Mówimy o tartanie klanowym, czyli tkaninie wykorzystywanej do identyfikacji na podobnej zasadzie jak z użyciem na przykład godła. Z takiego rozwiązania korzystały grupy zamieszkujące Szkocję i chcące odróżnić się od pozostałych klanów poprzez wykorzystanie charakterystycznego czynnika wizualnego.
Czytaj też: To najdroższa książka świata. Jest warta 50 milionów dolarów.
Znaleziska dokonano w obrębie Glen Affric położonego na terenie górzystego regionu znanego jako Highlands. Tereny te, pokryte lasami, jeziorami i wrzosowiskami, zapewniły tkaninie dogodne warunki do przetrwania kilkuset lat. I choć tartan wydobyto już kilka dekad temu, to dopiero teraz został on poddany analizom z wykorzystaniem testów radiowęglowych oraz innych technik, skupiających się na barwnikach wykorzystanych na etapie tworzenia tkaniny.
Materiał ma rozmiary wynoszące 55 na 43 centymetry i znajdował się 31 kilometrów od słynnego Loch Ness. Bagienne tereny, wypełnione martwą roślinnością, cechują się wysoką kwasowością oraz niską zawartością tlenu. To z kolei stwarza dogodne warunki do przechowywania różnego rodzaju artefaktów. W grę wchodzi nawet konserwacja ciał, które znajduje się po upływie setek lat i które to okazują się świetnie zachowane.
Tartan klanowy był tkaniną wykorzystywaną przez grupy zamieszkujące Szkocję w celu identyfikacji poszczególnych klanów
Poprzez wykorzystanie specyficznych kolorów oraz konfiguracji linii pokrywających rzeczoną tkaninę, szkockie klany wchodziły w posiadanie odmiennych wzorów pozwalających na odróżnienie się od innych grup. Chcąc jak najlepiej zrozumieć takie rozwiązanie, naukowcy z National Museums Scotland przeprowadzili analizę barwnika użytego do pokrycia tkaniny. Wykorzystali w tym celu mikroskopię cyfrową o wysokiej rozdzielczości i zidentyfikowali cztery kolory uzyskane za sprawą naturalnych barwników.
To z kolei stanowiło cenną wskazówkę na temat pochodzenia tkaniny. Ze względu na brak użycia sztucznych barwników, badacze doszli do wniosku, że muszą mieć do czynienia z tartanem pochodzącym sprzed 1750 roku. Dalsze analizy opierały się natomiast na datowaniu radiowęglowym. Dzięki temu udało się ustalić, iż tartan klanowy z Glen Affric został wykonany między 1500 a 1600 rokiem. Jest to więc najstarszy tego typu materiał znaleziony na terenie Szkocji.
Czytaj też: Ma 9000 lat i wciąż gra. Posłuchaj, jak brzmi flet znaleziony w Chinach
Niestety, jak na razie trudno jest o dodatkowe informacje w tej sprawie. Szczególnie kuszące wydaje się zidentyfikowanie właściciela tkaniny, lecz prawdopodobnie nigdy nie poznamy odpowiedzi na to pytanie. Materiał nie znajdował się bowiem w pobliżu żadnych ludzkich szczątków, dlatego naukowcy nie mają możliwości przeprowadzenia analiz, które wykazałyby, kim był ten człowiek oraz jaka była jego pozycja społeczna. Być może uda się natomiast ustalić przynależność klanową poprzedniego właściciela w oparciu o zidentyfikowane wzory naniesione na tkaninę.