W przestrzeni kosmicznej ekonomiczny lot między dwoma obiektami prawie nigdy nie oznacza lotu w linii prostej od miejsca A do miejsca B. Doskonałym przykładem może być lot europejskiej sondy wystrzelonej w ubiegłym roku z Ziemi do Jowisza. Po roku w przestrzeni kosmicznej sonda właśnie przeleciała w pobliżu… Ziemi. Można byłoby odnieść wrażenie, że po ponad […]

Potężne zderzenia planetoid i komet z powierzchnią Marsa i Ziemi na przestrzeni ostatnich czterech i pół miliarda lat wielokrotnie wybijały z powierzchni tychże planet mniejsze i większe skały, które po milionach lat podróży w wielu przypadkach spadały na powierzchnię innych planet. Z tego też powodu na przestrzeni lat naukowcy odkryli na Ziemi ponad 200 różnych […]

Możemy sobie jedynie wyobrazić, co czuli nasi przodkowie, gdy widywali na niebie pokazy różnokolorowych świateł i nie byli w stanie ich wyjaśnić. Na szczęście obecny stan nauki pozwala zrozumieć fenomen, który został niedawno uwieczniony na filmie. Cała sytuacja rozegrała się w Portoryko, gdzie nocną porą obserwatorzy dostrzegli sporych rozmiarów strumienie skierowane ku ziemi. Tego typu […]

Naszym wszechświatem rządzi grawitacja. Księżyc jest stale przyciągany przez Ziemię, Ziemia przez Słońce, a Słońce z całym swoim układem planetarnym przez centrum naszej galaktyki Drogi Mlecznej. W tych przypadkach mówimy o względnie kołowych orbitach, po których mniej masywne obiekty poruszają się wokół masywniejszych. Oddziaływanie grawitacyjne nieco bardziej widoczne jest gdy trajektoria lotu jednego obiektu przebiega […]

Kosmos wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic. Jedną z największych jest przyspieszające rozszerzanie się wszechświata. Mimo dekad badań, naukowcy wciąż nie wiedzą dlaczego wszechświat się rozszerza i na dodatek nie są w stanie ustalić w jakim tempie to robi. Ta ostatnia część zdania jest niedokładna. Wiemy bardzo dokładnie w jakim tempie odległe galaktyki oddalają się […]

Wysoka aktywność na powierzchni Słońca związana z trwającym aktualnie maksimum słonecznym gwarantuje nam od kilku miesięcy liczne zorze burze geomagnetyczne i zorze polarne widoczne daleko poza obszarami polarnymi Ziemi. Od czasu do czasu jednak dochodzi do bardziej nietypowych zdarzeń, których gołym okiem nie da się zauważyć. W kwietniu 2023 roku, na niemal rok przed trwającym […]

13 października 2023 roku z Ziemi wystartowała sonda Psyche. Jej głównym zadaniem jest dotarcie do planetoidy o tej samej nazwie, która krąży wokół Słońca między orbitami Marsa i Jowisza i szczegółowe jej zbadanie. Psyche to fascynująca planetoida, która zupełnie nie przypomina większości innych obiektów tego typu w naszym układzie planetarnym. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba właśnie […]

Starship to bezapelacyjnie największa i najciekawsza rakieta, jaka kiedykolwiek powstała. Potężny, 120-metrowej wysokości kolos w przyszłości mógłby ludzi dostarczyć nawet na powierzchnię Marsa i z powrotem. Co więcej, inżynierowie przekonują, że po wyniesieniu ładunków na orbitę, na Ziemię będą wracać oba człony rakiety, które zaledwie kilkanaście godzin później będą ponownie gotowe do lotu. Firma Elona […]

Czerwona Planeta od dawna pobudza wyobraźnię naukowców. Jakby nie patrzeć mamy tu do czynienia z planetą skalistą na wiele sposobów podobną do Ziemi. Nie ma zatem nic dziwnego w tym, że naukowcy od dawna zastanawiają się nad tym, czy na powierzchni czwartej planety od Słońca istnieje lub kiedykolwiek istniało jakieś życie. Choć krajobraz fotografowany przez […]

Kilka miesięcy temu miałem okazję zobaczyć na własne oczy mikrosatelitę obserwacyjnego EagleEye zaprojektowanego przez spółkę Creotech Instruments. Krótko po mojej wizycie sprzęt został przetransportowany na zachodnie wybrzeże USA, gdzie obecnie oczekuje na wystrzelenie na pokładzie rakiety Falcon 9 należącej do koncernu SpaceX. To dobry moment na podpytanie o kilka szczegółów, jak również samą atmosferę w […]

Układ gwiazd na nocnym niebie teoretycznie bezustannie się zmienia. Każda gwiazda porusza się z własną prędkością, we własnym kierunku. Odległości do gwiazd są jednak na tyle duże, że w ciągu jednego ludzkiego życia, tych zmian nie sposób zauważyć. Wielki Wóz będzie zatem dla każdego z nas wyglądał tak samo w młodości, jak i na starość. […]

Neutrina to jedne z najbardziej fascynujących cząstek elementarnych. Z jednej strony jest ich w naszym otoczeniu, a nawet w nas samych całe mnóstwo, a z drugiej przelatują one przez nas, czy nawet przez naszą planetę praktycznie nie wchodząc w interakcje z materią. Aby zarejestrować ich obecność trzeba korzystać z naprawdę wyrafinowanych detektorów, które zwykle ukryte […]

