjonowaniem dodatkowo pogłębiły się ze względu na pulsujące dźwięki dochodzące z zadokowanego do ISS Starlinera firmy Boeing. Zacznijmy jednak od początku. 5 czerwca rozpoczęła się podróż Suni Williams oraz Butcha Wilmore’a na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Przelot miał […]

Betelgeza to zdecydowanie jedna z najsłynniejszych gwiazd nocnego nieba, która już niedługo w okresie jesiennym i zimowym znów będzie na czerwono świeciła nam nad głowami w jednym z ramion gwiazdozbioru Oriona. Naukowcy badający jej bardzo nietypowe zachowanie z 2019 roku właśnie poinformowali, że być może przez cały czas nie zauważyliśmy czegoś niezwykle ważnego. Nieco ponad […]

Prowadzenie misji kosmicznych wiąże się zazwyczaj z tak horrendalnymi kwotami zainwestowanych pieniędzy, że podejmują się ich tylko największe gospodarki świata, w tym np. Chiny. Koszty wytwarzania aerożelu – najlżejszego materiału w stanie stałym na świecie – są tak wysokie, że wręcz blokują w pewien sposób rozwój branży kosmicznej. Chińskim badaczom udało się w ostatnim czasie […]

Naukowcy z NASA zaserwowali nam nie lada informację. Wynika z niej, że naszą planetę otacza pole elektryczne, którego nie da się dostrzec gołym okiem. Jak powstało i dlaczego o jego istnieniu dowiedzieliśmy się dopiero teraz? Odpowiedzi na te pytania szukali autorzy publikacji zamieszczonej w Nature. Członkowie międzynarodowego zespołu przyznają, że pogłoski o istnieniu tej zagadkowej […]

Droga Mleczna, nasza galaktyka to naprawdę imponujące miejsce. Może nam się wydawać, że Układ Słoneczny jest rozległy, jednak to tylko otoczenie jednej gwiazdy. Dla porównania w całej Drodze Mlecznej znajduje się nawet 400 miliardów gwiazd, które mogą mieć własne układy planetarne. Światło z jednego końca naszej galaktyki potrzebuje ponad 100 000 lat, aby dotrzeć — […]

Komety są zdecydowanie najbardziej nieprzewidywalnymi obiektami Układu Słonecznego. Większość z nich przybywa w okolice Słońca całkowicie bez zapowiedzi. Z uwagi na to, że nie wiemy, z czego dana kometa jest zbudowana, ciężko jest ustalić, jak zniesie przelot w pobliżu gorącej gwiazdy. Bardzo często komety rozpadają się po zbliżeniu do Słońca i w ten sposób kończą […]

Już od niemal trzydziestu lat naukowcy bezustannie odkrywają kolejne planety krążące wokół gwiazd innych niż Słońce. Poszukując planet, na których dostępna byłaby woda — która znacząco wpływa na możliwość powstania na niej życia — naukowcy przez ten cały czas korzystają z uproszczonego modelu budowy planety, gdzie w centrum planety znajduje się jądro, otoczone przez płaszcz, […]

Po tym jak Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT) wykonał pierwsze obrazy cienia supermasywnych czarnych dziur w centrum Drogi Mlecznej oraz galaktyki M87 wydawało się, że szczyt możliwości tego skądinąd fenomenalnego instrumentu został osiągnięty. Naukowcy właśnie dowiedli, że to dopiero początek jego sukcesów. W 2019 roku po raz pierwszy zobaczyliśmy jak wygląda otoczenie supermasywnej czarnej dziury w […]

Na pierwszy rzut oka Księżyc może wydawać się nieco nudnym obiektem kosmicznym. Jakby nie patrzeć, mamy tu do czynienia z masywnym globem, pozbawionym atmosfery, wody w stanie ciekłym i procesów tektonicznych. Księżyc jest zasadniczo na wskroś martwym globem, którego powierzchnia zdaje się niezmienna w czasie. To jednak tylko pozory i najnowsze informacje bardzo silnie tego […]

Ciemna materia od lat przyprawia naukowców o ból głowy. Z jednej strony bardzo wyraźnie widzimy jej oddziaływanie na materię zwyczajną w całych galaktykach i gromadach galaktyk, a z drugiej jak dotąd nie udało się ani razu zidentyfikować choćby jednej jej cząstki. Nic zatem dziwnego, że powstają kolejne próby wyjaśnienia, czym jest tak naprawdę ciemna materia. […]

