Zbyt długi post może być niebezpieczny dla zdrowia. Jednak przybywa dowodów, że stosowana raz na jakiś czas głodówka przynosi korzystne skutki. Pomaga schudnąć, pozbyć się zespołu metabolicznego, jest korzystna nawet dla osób z cukrzycą typu drugiego.
Z nowych badań, które zostały ogłoszone na sesji naukowej Amerykańskiego Stowarzyszenia Kardiologicznego wynika, że okresowy post może też zmniejszać reakcję zapalną organizmu. Badania kliniczne nad wpływem poszczenia prowadziła Intermountain Healthcare. To organizacja non-profit, która w trudnodostępnym rejonie Stanów Zjednoczonych, miedzy górami Sierra Nevada a Górami Skalistymi, prowadzi 25 szpitali i 225 klinik.
Z badań wynika, że tzw. post przerywany zwiększa w organizmie poziom galektyny-3 – białka związanego z hamowaniem odpowiedzi zapalnej. Zmniejsza też objawy zespołu metabolicznego i insulinooporności.
– Chroniczny stan zapalny wiąże się z ryzykiem rozwoju wielu przewlekłych chorób, w tym cukrzycy i chorób układu krążenia. Bardzo cieszy nas, że nasze badanie wskazuje na to, że okresowy post może zwalczać stany zapalne i takie ryzyko zmniejszać – mówi dr Benajmin Horne, szef zespołu badaczy.
Głodówka raz w tygodniu zmniejsza insulionooporność i objawy zespołu metabolicznego
Badania prowadzono na 67 pacjentach w wieku od 21 do 70 lat, którzy mieli przynajmniej jeden z objawów zespołu metabolicznego lub zdiagnozowaną cukrzycę typu 2. Wszyscy z nich mieli także podwyższony poziom „złego” cholesterolu (LDL).
Z tej grupy 36 pacjentów poproszono o przestrzeganie trwającej całą dobę głodówki dwa razy w tygodniu przez pierwsze cztery tygodnie, a następnie raz w tygodniu przez pozostałe 22 tygodnie badania. Pozostałych 31 pacjentów stanowiło grupę kontrolną i nie zmieniło ani diety, ani trybu życia.
Po 26 tygodniach badania naukowcy zmierzyli poziom galektyny-3 u badanych. W grupie, która pościła raz na tydzień, był on wyższy, objawy zespołu metabolicznego były mniej nasilone, zmniejszyła się też insulinooporność. Efekty te były podobne do tych, jakie obserwuje się po przyjmowaniu tzw. inhibitorów SLGT-2 – leków obniżających poziom cukru u osób z cukrzycą typu 2.
Post raz w tygodniu był do zniesienia – nikt nie wycofał się z badania
Badacze dodają, że całkowity post raz w tygodniu nie był znaczącym obciążeniem dla badanych – nikt z nich nie wycofał się z badania. Twierdzą, że odkrycie wyższego poziomu glaektyny-3 jest interesujące. Sądzą, że to właśnie jej wyższy poziom może odpowiadać za zmniejszenie ryzyka chorób serca i rozwoju cukrzycy typu drugiego.
Galektyny należą do lektyn – białek pełniących wiele istotnych ról w organizmach zwierząt, roślin, a nawet komórkach bakterii. U zwierząt jedną z nich jest regulacja odpowiedzi na infekcje oraz stanów zapalnych. Galektyny mogą też bezpośrednio przyczyniać się do zwalczania infekcji, wiążąc się z cukrami na powierzchni drobnoustroju. Występująca naturalnie w bananach lektyna okazała się nawet silnym inhibitorem replikacji wirusa HIV (białka są jednak zbyt szybko rozkładane przez układ trawienny, by można ją stosować jako lek).
Z głodówką należy uważać. Jeden dzień wystarczy
Trzeba pamiętać, że o ile organizm może spalać tkankę tłuszczową i uzyskiwać w ten sposób energię, nasze mózgi potrzebują glukozy. Organizm może ją uzyskać z glikogenu, ale zapasy tego związku są niewielkie – 400-450 gramów, co odpowiada ok. 1200 kcal (kilokalorii, potocznie zwanych kaloriami). Podczas głodówki zapasy glikogenu szybko się kończą.
Po 16 godzinach organizm, by uzyskać potrzebną mózgowi glukozę, zaczyna rozkładać zawarte w mięśniach białka. Po trzech dniach proces ten zaczyna być groźny dla zdrowia. Dlatego nigdy nie należy stosować postu dłużej niż przez dobę, góra dwie.
Inne, niedawno opublikowane badania, wskazują na dobroczynny efekt diety w przypadku cukrzycy typu 2. Zrzucenie kilkunastu procent masy ciała może wyleczyć z tej choroby nawet osoby, które nie mają nadwagi. Badani nie pościli, jednak przez dwa tygodnie zachowywali bardzo niskokaloryczną dietę, dostarczającą zaledwie 800 kcal dziennie.
Źródło: Intermountain Health, Journal of Biological Chemistry.