Plaża odsłania historyczny skarb
Tym sposobem naukowcy ogłosili, że w ich ręce wpadły pozostałości HMS Hind, czyli okrętu służącego w Królewskiej Marynarce prawie 40 lat. Później zaczęto go natomiast wykorzystywać w celu eksploracji arktycznych wód, ponieważ znalazł zastosowanie jako statek wielorybniczy. Dzięki przeprowadzonym ekspertyzom ich autorzy stwierdzili, że pod wodą spoczywał dębowy kadłub o masie 12 ton i wymiarach wynoszących około 10 na 5 metrów. Mieszkańcy Sanday błyskawicznie zabezpieczyli cenne drewno przed zniszczeniem.
Czytaj też: Tajemnicze kopce w alpejskim jeziorze. Prehistoryczna zagadka wciąż nierozwiązana
Identyfikacja zawdzięczamy współpracy ekspertów z lokalną społecznością. Badania słojów drzewa, przeprowadzone przez firmę Dendrochronicle, wykazały, że materiał pochodził z południowej i południowo-zachodniej Anglii, a najstarsze drzewo ścięto wiosną 1748 roku. W ustaleniach pomogło 20 wolontariuszy, którzy zajęli się przeszukiwaniem archiwów morskich, rządowych rejestrów i starych gazet. Przełomem okazała się krótka wzmianka w Aberdeen Journal z 29 kwietnia 1788 roku. W artykule tym znalazła się informacja o zatonięciu statku z 56 osobami na pokładzie.
HMS Hind powstał w stoczni w Chichester w 1749 roku jako 24-działowa fregata szóstej klasy. Przez dekady uczestniczył w kluczowych konfliktach epoki: walczył w dzisiejszej Kanadzie, a w latach 70. XVIII wieku brał udział w amerykańskiej wojnie o niepodległość. W styczniu 1784 roku, po blisko 35 latach służby, okręt sprzedano londyńskiemu armatorowi Theophilusowi Pritzlerowi. Przemianowano go na Earl of Chatham i przekształcono w 500-tonową jednostkę wielorybniczą. Ta przemiana pokazuje rosnące wówczas uzależnienie brytyjskiego przemysłu od tranu – kluczowego paliwa do lamp i smaru maszynowego w dobie rewolucji przemysłowej. Pod dowództwem kapitana Williama Browna statek przez cztery sezony skutecznie polował na grenlandzkie wieloryby. Załoga upolowała łącznie 19 osobników, pozyskując ponad 350 ton cennego oleju.
Katastrofa, która zapoczątkowała wielką zagadkę
Kariera Earl of Chatham zakończyła się tragicznie 29 kwietnia 1788 roku. Podczas sztormu w zatoce Lopness na Sanday, już pod wodzą nowego kapitana. Statek został doszczętnie zniszczony, ale pozytywnym akcentem było to, że cała 56-osobowa załoga przeżyła katastrofę. Sanday od wieków uchodzi za wyjątkowo zdradliwe miejsce dla żeglarzy. Od XV wieku zatonęło tam co najmniej 270 statków. Katastrofy dotyczyły okrętów z różnych krajów, między innymi z Danii, Szwecji oraz Holandii. W pewnym momencie Sanday zaczęto nazywać szkocką kolebką wraków. Lokalni mieszkańcy od stuleci wykorzystywali drewno z rozbitych statków jako cenne źródło budulca, ponieważ wyspa jest niemal pozbawiona drzew.
Czytaj też: Przełomowe odkrycie w Oceanii. Dowody z wyspy Guam cofają historię o tysiące lat
Do dziś niektórzy mieszkańcy mają dachy wsparte na masztach i belkach pokładowych pochodzących z historycznych wraków. Odkryte elementy HMS Hind są obecnie konserwowane w specjalnym zbiorniku ze słodką wodą w Sanday Heritage Centre. Poszukiwania tożsamości wraku oraz ich ostatecznych sukces pokazały natomiast, jak owocne w skutkach może być zaangażowanie lokalnej społeczności i naukowców. Historia HMS Hind, od wojennej służby, przez wielorybniczy epizod, po muzealną drugą młodość, to świetny przykład globalnych przemian XVIII-wiecznej Brytanii.