Wyścig zbrojeń jest jak szachy. W tej skomplikowanej partii walki o dominację każdy ruch jest przemyślany, a każda strategia starannie zaplanowana. Państwa, niczym arcymistrzowie szachowi, przewidują ruchy przeciwników, starając się ich przechytrzyć i zdominować. W tym właśnie środowisku wysokiej stawki pojawił się właśnie nowy pionek, który został zaprojektowany po to, aby przełamać równowagę i zdefiniować zasady na nowo. Mowa o myśliwcu Su-75 Checkmate, o którym nie słyszeliśmy już bardzo, ale to bardzo długo.
Białoruś i Rosja łączą siły. Myśliwiec Su-75 Checkmate ma postawić NATO pod ścianą
W ramach przypomnienia musicie wiedzieć, że Su-75 Checkmate opracowany przez rosyjskie biuro konstrukcyjne Suchoj, to jednomiejscowy, jednosilnikowy myśliwiec stealth piątej generacji. Został zaprojektowany z myślą o niskich kosztach eksploatacji i dużym potencjale eksportowym, a ma konkurować z takimi konstrukcjami jak amerykański F-35 czy chiński J-31. Jego prędkość maksymalna ma sięgać poziomów Mach 2.0, zasięg dobijać do około 2800 km, a udźwig bojowy nawet do 7400 kg. Wedle zapowiedzi maszyna wykorzystuje też zaawansowaną sztuczną inteligencję wspomagającą pilota, technologie ograniczające wykrywalność przez radar oraz wszechstronny wewnętrzny przedział uzbrojenia.
Czytaj też: Chiny redefiniują prędkość w przestworzach. Złamali bariery, które zmienią świat
Zapowiadana modułowa konstrukcja i szacowana cena jednostkowa od 25 do 30 milionów dolarów sprawiają, że samolot może być atrakcyjną opcją dla państw poszukujących nowoczesnych możliwości bojowych bez kosztów dwusilnikowych myśliwców. Myśliwiec Su-75 jest więc przykładem rosyjskiej strategii tworzenia konkurencyjnej alternatywy na globalnym rynku uzbrojenia, ale po oficjalnym ogłoszeniu tego myśliwca w 2021 roku słuch o nim w pewnym sensie zaginął. Dziś ten stan rzeczy właśnie uległ zmianie.
Białoruś pomoże Rosji w produkcji Su-75 Checkmate?
21 maja 2025 roku rosyjska Korporacja Zjednoczonego Lotnictwa (UAC) oraz przemysł obronny Białorusi rozpoczęły rozmowy dotyczące współprodukcji Su-75 Checkmate. Ta potencjalna współpraca oznacza znaczące ożywienie białoruskiego przemysłu lotniczego, który w gruncie rzeczy jest uśpiony od czasów ZSRR. Jednak dzięki uczestnictwu w produkcji i możliwym wdrożeniom operacyjnym Białoruś zyska status regionalnego gracza w zakresie obronności. Samo rozmieszczenie na Białorusi, a więc państwie tuż za naszą wschodnią granicą, nie bez powodu wzbudza niepokój w NATO, a to szczególnie w kontekście przesmyku suwalskiego, czyli strategicznego korytarza łączącego państwa bałtyckie z Polską. Obecność zaawansowanych myśliwców stealth w tym rejonie mogłaby zakwestionować przewagę powietrzną NATO i wymusić rewizję strategii obronnych na wschodniej flance.
Czytaj też: O tym samolocie wojskowym nie mówi się dużo. Teraz stał się szczególnym niszczycielem
Pomimo obiecujących parametrów, rozwój Su-75 napotyka przeszkody. Sankcje międzynarodowe, a to szczególnie te ograniczające dostęp do półprzewodników i zaawansowanego sprzętu, znacznie spowolniły prace nad tym samolotem. Dodatkowo sama zmiana priorytetów w obliczu trwających konfliktów ograniczyła dostępność zasobów dla tak ambitnych projektów jak Checkmate. Z perspektywy Rosji lepiej bowiem stworzyć sprawdzony i tani myśliwiec dawnej ery, którego piloci doskonale znają, aby od razu wysłać go na wojnę niż nowinkę, która nie trafi z miejsca na front. Aktualnie jednak Rosja stara się przyciągnąć partnerów międzynarodowych, takich jak Indie, Algieria czy Zjednoczone Emiraty Arabskie, aby przekuć marzenie o Su-75 na rzeczywistość. Jednak brak potwierdzonych kontraktów wskazuje na trudności z przebiciem się na coraz bardziej zatłoczonym rynku zbrojeniowym.
Czytaj też: Niczym snajper na niebie. Rosja ma KS-172, a więc nową broń o ogromnym potencjale
Su-75 Checkmate to znaczący krok naprzód w rozwoju nowoczesnych technologii walki powietrznej. Potencjalna współprodukcja Rosji z Białorusią w tym zakresie nie tylko ożywia tamtejszy przemysł obronny, lecz także wprowadza nowe napięcia do geopolitycznego krajobrazu Europy Wschodniej. W miarę jak samolot ma teoretycznie przechodzić od prototypu do potencjalnego wdrożenia i pełnoskalowej produkcji, jego wpływ na bezpieczeństwo regionalne i globalny rynek obronny będzie przez nas ewidentnie bacznie obserwowany.