Czym może zaskoczyć nas Królowa Północy? To prawdziwa bestia
LUMI to jeden z najpotężniejszych superkomputerów na świecie, zajmujący piąte miejsce w globalnym rankingu Top500 i jednocześnie będący liderem w Europie. Królowa Północy została opracowana przez fińskie CSC – IT Center for Science, a jej głównym celem jest realizacja najbardziej zaawansowanych zadań z zakresu HPC, AI oraz analizy danych. LUMI osiąga imponującą wydajność na poziomie 380 petaflopów dzięki zastosowaniu technologii od AMD i Hewlett Packard Enterprise (HPE).
Takie osiągi umożliwia aż 11 900 procesorów graficznych AMD MI250x, które pozwalają na trenowanie jednych z największych modeli AI dostępnych na rynku. W kontekście sztucznej inteligencji, LUMI plasuje się na trzecim miejscu na świecie z wydajnością sięgającą 4,5 eksaflopa. Dodatkowo oferuje olbrzymią przestrzeń dyskową — łącznie ponad 120 petabajtów, z czego 10 petabajtów stanowi ultraszybka pamięć flash. Rozmiar LUMI, co za tym idzie, jest równie imponujący — superkomputer zajmuje przestrzeń dwóch kortów tenisowych. Wygląd samego systemu też robi wrażenie: LUMI ma białą, nieregularną „obudowę” z kolorowym podświetleniem.
Czytaj też: Politechnika Gdańska będzie miała swój superkomputer. Uruchomienie już w 2023 roku
Ekologiczne aspekty LUMI
LUMI nie jest tylko narzędziem o potężnej mocy obliczeniowej, ale również wzorem dla ekologicznych rozwiązań w branży IT. Zasilanie Królowej Północy pochodzi w 100% z odnawialnych źródeł energii, głównie z hydroelektrowni. To sprawia, że jest jednym z najbardziej zrównoważonych superkomputerów na świecie, znacząco redukując emisję dwutlenku węgla w porównaniu do tradycyjnych centrów danych. Dodatkowo, odpadowe ciepło generowane przez LUMI (którego jest dość sporo) nie jest marnowane, a służy ono do ogrzewania setek domów w Kajaani.
Z punktu widzenia zarządzania energią, LUMI korzysta z zaawansowanych technologii optymalizujących zużycie mocy, co pozwala na osiągnięcie świetnej wydajności przy minimalnym wpływie na środowisko. Optymalizacja efektywności energetycznej sprawia, że LUMI jest jednym z najbardziej efektywnych energetycznie systemów na świecie. Co więcej, superkomputer ten został zaprojektowany z myślą o długotrwałej eksploatacji z minimalnym śladem węglowym, co czyni go liderem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju technologii HPC.
Czytaj też: Pierścienie plazmowe jak moc z “Gwiezdnych wojen”. To czysta fizyka, nie telekineza
Nowa era diagnostyki. LUMI chce pomóc w leczeniu nowotworów
LUMI odgrywa kluczową rolę w medycynie, zwłaszcza w diagnostyce nowotworowej. W ramach projektu ComPatAI, realizowanego przez Uniwersytet w Turku, wykorzystuje się sztuczną inteligencję do analizy badań biopsyjnych w celu diagnozowania nowotworów. Dzięki mocy obliczeniowej LUMI, patolodzy mogą teraz znacznie szybciej analizować olbrzymie zbiory danych, co prowadzi do dokładniejszych, szybszych i bardziej obiektywnych diagnoz. Modele AI, które wcześniej były trenowane tygodniami, teraz mogą być gotowe w ciągu kilku godzin. LUMI pozwala również na wdrożenie zaawansowanych technik predykcyjnych, które mogą poprawić procesy diagnostyczne. Dzięki szybkiemu przetwarzaniu ogromnych zbiorów danych medycznych, sztuczna inteligencja wspiera pracę lekarzy, co może prowadzić do wcześniejszego wykrycia chorób i lepszych rokowań dla pacjentów. Eksperci zajmujący się ComPatAI i pracujący przy LUMI informują również, że w nadchodzących latach przewiduje się dalszy rozwój tej technologii, co potencjalnie może zrewolucjonizować całą branżę medyczną.
