Prace organizacji przyznających coroczne Nagrody Nobla – najsłynniejsze wyróżnienia w świecie nauki – objęte są tajemnicą. Co roku jednak pojawiają się nazwiska osób, które mają największe szanse na Nobla.
Część z nich to czyste spekulacje. Pojawiają się też analizy bazujące na danych, takie jak zestawienie Citation Laureates przygotowywane przez firmę Clarivate. Opierają się one na liczbie cytowań prac naukowych zgromadzonych w bazie danych Web of Science od 1970 r.
Ze znajdujących w niej 52 mln prac naukowych tylko ułamek procenta jest cytowany więcej niż 2 tys. razy. To z grona autorów tych prac co roku są wybierani laureaci rankingu Citation Laureates, mający największe szanse na wejście do grona noblistów. Do tej pory potwierdziło się to w 59 przypadkach.
Czy prognozy są prawdziwe? Przekonamy się w przyszłym tygodniu. Pierwsza Nagroda Nobla 2021 – w dziedzinie medycyny – zostanie ogłoszona w poniedziałek.
Nagroda Nobla 2021 w dziedzinie medycyny lub fizjologii
W tej dziedzinie na liście Citation Laureates 2021 znaleźli się:
- Jean-Pierre Changeux z Francji – za badania nad receptorami neuroprzekaźników, zwłaszcza receptorów nikotynowych i acetylocholinowych,
- Toshio Hirano i Tadamitsu Kishimoto z Japonii – za badania nad interleukiną-6, odgrywającą ważną rolę w układzie odpornościowym,
- Karl M. Johnson z USA i Ho Wang Lee z Korei Południowej – za badania nad hantawirusami, wywołującymi gorączkę krwotoczną z zespołem nerkowym.
Rok temu Nobla z medycyny przyznano za odkrycie wirusa WZW typu C. Laureata lub laureatów tegorocznej medycznej Nagrody Nobla poznamy w poniedziałek, 4 października.
Nagroda Nobla 2021 w dziedzinie chemii
Ranking Citation Laureates 2021 wymienia następujące osoby:
- Barry Halliwell z Wielkiej Brytanii – za badania nad wolnymi rodnikami w organizmach zwierząt i roślin,
- William L. Jorgensen z USA – za wkład w rozwój dziedziny zwanej chemią obliczeniową,
- Mitsuo Sawamoto z Japonii – za badania nad polimerami, prowadzone m.in. wspólnie z polsko-amerykańskim chemikiem Krzysztofem Matyjaszewskim.
Własną, osobną listę przygotował serwis Chemistry Views. W tym przypadku lista laureatów powstała w wyniku głosowania chemików. Znaleźli się na niej:
- Omar M. Yaghi – amerykański chemik pochodzenia jordańskiego, specjalizujący się w badaniach nad strukturami metaloorganicznymi (MOF),
- Katalin Karikó – węgierska biochemiczka znana z badań nad mRNA, dzięki którym powstały pierwsze szczepionki przeciw COVID-19,
- Shankar Balasubramanian – brytyjski chemik pochodzenia indyjskiego, zajmujący się badaniem kwasów nukleinowych,
- Makoto Fujita – japoński specjalista od chemii supramolekularnej.
W ubiegłym roku Nobel z chemii trafił do autorek metody edycji genomu zwanej CRISPR. Laureata lub laureatów tegorocznej chemicznej Nagrody Nobla poznamy w środę, 6 października.
Nagroda Nobla 2021 w dziedzinie fizyki
Wśród laureatów według Citation Laureates 2021 mogą znaleźć się:
- Alexei Y. Kitaev z Rosji i USA – za badania nad topologicznymi komputerami kwantowymi,
- Mark E. J. Newman z Anglii i USA – za badania nad sieciami złożonymi i systemami złożonymi,
- Giorgio Parisi – za badania dotyczące mechaniki kwantowej i systemów złożonych.
Rok temu nagroda w dziedzinie fizyki przypadła w udziale trójce badaczy za odkrycia „najciemniejszych sekretów Wszechświata”. Laureata lub laureatów tegorocznej fizycznej Nagrody Nobla poznamy we wtorek, 5 października.
Źródła: Clarivate, Chemistry Views, Nobelprize.org.