Praca zmianowa jest coraz popularniejsza w wielu zakładach, nie tylko tych wymagających dostępności do usług 24h/dobę. Wymaga przyzwyczajenia, ale wielu pracowników chwali ją sobie za możliwość dostosowania aktywności zawodowej do własnych potrzeb. Okazuje się jednak, że to coś w rodzaju miecza obosiecznego – “plastyczność” czasu możemy przypłacić własnym zdrowiem.
Czytaj też: Ciężka praca nie popłaca. Przynajmniej na studiach
Już wcześniejsze badania wykazały, że praca zmianowa, czyli taka poza “tradycyjnym” schematem 8-16, 9-17, itd. ma znaczący wpływ na nasze zdrowie. Naukowcy z kanadyjskiego York University poszli krok dalej i przeanalizowali dane prawie 50 tys. dorosłych w celu oceny wskaźników upośledzenia funkcji poznawczych wywołanych przez pracę zmianową. Nie mają dla nas dobrych informacji.
Praca zmianowa i negatywny wpływ na zdrowie to fakt. Poznaliśmy kolejne szczegóły
Zespół pod kierunkiem dr Durdany Khan przebadał dane 48 811 Kanadyjczyków, który obejmował samodzielnie zgłaszane informacje na temat zatrudnienia, harmonogramu pracy i wyników testów funkcji poznawczych. Aż jedna na pięć osób doświadczyła w swoim życiu zawodowym pewnego rodzaju pracy zmianowej.
U uczestników, którzy zgłosili, że byli narażeni na nocną pracę zmianową podczas swojej obecnej pracy lub nocną pracę zmianową podczas swojej najdłuższej pracy, wystąpiły najdłuższe upośledzenia funkcji poznawczych (w porównaniu z osobami pracującymi wyłącznie w dzień). W szczególności praca w nocy związana była z upośledzeniem pamięci, a rotacyjna praca zmianowa wiązała się z upośledzeniem funkcji wykonawczych.
Czytaj też: Praca zdalna wpływa na nas różnie w zależności od płci. Home office rządzi się swoimi prawami
Nietrudno się domyślić, czym są spowodowane te zmiany. To wynik zaburzenia rytmu okołodobowego, który ma szczególny wpływ na dorosłych w średnim wieku i starszych. Nie wiadomo, czy osoby młodsze są bardziej plastyczne pod kątem harmonogramu pracy, czy też może w tym wieku zmiany się u nich jeszcze nie uwidaczniają (co nie znaczy, że ich nie ma). Praca opublikowana w czasopiśmie PLOS One to dopiero początek, ten temat niewątpliwie trzeba pociągnąć.
Dr Durdana Khan mówi:
Wyniki badania sugerują potencjalny związek między narażeniem na pracę zmianową a upośledzeniem funkcji poznawczych. Spekulujemy, że zakłócające bodźce okołodobowe mogą odgrywać rolę w neurodegeneracji przyczyniającej się do upośledzenia funkcji poznawczych; potrzebne są jednak dodatkowe badania w celu potwierdzenia związku między pracą zmianową a upośledzeniem funkcji poznawczych, a także wszelkich fizjologicznych ścieżek leżących u podstaw tego mechanizmu.
Z pracą zmianową połączono szeroki zakres negatywnych skutków zdrowotnych, m.inp. zdarzenia naczyniowe, zaburzenia żołądkowo-jelitowe czy cukrzyca. W jednej z poprzednich prac, dr Khan odkryła, że praca zmianowa może przekładać się na późniejsze wystąpienie menopauzy, ale mechanizmy tego zjawiska do dzisiaj nie zostały poznane.