Projekt Destination Earth, czyli cyfrowy bliźniak naszej planety
Jednym z najważniejszych projektów realizowanych przy wsparciu LUMI jest inicjatywa Destination Earth, mająca na celu stworzenie cyfrowych bliźniaków naszej planety. DestinE ma umożliwić prowadzenie symulacji klimatycznych na niespotykaną dotąd skalę, z dokładnością do jednego kilometra. Dzięki temu możliwe będzie badanie wpływu zmian klimatycznych na różne regiony i sektory gospodarki oraz opracowywanie strategii adaptacyjnych, które pomogą zminimalizować negatywne skutki globalnego ocieplenia.
Przykłady zastosowań Destination Earth obejmują analizę ryzyka pożarów lasów, badanie dostępności zasobów wodnych, przewidywanie skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych oraz ocenę wpływu zmian klimatu na sektory takie jak energetyka wiatrowa. Dzięki strumieniowaniu danych w czasie rzeczywistym, system może dostarczać informacje na bieżąco, co jest kluczowe dla skutecznego zarządzania kryzysami klimatycznymi i podejmowania decyzji opartych na danych.
Od fizyki kwantowej po analizę obrazów satelitarnych
LUMI wspiera badania w wielu dziedzinach nauki i technologii, oferując narzędzia niezbędne do rozwoju najnowocześniejszych technologii. Przykładem jest projekt prowadzony przez Silo AI oraz Uniwersytet w Turku, który polega na tworzeniu wielojęzycznych modeli językowych, wspierających małe języki, takie jak fiński. Te modele AI, znane jako Viking i Poro, są dostępne na zasadach open source, co oznacza, że każda instytucja może na nich bazować, rozwijając własne rozwiązania AI. Takie podejście demokratyzuje dostęp do zaawansowanych narzędzi technologicznych i wspiera rozwój lokalnych języków.
Innym przykładem zastosowania LUMI jest analiza obrazów satelitarnych dostarczanych przez firmę ICEYE, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do monitorowania zjawisk takich jak powodzie i pożary lasów. Dzięki olbrzymiej mocy obliczeniowej LUMI, możliwe jest szybkie przetwarzanie terabajtowych zbiorów danych, co pozwala na dokładniejszą analizę i prognozowanie katastrof naturalnych. LUMI odgrywa również kluczową rolę w fizyce kwantowej i nauce o materiałach. Naukowcy z EPFL w Szwajcarii opracowali modele maszynowego uczenia się, które mogą symulować właściwości prawie wszystkich kryształów nieorganicznych, co ma kluczowe znaczenie dla projektowania nowych materiałów. Te symulacje są oparte na setkach tysięcy obliczeń kwantowo-mechanicznych, które są znacznie przyspieszone dzięki zasobom obliczeniowym LUMI.
Czytaj też: Nowy sposób walki z nowotworami. Te leki są nawet 5 razy skuteczniejsze od dotychczas stosowanych
Potężna moc, za którą nie płacimy zdrowiem naszej planety
LUMI nie jest tylko superkomputerem o imponującej mocy — to platforma, która wyznacza nowe standardy w dziedzinie sztucznej inteligencji, nauki o materiałach, diagnostyki medycznej i zrównoważonego rozwoju. Jej ogromne możliwości obliczeniowe, połączone z ekologicznym podejściem do zarządzania energią, czynią ją liderem w globalnym wyścigu technologicznym. Projekty takie jak Destination Earth czy ComPatAI pokazują, jak superkomputery mogą być wykorzystane do rozwiązywania najbardziej palących problemów naszych czasów. Przy tym wszystkim, LUMI wspiera globalne wysiłki na rzecz ochrony planety i poprawy jakości życia ludzi.