Przypadkowe znalezisko prowadzi do przełomu
Wszystko zaczęło się od fragmentu kamiennej rzeźby odkrytej przez badacza Zubaira Mas’uda na odległych zboczach Gunung Tangkil. Wstępna analiza wykazała zaskakujące podobieństwo składu litologicznego tego artefaktu do obiektów megalitycznych przechowywanych w Muzeum Prabu Siliwangi. To podobieństwo okazało się nieprzypadkowe. Podczas seminarium archeologicznego w lipcu przedstawiono wyniki sugerujące wspólne pochodzenie znalezionych obiektów. Chociaż Gunung Tangkil nie był wcześniej oficjalnie uznawany za miejsce kultury, podobne odkrycia w pobliskich lokalizacjach – w tym menhir we wsi Tugu i pozostałości kamienne na górze Karang – wskazywały, że obszar ten mógł stanowić część rozległej sieci megalitycznej w Zachodniej Jawie.
Czytaj też: Naukowcy wyciągają skarby z galeonu San José. Legendarny wrak zawiera kosztowności warte miliardy
Przełom w badaniach nastąpił we wrześniu dzięki zastosowaniu technologii LiDAR. Pomiędzy 16 a 20 września przeprowadzono pierwsze kompleksowe badanie terenu przy użyciu impulsów laserowych, które potrafią przeniknąć przez gęsty baldachim leśny i ukazać ukryte pod nim struktury. Wyniki przerosły najśmielsze oczekiwania. Dane z skanowania ujawniły cztery główne skupiska tarasów z charakterystycznymi układami kamiennymi. Na pierwszym tarasie znaleziono fragmenty kamieni, menhiry oraz potencjalne pozostałości kamiennej ścieżki. Drugi prezentował struktury przypominające tradycyjne układy dakon. Trzeci obejmował kopce kamieni i możliwe elementy rytualne wraz z pionowymi kamieniami znacznikowymi, podczas gdy czwarty charakteryzował się wydłużonymi formacjami kamiennymi.
Zidentyfikowaliśmy skoncentrowane struktury kamienne w podwyższonych strefach, co wskazuje, że obszar ten nie był używany przypadkowo, ale zgodnie z wzorcami środowiskowymi odpowiednimi dla starożytnej działalności ludzkiej – relacjonuje uczestnik ekspedycji, M. Irfan Machmud
Naukowcy wykryli również anomalie interpretowane jako pozostałości starożytnych ścieżek i tarasowych platform, co sugeruje zaawansowaną modyfikację terenu przez dawnych mieszkańców.
Ceramika opowiada o handlu
Obok kamiennych struktur, wcześniejsze badania terenowe odkryły setki fragmentów ceramiki datowanych od X do XX wieku. To niezwykłe znalezisko dokumentuje tysiąc lat interakcji handlowych między archipelagiem indonezyjskim a chińskimi kupcami morskimi.
Te wyroby ceramiczne dostarczają dowodów na szeroko zakrojoną interakcję gospodarczą. Jest to kluczowe nie tylko dla archeologii, ale także dla zrozumienia historii handlu regionalnego – dodają autorzy badań
Fragmenty naczyń potwierdzają, że Gunung Tangkil nie było izolowanym miejscem kultu, lecz prawdopodobnie stanowiło część szerszej sieci handlowej i kulturowej. Długi okres obejmujący znaleziska ceramiczne sugeruje ciągłość użytkowania miejsca przez stulecia. Lokalizacja w chronionym rezerwacie przyrody Sukawayana tworzy paradoksalną sytuację. Przepisy ograniczają możliwość prowadzenia wykopalisk i zabraniają niszczenia roślinności, jednak właśnie dzięki tej ochronie stanowisko pozostało w dużej mierze nietknięte przez współczesną działalność człowieka.
Czytaj też: Setki prehistorycznych fortec przez lata umykały ekspertom. W Chinach doszło do niesamowitego odkrycia
Wyzwanie polega na tym, że nie możemy jeszcze prowadzić wykopalisk w kluczowych obszarach. Na razie ograniczamy się do analizy powierzchniowej i badań lotniczych. Potrzebujemy większej koordynacji z władzami leśnymi, zanim będziemy mogli kontynuować – zauważa Machmud
Ten sam naukowiec podkreśla jednak korzyści płynące z ochrony terenu, zauważając, iż dla integralności archeologicznej jest to idealny warunek. Dane pozostały w dużej mierze nienaruszone, co zwiększa wartość naukową potencjalnych przyszłych badań. Ali Akbar z Uniwersytetu Indonezji, znany z zaangażowania w badania słynnego stanowiska Gunung Padang, sugeruje, że góra może być połączona z innymi centrami megalitycznymi w Zachodniej Jawie. Gunung Tangkil pozostaje ważny również dla lokalnych społeczności, które kontynuują rytuały przodków w kilku punktach obszaru. Jeśli stanowisko zostanie potwierdzone i odpowiednio chronione, Gunung Tangkil może stać się jednym z najważniejszych nowo zidentyfikowanych obszarów megalitycznych w Indonezji. Oferuje potencjalny wgląd w starożytną inżynierię, handel i praktyki kulturowe ukryte przez stulecia pod gęstym lasem prowincji Sukabumi.