Co zabiło Czarnego Księcia? Raczej nie przewlekła czerwonka, jak uważaliśmy do tej pory

To nie przewlekła czerwonka zabiła Edwarda Woodstocka, zwanego Czarnym Księciem. Wśród możliwych winowajców jest malaria i choroba zapalna jelit.
Czarny Książę na jednym z obrazów /Fot. Wikimedia Commons

Czarny Książę na jednym z obrazów /Fot. Wikimedia Commons

Edward Woodstock, zwany także Czarnym Księciem, jest uważany za największego angielskiego żołnierza, jaki kiedykolwiek żył. Przyczyny jego śmierci nie są jasne. Do tej pory uważano, że zabiła go w 1376 r. przewlekła czerwonka, ale w czasopiśmie BMJ Military Health pojawiają się sugestie innych schorzeń.

Czytaj też: Attyla zażądał pasa ziemi “o szerokości pięciu dni podróży”. Hunowie nie zawsze byli barbarzyńcami

Dr James Robert Anderson z 21 Pułku Inżynierów mówi:

Ale czy była to malaria, bruceloza, spowodowana spożywaniem niepasteryzowanych produktów mlecznych i surowego mięsa, choroba zapalna jelit, czy też powikłania wynikające z pojedynczego ataku czerwonki – wszystkie możliwe przyczyny – choroba zmieniła bieg historii Anglii.

Co zabiło Czarnego Księcia?

Edward Woodstock nigdy nie został poważnie ranny, mimo że prowadził wiele kampanii wojskowych. Ale przez 9 lat cierpiał na przewlekłą chorobę, która ostatecznie doprowadziła do jego śmierci w wieku 45 lat. Zmieniło to bieg historii Anglii, ponieważ po śmierci króla Edwarda III korona przeszła bezpośrednio na jego 10-letniego syna. Młody król Ryszard II został później obalony i zamordowany, co zapoczątkowało ponad sto lat niestabilności, w tym Wojny Róż i powstanie Tudorów.

Choroba Czarnego Księcia rozpoczęła się po jego zwycięstwie w bitwie pod Nájera w 1367 r. Z zapisów historycznych wynika, że nawet 80 proc. armii Czarnego Księcia mogło umrzeć z powodu czerwonki – większość późniejszych relacji wskazuje, że także on jej uległ (prawdopodobnie w formie amebowej).

Czytaj też: Cesarz Karol V napisał w 1547 roku zaszyfrowany list. Po latach dowiedzieliśmy się, jaka była jego zawartość

Czerwonka amebowa może powodować długotrwałe powikłania, w tym wewnętrzne blizny (ameboma), zapalenie jelita grubego oraz zagrażające życiu toksyczne rozdęcie jelita. Powikłania wynikające z przeżycia pojedynczego ataku czerwonki są możliwe, zwłaszcza, że historyczne zapisy wskazują, że paratyfus – podobny do tyfusu, ale wywołany przez inną bakterię – krążył po świecie w 1367 r.

Dr James Robert Anderson dodaje:

Odwodnienie z powodu braku wody podczas gorącej kampanii hiszpańskiej to kolejna możliwość. To mogło spowodować kamienie nerkowe, które pasowałyby do choroby trwającej kilka lat. Innym kandydatem jest choroba zapalna jelit, która mogła być przyczyną nawracających objawów i stopniowego pogarszania się stanu zdrowia. Bruceloza była również powszechna w średniowiecznej Europie, a jej źródła (produkty mleczne i surowe mięso) były często trzymane na uboczu dla szlachty podczas kampanii wojskowych. Może ona wywołać przewlekłe objawy zmęczenia, nawracającej gorączki oraz zapalenia stawów i serca.

Istnieje także możliwość, że Czarny Książę zachorował na malarię. Nie ma pewności, co do przyczyny śmierci Edwarda Woodstocka, ale przewlekła czerwonka jest obecnie mało prawdopodobna.