W grobie młodej kobiety na cmentarzu w Amarna w Egipcie odkryto zwapnionego potworniaka jajnika, który liczy blisko 3000 lat. Znalezisko jest datowane na ok. 1340 r. p.n.e. i jest to pierwszy okaz odkryty w Afryce. Odkrycie zostało opisane w czasopiśmie International Journal of Paleopathology.
Taki skarb trafia się wyjątkowo rzadko
Potworniak to nowotwór, prawie zawsze łagodny, wywodzący się z pluripotencjalnych komórek germinalnych, w którym dochodzi do ich rozrostu i różnicowania w linie zawierające cechy wszystkich listków zarodkowych (ektodermy, endodermy i mezodermy). Cechą charakterystyczną potworniaków jest to, że guzy te składają się z różnych komórek i tkanek, m.in. mięśni, włosów, zębów lub kości. Mogą powodować obrzęk i ból, a gdy pękną, wywołują infekcję w organizmie.
Potworniaki zwykle występują w narządach rozrodczych (jajnikach i jądrach), gdzie są wytwarzane plemniki i komórki jajowe. Archeolodzy znajdowali wcześniej potworniaki – trzy w Europie i jeden w Peru, ale wszystkie są znacznie młodsze niż “skarb” z Egiptu.
Szczątki szkieletu kobiety, która w momencie śmierci miała 18-21 lat, zostały odkopane w ubiegłym roku w wielokomorowym grobie na cmentarzu północnym w Amarnie. Wcześniejsze badania prowadzone w Amarnie sugerowały, że kobiety w tym wieku wykonywały różne zawody, które mogły obejmować pracę przy projektach budowlanych na szczeblu państwowym, warzenie piwa lub zajmowanie się ogrodami przydomowymi i hodowlą zwierząt.
Zwapnioną masę z dwoma zdeformowanymi zębami odkryto w jamie miednicy kobiety, nad matą grobową z włókien roślinnych, co wskazuje, że znajdowała się ona w jej ciele, kiedy została pochowana. Kobietę pochowano z szeregiem przedmiotów nagrobnych, w tym pierścieniem ozdobionym postacią Besa. Jego obecność sugeruje, że potworniak był objawowy, ponieważ potencjalny przedmiot “magiczno-medyczny” został umieszczony na lewej ręce kobiety, złożonej na jej kolanach nad potworniakiem. Może to oznaczać, że kobieta “próbowała modlić się do Besa, aby uchronił ją przed bólem albo pomógł w próbach poczęcia i urodzenia dziecka.
Czytaj też: Na egipski grobowiec rzucono zaklęcie. Miało chronić zmarłych czy żywych?
Amarna była krótkotrwałym miastem na wschodnim brzegu Nilu, mniej więcej w połowie drogi między miastami Kairem i Luksorem. Funkcjonowała jako ośrodek kultu faraona Echnatona dla boga słońca Atona i była siedzibą jego dworu królewskiego. Chociaż w mieście znajdowały się świątynie, pałace i inne budynki, które zamieszkiwało 20-50 tys. mieszkańców, miasto zostało opuszczone w ciągu dziesięciu lat po śmierci Echnatona w 1336 r. p.n.e.