Kiedy SpaceX kilka lat temu rozpoczął wysyłanie na orbitę pakietów swoich satelitów dostarczających internet w każde miejsce na powierzchni Ziemi, miłośnicy zachwyceni byli widocznymi krótko po starcie „pociągami satelitów” niemo przesuwającymi się po nocnym niebie. Wystarczyło kilka tygodni, aby astronomowie uświadomili sobie, jakim zagrożeniem dla ich pracy są te satelity. Problem ten właśnie powrócił ze […]

Większość gwiazd we wszechświecie ma jakiegoś towarzysza. Przeglądy nieba wykazały, że co do zasady gwiazdy rzadko kiedy powstają samotnie. Znacznie częściej gwiazdy formują się w grupach, przez co znacznie więcej jest układów podwójnych, niż faktycznie pojedynczych gwiazd. Naukowcy właśnie zbadali jeden z takich układów. Nawet jeżeli gwiazdy powstały w tym samym momencie, to jeżeli różnią […]

Blisko dwa miliardy lat temu, gdy Ziemia była prawie dwa razy młodsza niż obecnie, w odległym wszechświecie doszło do potężnej eksplozji. Od tego czasu błysk z tej eksplozji przemierzał wszechświat z prędkością światła. W międzyczasie na Ziemi wyewoluowały zaawansowane formy życia, które rozwinęły zaawansowaną cywilizację, która stworzyła instrumenty pozwalające obserwować wszechświat w pełnym zakresie promieniowania. […]

Powszechnie przyjmuje się, że gdy rakieta wystrzelona z powierzchni Ziemi oddali się od powierzchni planety na odległość 100 kilometrów, znajduje się w przestrzeni kosmicznej. Oczywiście, jest to duże uproszczenie, bowiem na tej wysokości nic się nie zmienia, gęstość atmosfery zmienia się płynnie, a nie gwałtownie. Co jednak ciekawe, nawet dalej w przestrzeni międzyplanetarnej nie mamy […]

Jeszcze kilka dekad temu naukowcy poszukujący życia w kosmosie zakładali, że warto go szukać tylko w takiej odległości od gwiazdy, w której na powierzchni planety może istnieć woda w stanie ciekłym. Na początku XXI wieku okazało się jednak, że wody ciekłej w układzie planetarnym można szukać także daleko poza taką konserwatywnie określoną ekosferą. Tak daleko […]

Nie ma chyba osoby na świecie, która nie widziała zdjęć i nagrań wykonywanych przez astronautów na powierzchni Księżyca ponad pół wieku temu. To samo zresztą dotyczy nagrań wykonywanych przez łaziki i lądowniki na powierzchni Czerwonej Planety. Wszystkie te nagrania, niezależnie od tego czy wykonano je pół wieku temu, czy dziesięć lat temu, są niskiej jakości. […]

Antymateria stanowi fascynujące pojęcie, odnoszące się do cząstek elementarnych spotykanych zwykle w bardzo niewielkich ilościach. To zaskakujące, ponieważ w teorii materii i antymaterii powinno być we wszechświecie tyle samo. Być może do wyjaśnienia tej nierównowagi posłużą eksperymenty prowadzone na pokładzie ISS. Międzynarodowa Stacja Kosmiczna od 1998 roku znajduje się na orbicie naszej planety i na […]

Niezależnie od tego, czy interesujesz się astronomią, czy też nie, będąc mieszkańcem północnej półkuli Ziemi powinieneś być w stanie zidentyfikować przynajmniej jedną gwiazdę na nocnym niebie. Tą gwiazdą jest Gwiazda Polarna, która choć zdecydowanie nie jest najjaśniejszą gwiazdą nieba, może się przydać w najbardziej nieoczekiwanej sytuacji. Gwiazda Polarna, Gwiazda Biegunowa, czy też Polaris, to gwiazda […]

Ocieplenie klimatu postępują szybciej niż jeszcze dekadę temu zakładali naukowcy. Z roku na rok zmagamy się z coraz poważniejszymi suszami i powodziami, a kolejne miesiące biją rekordy średnich temperatur na powierzchni Ziemi. Wiemy, w jaki sposób temu zaradzić, ale póki co jakoś nam to nie wychodzi. Od dawna naukowcy, ale też rządy krajów na całym […]

Klimatolodzy od dawna wiedzą, że warunki pogodowe panujące danego roku na powierzchni Ziemi w dużej mierze są regulowane tym co się dzieje nad Oceanem Spokojnym. Inaczej bowiem wygląda rok, w którym dominuje zjawisko El Niño, a inaczej ten, w którym rządy przejmuje La Niña. Okazuje się jednak, że to tylko część opowieści. Naukowcom udało się […]

Kiedy myślimy o gwiazdach, na myśl natychmiast przychodzi nam do głowy rozgwieżdżone nocne niebo, na którym w dobrych warunkach można zobaczyć tysiące jasnych punktów świetlnych. Rzadko kiedy jednak odruchowo myślimy o Słońcu. Tymczasem to właśnie Słońce jest jedyną gwiazdą w naszym otoczeniu, której powierzchnię możemy obserwować niezwykle szczegółowo. Wszystkie inne gwiazdy, niezależnie od tego jak […]

Żyjemy w niezwykle ciekawych, jeżeli nie przełomowych czasach. Oto po raz pierwszy w historii ludzie realnie mają szansę zamieszkać – nawet jeżeli na krótko – na powierzchni innego globu niż Ziemia. Zanim jednak do tego dojdzie, trzeba na powierzchni tego globu stworzyć jakąś podstawową infrastrukturę, a następnie ją zasilić. Jeżeli owym globem miałby być Księżyc, […]