Sędziwy język

Zespół badawczy z University of Reading doszukał się w języku angielskim słów, które — według naukowców — mają po kilkadziesiąt tysięcy lat.

Słowa, które powstały we wczesnym paleolicie, a więc w okresie, w którym o żadnym języku w dzisiejszym rozumieniu tego słowa nie było nawet mowy, odnoszą się nie tylko do języka angielskiego, lecz w ogóle do wszystkich języków indoeuropejskich. Są to: I, we, one, two i three (ja, my, jeden, dwa i trzy).  

Każdy język to żyjący system, ulegający nie tylko w ciągu wielu tysiącleci, lecz nawet na oczach jego żyjących użytkowników, licznym zmianom. Zmieniają się nawet najprostsze słowa, odnoszące się do podstawowych pojęć codziennego życia — człowiek współczesny, który przeniósłby się do czasów Kazimierza Wielkiego napotkałby olbrzymie trudności w komunikowaniu się z ówcześnie żyjącymi ludźmi. Mark Pagel, profesor biologii ewolucyjnej University of Reading, wyjaśnia, że 50% słów, które używamy w dzisiejszych czasach, byłoby niezrozumiałe dla naszych przodków, żyjących 2500 lat temu.  

Za pomocą superkomputera IBM zwanego ThamesBlue naukowcy wyszukali prawidłowości zmian językowych, które dokonywały się na przestrzeni tysiącleci. Brytyjscy badacze stworzyli model ewolucji języka, wykorzystując w charakterze głównych obiektów badania związki pomiędzy brzmieniem słów, a pojęciami. Pod tym kątem przeanalizowano różne języki indoeuropejskie, gdyż zmiany fonetyczne, jakie ujawniają się podczas tłumaczenia danego pojęcia z języka na język, są najlepszym kluczem do oceny wieku słowa. 

Najpierw naukowcy sporządzili listę 200 słów, które nie dotyczyły ani kultury, ani techniki, a więc — prawdopodobnie — w podróży zarówno przez wieki, jak i przez krainy geograficzne nie traciły swojego sensu. Lingwiści opracowali dla autorów danego badania specjalny słownik, w którym znajdowały się pary słów w spokrewnionych ze sobą językach. Dane te (łącznie z częstotliwością używania danego słowa w języku współczesnym), wraz z zasadami, zgodnie z którymi na przestrzeni dziejów słowa ulegały zmianom, wprowadzono do superkomputera, który następnie wyliczył wiek określonych słów w języku angielskim.  

Okazało się, że kilka angielskich słów, a także słowo who (kto, który) oraz liczba five (5) mają od kilku do 40 tysięcy lat. Liczba 1 jest nieco młodsza, a 4 — o wiele młodsza od wymienionych słów. Dźwięki, jakie produkujemy, wypowiadając te słowa po angielsku i w innych językach iindoeuropejskich, wymawiane były przez użytkowników tych języków już od tysięcy lat. Superkomputer pomógł również określić, które angielskie słowa najszybciej ewoluują, a więc mają najmniejsze szanse na przetrwanie w najbliższej przyszłości. Są to m.in. squeeze (ściskać), dirty (brudny), guts (wnętrzności) czy throw (rzucać). JSL

źródło: www.reading.ac.uk