Chichen Itza to prekolumbijskie miasto założone przez Majów na półwyspie Jukatan w IV-VI w. Dzisiaj jest to stanowisko archeologiczne, a zachowane zabytki mówią nam wiele o majańskiej cywilizacji. Co chwilę znajduje się tam coś niezwykłego.
Czytaj też: Majowie wcale nie odliczali do końca świata. To my ich źle zrozumieliśmy
Tym razem uczeni z Meksykańskiego Narodowego Instytutu Antropologii i Historii (INAH) trafili na mający 32,5 cm średnicy i ważący 40 kg kamień, który prawdopodobnie służył jako tablica wyników w pelocie. Uważa się, że ma on co najmniej 1200 lat, gdyż widnieje na nim inskrypcja 894 n.e. – to prawdopodobnie wtedy rozegrano mecz.
W co grali Majowie?
Misternie rzeźbiony kamień, nazwany Dyskiem Graczy Peloty, przedstawia dwóch graczy w wyszukanych nakryciach głowy otoczonych hieroglifami. Nie wiadomo, co tam napisano, ale trwają analizy mające na celu rozszyfrowanie zagadkowych znaków.
Archeolodzy uważają, że kamień zdobił łuk przy wejściu do kompleksu Casa Colorada (Kolorowego Domu), najlepiej zachowanego z budynków otaczających główny plac w mieście. Znaleziono go pół metra pod ziemią, gdzie spadł, gdy przejście się zawaliło.
Francisco Pérez Ruiz z INAH, jeden z autorów odkrycia, mówi:
Rzadko można znaleźć pismo hieroglificzne na tym stanowisku Majów, a jeszcze rzadziej znaleźć cały tekst. Nie zdarzyło się to od 11 lat.
Zespół ekspertów w dziedzinie ikonografii zidentyfikował dwie główne postacie jako graczy peloty, z których jeden nosi nakrycie głowy z piór, a drugi – przypuszczalnie jego przeciwnik – tzw. turban węża. Drugi mężczyzna wydaje się nosić strój ochronny typowy dla graczy w pelotę. Tożsamość osób upamiętnionych na dysku pozostaje nieznana, podobnie jak wynik meczu, choć dalsza interpretacja inskrypcji może ujawnić zarówno charakter zawodów, jak i ostateczny wynik.
Czytaj też: Majowie pozostawili po sobie pamiątki. W ich odnalezieniu pomogła nowoczesna technologia
Pelota to gra zespołowa, będąca rodzajem tenisa rozgrywanego na boisku otoczonym ścianami, o które odbijana jest piłka. Podstawowe zasady są podobne do tych obowiązujących w tenisie czy w squashu – piłka tylko raz może się odbić od podłoża. W każdej grze można zdobyć 7–9 punktów. Pelota dzisiaj jest szczególnie popularna w kraju Basków w Hiszpanii – niemal każde miasto i każda wioska mają fronton, czyli boisko przypominające kort do squasha. Uważa się, że pelota ma 3000 lat i grano w nią w całej Mezoameryce.