Za czasów panowania Sulejmana II przed wojskiem osmańskim drżała Europa. Serce padyszacha zdobyła jednak chrześcijanka, branka Roksolana, pochodząca prawdopodobnie z kresów Rzeczypospolitej. O związkach dawnej Polski z Osmanią z orientalistą Jerzym S. Łątką rozmawia Anna Gwozdowska. Anna Gwozdowska: Niezwykłą historię kilkudziesięcioletniego związku niewolnicy z sułtanem przypomina turecki serial telewizyjny „Wspaniałe stulecie”. Jak się panu podoba? […]

Proces templariuszy był prawdopodobnie podyktowany żądzą przejęcia przez króla Francji ich bogactw. Jednak naciągane oskarżenia o herezję powtarzano tak wytrwale, aż uwierzyła w nie spora część chrześcijańskiego świata W grudniu 1307 r. król Aragonii Jakub II zarządził aresztowania templariuszy – rycerzy i zakonników, którzy od ponad stu lat, ramię w ramię z mieszkańcami Półwyspu Iberyjskiego […]

Trwające 36 lat rządy António de Oliveiry Salazara zakończył niefortunny upadek… z krzesła, po którym portugalski dyktator nigdy nie wrócił do zdrowia. Do końca życia był jednak przekonany, że to on nadal rządzi Portugalią. Lato 1968 roku było w Portugalii wyjątkowo upalne. 79-letni premier Portugalii António de Oliveira Salazar, którego rządy trwały nieprzerwanie od 1932 roku, […]

Portugalia i Hiszpania zarobiły na handlu z Trzecią Rzeszą kilkaset ton złota. Bez znaczenia było, że Niemcy płacili kruszcem zrabowanym w krajach okupowanych. Na drodze z Pau do Saragossy, na granicy Francji z Hiszpanią, w Pirenejach, znajduje się opuszczona od kilkudziesięciu lat stacja kolejowa Canfranc. Mimo upływu czasu główny dworcowy budynek zachował urzekający findesieclowy styl. Od niedawna na […]

Królewskie metresy nie ograniczały się do umilania władcom czasu w łóżku. Kochanki potrafiły sobie owinąć monarchów wokół palca, a nawet zdobyć wpływ na politykę państwową We wrześniu 1745 roku prezentacja przyszłej maîtresse-en-titre, czyli tytularnej, oficjalnej, królewskiej metresy (patrz: Pani nauczycielka) zgromadziła w Wersalu tłumy szlachetnie urodzonych gapiów. Jeanne-Antoinette d’Etioles, kandydatka na faworytę Ludwika XV, dźwigała […]

Proces templariuszy był prawdopodobnie podyktowany żądzą przejęcia przez króla Francji ich bogactw. Jednak naciągane oskarżenia o herezję powtarzano tak wytrwale, aż uwierzyła w nie spora część chrześcijańskiego świata W grudniu 1307 r. król Aragonii Jakub II zarządził aresztowania templariuszy – rycerzy i zakonników, którzy od ponad stu lat, ramię w ramię z mieszkańcami Półwyspu Iberyjskiego […]

Nowojorski gangster „Bugsy” chciał zabić Göringa. To nie jedyny mafioso, który w odruchu solidarności z europejskimi Żydami zwalczał zwolenników nazizmu w USA. – Mussolini i Hitler próbują dorwać każdego Żyda na Ziemi, a ja mogę powstrzymać Mussoliniego. – Zostaw to aliantom. – Oni nie mają takich dojść jak ja. Żona jednego z najlepszych przyjaciół Mussoliniego załatwi mi z Duce […]

Za czasów panowania Sulejmana II przed wojskiem osmańskim drżała Europa. Serce padyszacha zdobyła jednak chrześcijanka, branka Roksolana, pochodząca prawdopodobnie z kresów Rzeczypospolitej. O związkach dawnej Polski z Osmanią z orientalistą Jerzym S. Łątką rozmawia Anna Gwozdowska. Anna Gwozdowska: Niezwykłą historię kilkudziesięcioletniego związku niewolnicy z sułtanem przypomina turecki serial telewizyjny „Wspaniałe stulecie”. Jak się panu podoba? […]

Podczas II wojny światowej na zlecenie tajnych służb Marie Christine Chilver sprawdzała, czy szkoleni w Anglii szpiedzy umieją trzymać język za zębami. Dopiero dziś Brytyjczycy poznają historię kobiet współpracujących z wywiadem, bo po wojnie nie należały im się ani wdzięczność, ani sława. W dżdżysty wrześniowy dzień 1942 roku w jadalni hotelu Humby w brytyjskim Leicester pracownik pewnej firmy ubezpieczeniowej […]

Popularne w językach europejskich pojęcie „błękitna krew” wymyślili w IX wieku Hiszpanie, którzy chcieli się odróżnić od Maurów i od plebsu. I nie chodziło im o kolor, ale o czystość krwi, a błękitne miały być tylko żyły prześwitujące przez bladą skórę szlachetnie urodzonych Tradycja „błękitnej krwi”, choć już tylko w formie legendy, żywa jest w […]

Co zrobić, żeby ludzie pracowali kilkanaście godzin tygodniowo i mieli z czego żyć? Trzeba zrezygnować z reklam, zahamować ciągły wzrost konsumpcji, skończyć z obsesją wzrostu gospodarczego, a czas wolny poświęcić na dobre życie – przekonuje Robert Skidelsky. Anna Gwozdowska: Praca stanie się rozrywką, a codzienność będzie polegać na mądrym planowaniu wolnego czasu. Taką wizję przyszłości […]

Zakon rycerski, zniszczony przez Filipa Pięknego, przetrwał i odrodził się w Portugalii. To stamtąd templariusze wyruszali w zamorskie podboje. Prawdopodobnie odkryli Amerykę przed Kolumbem. Latem 1415 roku z portu w Lizbonie wypłynęła flota, złożona z około 200 okrętów. Szykowała się do potyczki z niewiernymi i korsarzami, nękającymi południowe wybrzeża Portugalii. Wyprawa portugalskiej armady przeszła do […]

Konkwistadorzy mogli natrafić w Amazonii na imponujące, perfekcyjnie zaplanowane metropolie. Tyle że – wbrew wyobrażeniom Europejczyków – głównym bogactwem tych miast nie było złoto. Z czasem wyludniły je choroby i pożarła dżungla. Dopiero dziś odkrywamy ich ślady… Z amerykańskim antropologiem prof. Michaelem J. Heckenbergerem rozmawia Anna Gwozdowska  Amazońska dżungla nawet dziś wydaje się nietkniętym przez […]