Pająki starsze od dinozaurów. Odkryto nowe gatunki

W Chinach odkryto nieznane wcześniej pająki należące do podrzędu Mesothelae. Gatunki te są określane przez naukowców mianem “żywych skamieniałości” i prawdopodobnie są starsze od dinozaurów.
Typowy przedstawiciel podrzędu Mesothelae – Heptathela higoensis /Fot. Wikimedia Commons

Typowy przedstawiciel podrzędu Mesothelae – Heptathela higoensis /Fot. Wikimedia Commons

Naukowcy z Hunan Normal University odkryli trzy nieznane wcześniej gatunki pająków z podrzędu Mesothelae, które zamieszkują chińską prowincję Hunan. Nazwano je Songthela zhongpo, Songthela longhui i Songthela anhua, a przez naukowców są określane mianem “żywych skamieniałości”. Co to właściwie oznacza?

Pająki starsze niż dinozaury żyją dzisiaj w Azji

Wszystkie żyjące pająki można podzielić na dwa podrzędy ze 128 rodzinami: Mesothelae (z segmentowanym odwłokiem) i Opisthothelae (z odwłokiem bez segmentacji). Pająki z podrzędu Mesothelae żyją we wschodniej i południowo-wschodniej Azji. Przez długi czasu uważano, że są one pozbawione gruczołów jadowych, a cecha ta wyewoluowała dopiero u Opisthothelae – w końcu jednak taką hipotezę odrzucono.

Czytaj też: Pająki też uprawiają zaloty. Niewiarygodne, co robią samce, aby się przypodobać wybrance

Ze względu na obecność tzw. plezjomorfii (cech występujących u organizmów współczesnych i ich przodków), pająki z podrzędu Mesothelae są uznawane za najbardziej pierwotne. Pojawiły się prawdopodobnie w późnym karbonie lub wczesnym permie (co najmniej 300 mln lat temu), czyli długo przed pojawieniem sie dinozaurów w triasie (237 mln lat temu).

Pająki odkryte w prowincji Hunan – to nieznane wcześniej gatunki Mesothelae /Fot. ZooKeys

Najstarszym znanym przedstawicielem Mesothelae jest Palaeothele montceauensis, którego skamieniałości odkryto w datowanych na późny karbon osadach we Francji. Pająki Mesothelae są pod wieloma względami podobne do swoich pradawnych przodków, stąd często są nazywane “żywymi skamieniałościami” (nie mylić z błędnym terminem “żywych skamielin”). Zamieszkują zagajniki drzew, jaskinie czy górskie fałdy, a przy tym sa bardzo małe – zazwyczaj mają 1-2 cm długości. Nie budują sieci łownych, choć mają kądziołki przędne na końcu odwłoka.

Termin żywej skamieniałości dotyczy żyjących gatunków – roślin oraz zwierząt – znanych wcześniej jedynie ze skamieniałości i niemających bliskich współczesnych krewnych. Organizmy określane w ten sposób przeżyły masowe wymieranie w przeszłości i z reguły ograniczają się do jednego lub kilku gatunków. Warto jednak pamiętać, że termin żywej skamieniałości wcale nie oznacza, że takie organizmy nie zmieniły się od dłuższego czasu (w geologicznej skali). Ewoluowały w tempie zbliżonym do pozostałych gatunków, a podobieństwo do gatunków kopalnych jest często jedynie powierzchowne.

Czytaj też: Takiej miłości do futbolu jeszcze nie było. Nowe pająki nazwane na cześć piłki nożnej

Nowo odkryte gatunki: Songthela zhongpo, Songthela longhui i Songthela anhua opisano w czasopiśmie ZooKeys. Ponieważ większość przedstawicieli podrzedu Mesothelae żyje na ograniczonych obszarach geograficznych, często uważa się je za zagrożone wyginięciem. Znalezienie i zidentyfikowanie osobników nieznanych wcześniej nauce, to prawdziwy sukces. Chińscy naukowcy na razie nie są w stanie ocenić statusu nowych gatunków. Jest wielce prawdopodobne, że w Azji jest jeszcze wiele pająków Mesothelae, które czekają na odkrycie.