Podziemne labirynty pełne niespodzianek
Nowy system jaskiniowy nazwany Nevero-Aire rozciąga się na długość 26,4 kilometra i schodzi na głębokość 914 metrów. To imponujący wynik, który przebija dotychczasową rekordzistkę Andaluzji – jaskinię Sima de la Luz – o całe 6 kilometrów. Fizyczne potwierdzenie połączenia obu części nastąpiło 26 września, kiedy to dwaj członkowie Grupy Eksploracji Podziemnej przecisnęli się przez wąskie przejście łączące obie przepaście. Wnętrze systemu zachwyca rozmachem. Znajdują się tu komory o objętości przekraczającej 30 tysięcy metrów sześciennych, pionowe studnie sięgające setek metrów głębokości oraz rozległe galerie wyrzeźbione przez wodę w wapiennej skale. Rogelio Ferrer, jeden z nielicznych specjalistów zdolnych do eksploracji na tak ekstremalnych głębokościach, spędził w czerwcu pięć dni w tych podziemnych przestrzeniach.
Czytaj też: Chiny odkryły góry złota. Tamtejsze rezerwy są większe niż ktokolwiek mógł przypuszczać
Co ciekawe, powstawanie tego systemu przebiegało w nietypowy sposób. Oprócz klasycznych procesów krasowych, w których kwaśna woda rozpuszcza wapień, naukowcy zidentyfikowali mechanizmy hipogeniczne. Geolog Juan José Durán wyjaśnia, że wody pochodzące z wnętrza masywu, charakteryzujące się różnym składem chemicznym i temperaturą, generują procesy hiperkrasyfikacji. Zalane korytarze setki metrów poniżej poziomu wód gruntowych oraz pionowe przepaście sugerują, jakoby formowanie się tego systemu było znacznie bardziej skomplikowane niż początkowo zakładano. To odkrycie kwestionuje dotychczasowe teorie dotyczące powstawania jaskiń w tym regionie.
Podziemna rzeka i jej mieszkańcy
W systemie znajduje się znana jaskinia wodna, co potwierdza istnienie rozbudowanego podziemnego systemu drenażowego. Nevero-Aire staje się więc cennym naturalnym laboratorium do badania przepływu wód przez wapienne góry. Dla Andaluzji ma to szczególne znaczenie w kontekście analizy zagrożeń powodziowych, ponieważ rozległe sieci jaskiniowe pomagają zrozumieć, jak woda przemieszcza się przez skały podczas intensywnych opadów. W mrocznych korytarzach żyją wyspecjalizowane organizmy zwane troglobiontami. Te niezwykłe stworzenia całkowicie przystosowały się do życia w wiecznej ciemności – mają zredukowane oczy i brak pigmentacji.
Dostęp do jaskiń na chronionych terenach wymaga specjalnego zezwolenia. Zespoły badawcze stosują rygorystyczne procedury minimalizujące wpływ na środowisko i zapewniające bezpieczeństwo. Zarządcy parku zostali poinformowani o odkryciu natychmiast po jego potwierdzeniu. Jeśli zaś chodzi o odległą przeszłość, to połączenie obu jaskiń stanowi efekt dziesięcioleci metodycznej pracy. Ekipy badawcze mapowały przejścia, mierzyły kąty i tworzyły profile, pracując systematycznie z obu stron aż do momentu, gdy linie pomiarowe zbiegły się w wąskiej strefie. To połączenie technik linowych, precyzyjnych instrumentów i skrupulatnej dokumentacji – speleologia w swojej najczystszej formie, zamieniająca ciemność w wiarygodne mapy.
Czytaj też: Rekordowe fale na Pacyfiku. Satelity zarejestrowały giganty o wysokości 11-piętrowych bloków
Wstępne badania sugerują, iż cały system może ostatecznie rozciągać się na około 50 kilometrów, jeśli uda się połączyć pobliskie przejścia. Eksperci z wieloletnim doświadczeniem podejrzewają, że najnowsza jaskinia łączy się w jeszcze nieodkrytym miejscu z wcześniej znanymi systemami. Odnalezienie tych połączeń to kwestia czasu i dalszych eksploracji. Odkrycie otwiera lata pracy dla geologów, hydrologów i biologów. Naukowcy będą badać przepływ powietrza, chemię wody i stabilność skał w miarę dokładniejszego mapowania systemu. Sierra de las Nieves to wysokogórski masyw wapienny, gdzie woda rzeźbi podziemne pustynie od tysięcy lat – idealne miejsce do badań geomorfologicznych. Nevero-Aire to geologiczny skarb, który dopiero zaczyna odsłaniać swoje tajemnice.