Powstawanie gwiazd to bardzo fascynująca dziedzina badań. Jako mieszkańcy planety krążącej wokół pojedynczej gwiazdy mamy nieco wypaczony ogląd na rzeczywistość. Okazuje się bowiem, że większość gwiazd powstaje w układach podwójnych, potrójnych i wielokrotnych i przynajmniej na początku zazwyczaj mamy do czynienia z całą gromadą gwiazd powstałych z jednego wielkiego chłodnego obłoku pyłu i gazu. Dopiero […]

Jeszcze dwie dekady temu, gdy człowiek zauważał na niebie jasną świetlną smugę, która pojawiała się znikąd, na myśl przychodził najpierw meteor wskazujący na to, że w atmosferę Ziemi weszła właśnie jakaś kosmiczna skała, która na swojej drodze w przestrzeni międzyplanetarnej akurat napotkała Ziemię. Czasy się jednak zmieniły. Kiedy mieszkańcy południowych rejonów Republiki Południowej Afryki zobaczyli […]

Może się okazać, że misja DART, w ramach której inżynierowie NASA przeprowadzili kontrolowaną demolkę obiektu znanego jako Dimorphos, była niczym niedźwiedzia przysługa dla ludzkości. Nowe doniesienia poświęcone zachowaniu powstałych odłamków nie napawają optymizmem. Ale przenieśmy się do początków całej historii. We wrześniu 2022 roku odbyła się główna część misji DART. Jej celem było uderzenie sondy […]

Słońce jest dla człowieka czymś całkowicie naturalnym. Skoro jest dzień, to oznacza to, że gdzieś na nieboskłonie nad naszymi głowami przesuwa się oślepiająca kula tych samych rozmiarów, co tarcza Księżyca w pełni. Człowiek odruchowo także wie, że na Słońce patrzeć nie może, bowiem może uszkodzić sobie wzrok. Nasze oczy zresztą i tak nie zauważyłyby żadnych […]

Szybkie błyski radiowe fascynują naukowców od lat. Wszechświat, który wydaje się niezwykle statyczny i stabilny od czasu do czasu wysyła do nas niezwykle krótkie, intensywne sygnały radiowe niewiadomego pochodzenia. Znalezienie ich źródła wciąż nastręcza naukowcom sporo problemów. Dzięki pracy naukowców z Włoskiego Narodowego Instytutu Astrofizyki (INAF) możemy być teraz o krok bliżej od poznania ich […]

Księżyc jest zdecydowanie najbliższym nam dużym ciałem niebieskim. Jest to także pierwszy i jedyny jak dotąd obiekt w przestrzeni kosmicznej, na jakim człowiek postawił kiedykolwiek stopę. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że zajmuje on szczególne miejsce w sercach naukowców. Ci sami naukowcy od dawna chcieli dowiedzieć się, co znajduje się w sercu Księżyca. […]

Gwiazda polarna jest jednym z najważniejszych obiektów nocnego nieba. To na niej wszak opiera się cała nawigacja gwiazdna. Ta jedna gwiazda zasadniczo nie rusza się swojego miejsca, a wszystkie inne gwiazdy na niebie kręcą się wokół niej. Oczywiście w dłuższej perspektywie i to się zmieni, ale za naszego życia głównym punktem odniesienia na nocnym niebie […]

Astronomowie obserwujący okolice czarnej dziury znanej jako AT2018fyk dostrzegli oznaki tzw. rozerwania pływowego. Było ono związane z aktywnością wspomnianego obiektu, który kawałek po kawałku pochłaniał jedną ze swoich ofiar. Supermasywne czarne dziury wytwarzają niezwykle potężne przyciąganie grawitacyjne. Są w tym zakresie tak mocarne, że po przekroczeniu pewnej granicy nie jest przed nim w stanie uciec […]

W skali całego kosmosu można śmiało powiedzieć, że nasza galaktyka – Droga Mleczna – to nasze własne kosmiczne podwórko, które powinniśmy znać jak własną kieszeń. Z drugiej jednak strony sama nasza galaktyka to setki miliardów gwiazd, setki miliardów planet, niezliczone czarne dziury i liczne obłoki pyłu i gazu. Nic zatem dziwnego, że pomimo dekad badań […]